Jakie muszą być zdjęcia aby korzystać z ochrony praw autorskich
Bardzo częstym zjawiskiem jest korzystanie z cudzych zdjęć na własnych stronach internetowych. Zdjęcia – jeżeli spełniają cechy utworu – tj. są indywidualne, oryginalne i twórcze – będą chronione na zasadach ogólnych. Oczywistym jest fakt iż nie każde zdjęcie będzie utworem – niemniej jednak nie ma „odgórnych” reguł służących w sposób jednoznaczny do sprawdzenia czy fotografia jest twórcza czy też nie. Taką regułą, pomagającą w ustaleniu tego faktu, jest zasada sprawdzania czy każda inna osoba wykonałaby taką fotografię w identyczny sposób. Jeśli tak – mamy do czynienia z sytuacją czynności odtwórczych a nie twórczych. Pamiętajmy iż tylko utwory są chronione przez prawo, zaś ustawa przewiduje, iż utworem jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (tak art. 1 ust. 1 prawa autorskiego).
Zobacz: Jakie są zasady ochrony własności intelektualnej na portalach społecznościowych?
W orzecznictwie podkreśla się, iż zdjęcia dokumentujące np. zbiory muzealne, zdjęcia będące prostą informacją prasową nie zawsze będą utworami. W doktrynie wskazuje się iż np. zdjęcia paszportowe – wykonane ściśle według wskazówek normatywnych (ustawowych) nie będą nosiły znamion twórczości – gdyż będą typowymi działaniami odtwórczymi.
Zdjęcie odtwórcze też jest chronione
Z punktu widzenia prawa – z uwagi iż prawo autorskie chroni utwory – wszelkie dzieła nie będące utworami na podstawie prawa autorskiego nie uzyskują ochrony. Nie oznacza to automatycznie, iż dzieła takie można swobodnie rozpowszechniać. Pamiętajmy bowiem, iż inne regulacje prawne zapewniają ochronę takich dzieł. Z ochroną pomysłu będziemy mieć do czynienia na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji zaś np. z ochroną „twórczości naukowej lub artystycznej” będziemy mieć do czynienia na podstawie kodeksu cywilnego (art. 23 k.c.).
Zobacz: Kradzież zdjęć ze stron internetowych a ochrona praw autorskich
Ponadto sam fakt uznania przez nas (tj. w naszej subiektywnej ocenie) iż dane zdjęcie nie jest utworem nie oznacza, że faktycznie nie mamy do czynienia z dzieła chronionym przez prawo autorskie. Obiektywnych ustaleń dokonuje bowiem sąd, który każdy przypadek rozpoznaje indywidualnie.
Pamiętać jednocześnie należy iż umieszczenie w Internecie nie oznacza automatycznej zgody na kopiowanie, rozpowszechnianie czy innego rodzaju korzystanie ze zdjęcia znalezionego na stronach WWW. Ponadto fakt umieszczenia np. zdjęcia anonimowego, na stronie internetowej nie oznacza, iż twórca z tytułu dalszego rozpowszechnienia nie będzie żądał wynagrodzenia.
Zobacz: Czy wiesz, że polecając filmiki znajomym na Facebooku łamiesz prawo!
Prawo dopuszcza oczywiście różnego rodzaju wyjątki zgromadzone w części dotyczącej tzw. dozwolonego użytku. Warto jednak pamiętać by korzystając z dozwolonego użytku należy przestrzegać przepisów, które dozwolony użytek regulują.
Oprócz ochrony praw autorskich, należy również pamiętać o ochronie wizerunku osób tam przedstawionych- który podlega odrębnej ochronie prawnej (również na gruncie art. 23 kc).