Kiedy można dochodzić naprawienia szkody?
- jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie niezgodnego z prawem aktu indywidualnego np. prawomocnego orzeczenia sądu, ostatecznej decyzji administracyjnej;
- gdy orzeczenie sądu jest już prawomocne, a decyzja ostateczna;
- jeżeli we właściwym postępowaniu została stwierdzona niezgodność z prawem orzeczenia/decyzji lub gdy
- wydanie aktu indywidualnego nastąpiło na podstawie bezprawnego aktu normatywnego
Porównaj: Kto odpowiada za szkodę wyrządzoną przez organ osoby prawnej?
Jak uzyskać stwierdzenie, że orzeczenie/decyzja sądu wydane zostało niezgodnie z prawem?
- w przypadku orzeczenia – należy wnieść skargę uregulowaną w przepisach art. 4241-42412 Kodeksu postępowania cywilnego nazwaną skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu (w wyjątkowych okolicznościach gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego, wolności konstytucyjnych albo praw człowieka i obywatela, skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu można wnieść także od orzeczeń sądu pierwszej instancji). Skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie do dwóch lat od jego uprawomocnienia. Niezgodność z prawem stwierdza Sąd Najwyższy.
- w przypadku decyzji administracyjnych – orzekanie o bezprawności decyzji leży w kompetencji sądów administracyjnych.
Polecamy serwis: Przedsiębiorca w sądzie
Kiedy istnieje szansa stwierdzenia, że orzeczenie zostało wydane niezgodnie z prawem?
Z pewnością za orzeczenie wydane niezgodnie z prawem mogą zostać uznane orzeczenia niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, a także z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa (wyrok SN z 7 lipca 2006 r., I CNP 33/06, OSNC 2007, nr 2, poz. 35).
Nie jest możliwe wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu w przypadku gdy od tego samego orzeczenia wniesiono skargę kasacyjną.
Ustalenie, że prawomocne orzeczenie sądu albo ostateczna decyzja administracyjna jest niezgodne z prawem ze względu na wadliwość podstawy prawnej następuje przed Trybunałem Konstytucyjnym, Naczelnym Sądem Administracyjnym lub innymi sądami administracyjnymi.