Kierowanie i przeprowadzanie badań lekarskich pracowników jest jednym z najważniejszych obowiązków, ciążących na pracodawcy. Nie ma przy tym znaczenia, ilu pracowników zatrudnia.
Na jakie badania pracodawca kieruje pracownika
Pracodawca ma obowiązek skierowania pracownika na badania lekarskie:
- wstępne,
- okresowe,
- kontrolne.
Wstępne badania lekarskie – podlegają im:
- nowo zatrudnieni pracownicy,
- pracownicy młodociani,
- pracownicy przenoszeni na inne stanowiska pracy, nie dotyczy to osób, które przyjmowane są ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.
Okresowe badania lekarskie – podlegają im wszyscy pracownicy już zatrudnieni przez pracodawcą. Przeprowadzane są z różną częstotliwością. Uzależnione są od występowania:
- czynników szkodliwych,
- czynników uciążliwych dla zdrowia.
Kontrolne badania lekarskie - pracownika należy przeprowadzić po chorobie pracownika trwającej dłużej niż 30 dni.
Jak przeprowadza się badania lekarskie
W przypadku badań wstępnych, którym poddawani są nowo zatrudniani pracownicy, przeprowadzane są na podstawie skierowania pracodawcy. W skierowaniu pracodawca musi wskazać:
- rodzaj stanowiska pracy, na którym ma być zatrudniony pracownik (pracodawca może wskazać więcej niż jedno stanowisko pracy),
- informacje o zagrożeniach,
- informację o czynnikach szkodliwych dla zdrowia,
- informację o innych uciążliwościach występujących na stanowisku pracy.
Pracodawca, jeśli uzna to za konieczne może również skierować pracownika na badania specjalistyczne.
Ważne: Koszty związane z przeprowadzaniem badań obciążają pracodawcę
Badania okresowe przeprowadza się z różną częstotliwością, w zależności od występowania czynników szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia pracowników. Najczęściej odbywają się one co 2-4 lata.
Badania kontrolne mają szczególny charakter. Przeprowadzenie ich jest spowodowane niezdolnością pracownika trwającą dłużej niż 30 dni. Pracodawca ma obowiązek skierować na takie badania każdego pracownika, który powraca do pracy po co najmniej 31 dniach zwolnienia lekarskiego.
W przypadku badań okresowych i kontrolnych obowiązują następujące zasady ich przeprowadzania:
- przeprowadza się je w godzinach pracy,
- za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia,
- w razie przejazdu na badania do innej miejscowości pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów przejazdu.
Przykłady
Badanie wstępne
Pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy na stanowisku pracownika biurowego przez rok. Doszło do rozwiązania umowy z pracownikiem. Po roku pracodawca ponownie zatrudnił pracownika na stanowisku pracownika biurowego. Pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania wstępne. Nie ma znaczenia, że pracownik był już pracownikiem u danego pracodawcy. W okresie, kiedy pracownik nie by zatrudniony mogły zmienić się warunki pracy lub też pogorszeniu mógł ulec stan zdrowia pracownika.
Badania wstępne
Pracownik był niezdolny do pracy przez 40 dni. Pracodawca po powrocie skierował go na kontrolne badania lekarskie. Jednak pracownik nie stawił się do lekarza w kolejno wyznaczonych terminów. Przeprowadzanie badań kontrolnych to nie tylko obowiązek pracodawcy, ale również pracownika. Jeżeli pracownik bez uzasadnienia nie podda się im, musi się liczyć z konsekwencjami finansowymi. Mogą one polegać na utracie prawa do wynagrodzenia za czas niewykonywania z tego powodu pracy. Dla pracodawcy może stać się to również przyczyną rozstania się z pracownikiem.