Czym jest kontrakt menadżerski?
Kontrakt menadżerski jest to umowa na podstawie której menadżer, czyli wykonawca, zobowiązuje się do odpłatnego zarządzania przedsiębiorstwem. W praktyce zwykło się stosować to określenie do każdej z umów zawieranych z kadrą zarządzającą, jednak z prawnego punktu widzenia jedynie umowa cywilnoprawna ma status takiego kontraktu (a nie jak błędnie się przyjmuje również umowa o pracę). Kontrakt menadżerski nie jest precyzyjnie uregulowany przez przepisy Kodeksu Cywilnego. Może zawierać elementy umowy o pracę, dlatego też często jest z nią mylony. Jest to jednak pojęcie o wiele szersze.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Zawierając kontrakt menadżerski należy precyzyjnie określić, iż nie ma on charakteru umowy o pracę. W kontrakcie menadżerskim strony mają większą dowolność w kształtowaniu swoich praw i obowiązków niż w powszechnie przyjętych umowach o pracę. Stronami kontraktu są przedsiębiorstwo (albo przedsiębiorca) jako zlecający oraz menadżer (osoba fizyczna) przyjmujący zlecenie. Już same podstawowe elementy typowego kontraktu menadżerskiego świadczą o jego szerszym zakresie niż błędnie zaliczana do tej formy prawnej umowa o pracę. Do zakresu tego wchodzą m.in.: obowiązki stron, odpowiedzialność menadżera, przedmiot umowy oraz kryteria oceny efektów działania, wynagrodzenie składające się z elementu stałego oraz zmiennego i warunki wypłaty elementu zmiennego, odprawa, możliwości rozwiązania kontraktu, zakaz konkurencji, a także dowolnie kształtowany okres umowy.
Kontrola pracodawców pod kątem umów śmieciowych
Kontrakt menadżerski a umowa o pracę
Brak uregulowania kontraktu menadżerskiego w Kodeksie Pracy powoduje szereg udogodnień oraz ograniczeń zarówno dla przedsiębiorcy jak i menadżera. Jest on przede wszystkim umową mającą określony cel, którym jest zarządzanie przedsiębiorstwem. Często nie precyzuje on kwestii w jaki sposób owe zarządzanie ma się odbywać. Treść tego typu kontraktu może przewidywać dowolne kształtowanie czasu pracy menadżera, zapisy o braku obowiązywania dni wolnych od pracy, zapisy o braku odpłatnego urlopu wypoczynkowego oraz braku dodatków za prace w godzinach nadliczbowych. Menadżer nie musi wykonywać poleceń pracodawcy oraz nie obowiązuje go okres wypowiedzenia, który przewidują przepisy Kodeksu Pracy. Menadżer powinien więc biorąc pod uwagę powyższe czynniki starannie zadbać o to, żeby jak najwięcej tego typu kwestii zostało dla niego korzystnie uregulowanych w umowie o zarządzanie przedsiębiorstwem, ponieważ nie może on liczyć na parasol ochronny w postaci przepisów Kodeksu Pracy.
Zmiana umowy o pracę - jak dokonać?
Do ważnych różnic pomiędzy kontraktem menadżerskim, a umową o pracę należy również zaliczyć sposób wynagradzania menadżera. O ile w umowie o pracę mamy najczęściej do czynienia z wynagrodzeniem stałym, o tyle kontrakt menadżerski przewiduje zwykle wynagrodzenie stałe wraz z czynnikiem zmiennym (tzw. premią za sukces). Występuje tu pełna dowolność w kształtowaniu warunków wypłacenia premii ale jest ona zazwyczaj uzależniona od efektów pracy menadżera, które mogą być bardzo różnie rozumiane: wzrost wartości zysku przedsiębiorstwa, osiągnięcie zakładanych celów sprzedażowych, wejście na nowe rynki zbytu, zawarcie umowy ze znaczącym kontrahentem, pomyślne przeprowadzenie restrukturyzacji przedsiębiorstwa czy chociażby pomyślne pozyskanie kapitału zewnętrznego. W przypadku spółek akcyjnych jako element motywujący menadżera wprowadza się tzw. opcje na akcje. Premia za sukces ma na celu odpowiednie zachęcenie menadżera do działań związanych ze wzrostem przedsiębiorstwa i jest bardzo istotna z punktu widzenia zlecającego. Co więcej, wynagrodzenie menadżera nie musi być wypłacane raz w miesiącu, jak ma to miejsce w umowie o pracę (może być wypłacane np. raz na kwartał). Warto również wspomnieć, że niekiedy kontrakty o zarządzanie przedsiębiorstwem nie zawierają wynagrodzenia stałego, a jedynie premię za sukces, co często może być korzystne z punktu widzenia stron.
Okresy wypowiedzenia umowy o pracę
Zalety i wady kontraktu menadżerskiego
Zalety:
- Duża swoboda w tworzeniu zapisów umownych (ich warunki mogą być dowolne w granicach prawa);
- Możliwość negocjacji praw i obowiązków przez obie strony kontraktu;
- Brak normowanego czasu pracy i pełna dowolność w zakresie urlopów;
- Nastawienie na cel (np. rozwój przedsiębiorstwa, restrukturyzacja, pozyskanie kapitału etc.);
- Komponent stały oraz zmienny w wynagrodzeniu menadżera.
Wady:
- Odpowiedzialność menadżera opiera się na zasadzie winy - odpowiada za pełną wartość poniesionej szkody oraz utraconych korzyści w wyniku zaniechań związanych z zarządzaniem przedsiębiorstwem;
- Brak parasola ochronnego w postaci przepisów Kodeksu Pracy.
- Zakazy konkurencji zakazujące pracy w podobnym przedsiębiorstwie przez długi okres po ustaniu kontraktu (nawet do kilku lat).
Zaliczenie majątku prywatnego do majątku działalności gospodarczej