Co do zasady powstanie obowiązku naprawienia szkody uzależnione jest od zaistnienia trzech przesłanek:
- zdarzenia, z którym na określonych zasadach normy prawne wiążą obowiązek naprawienia szkody przez dłużnika;
- powstania szkody;
- istnienia związku przyczynowego, pozwalający ustalić, że zdarzenie jest przyczyną szkody.
Kto musi udowodnić szkodę?
Co do zasady ciężar dowodu wykazania istnienia powyższych przesłanek spoczywa na poszkodowanym. W zakresie wykazania przez poszkodowanego związku przyczynowego między szkodą a działaniem zobowiązanego do jej naprawienia, zarówno orzecznictwo jak i doktryna przyjmują, że wystarczające jest gdy poszkodowany udowodni jedynie bardzo wysoki stopień prawdopodobieństwa, że zdarzenie i szkoda pozostają w adekwatnym związku przyczynowym (wyrok SN z 4 listopada 2005 r., V CK 182/05; wyrok SA w Poznaniu z 17 stycznia 2006 r., I ACa 1983/04; wyrok SA w Poznaniu z 23 listopada 2006 r.).
Porównaj: Czy można żądać naprawienia szkody powstałej w okresie prenatalnym?
Naprawienie szkody obejmuje:
- straty, które poszkodowany poniósł (gdy nastąpiło zmniejszenie aktywów lub zwiększenie pasywów poszkodowanego przez co powstał rzeczywisty uszczerbek w majątku poszkodowanego, za co odpowiada określony podmiot), oraz
- korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (to ta część majątku poszkodowanego, o którą się jego aktywa nie powiększyły lub pasywa nie zmniejszyły, co nastąpiło by, gdyby nie zdarzenie powodujące szkodę, za które ponosi odpowiedzialność określony podmiot, np. utrata spodziewanego zysku z zamierzonych umów handlowych, utrata korzyści z władania rzeczą).
Polecamy serwis: Windykacja
Co jest szkodą?
Pod pojęciem szkody należy rozumieć doznany uszczerbek w prawnie chronionych dobrach poszkodowanego. Przy czym pamiętać należy, że zgodnie z art. 361 § 2 odszkodowanie określone w ten sposób należy się, pod warunkiem braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy w tym zakresie. Jeżeli przepisy prawa nie stanowią inaczej, przez szkodę należy rozumieć zarówno uszczerbek w dobrach o wartości majątkowej (szkoda majątkowa), jak i doznany uszczerbek o charakterze niemajątkowym – zwany szkodą niemajątkową - polegający na ujemnych doznaniach oraz cierpieniach fizycznych i psychicznych.