Z praw majątkowych po zmarłym pracowniku, przysługujących uprawnionym członkom rodziny zmarłego, należy dokonać komorniczego potrącenia niealimentacyjnego.
Z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa. Prawa majątkowe ze stosunku pracy (tj. wynagrodzenie za pracę, dodatki, ekwiwalent za urlop wypoczynkowy oraz inne ewentualne świadczenia, do których pracownik nabył prawo za życia) przechodzą, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby. Przy czym na małżonka prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą bezwarunkowo. Natomiast pozostałe osoby, np. dzieci, muszą spełniać wymagania określone przy ubieganiu się o rentę rodzinną w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przykładowo, dzieci, dzieci własne, drugiego małżonka i przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:
- do ukończenia 16 lat;
- do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25. roku życia, albo
- bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.
Zobacz: Prawo dla firm
Należności po zmarłym stanowią dla członka rodziny przychód z praw majątkowych, który podlega opodatkowaniu w ten sposób, że od kwoty przychodu - bez potrącania kosztów uzyskania przychodów i kwoty zmniejszającej podatek - oblicza się 18-procentową zaliczkę (art. 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Przychód z praw majątkowych ujmuje się w informacji PIT-11, wystawionej na osobę, która pobrała prawa majątkowe, w rubryce właściwej dla tego źródła. Świadczenia po zmarłym nie podlegają oskładkowaniu, gdyż nie są przychodami ze stosunku pracy. Jeśli wśród uprawnionych są małoletnie dzieci, pieniądze można wypłacić jego opiekunowi prawnemu, np. matce. Dla dziecka jako podatnika też jest to opodatkowany przychód z praw majątkowych. PIT-11 również należy wystawić na małoletniego.
W razie braku małżonka i osób spełniających wymagania określone przy ubieganiu się o rentę rodzinną prawa majątkowe ze stosunku pracy zmarłego pracownika przechodzą na jego spadkobierców, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.
Egzekucja komornicza
Śmierć pracownika nie wstrzymuje wszczętej egzekucji komorniczej. Potrącenia trzeba dokonać, tyle że z praw majątkowych przysługujących uprawnionym członkom rodziny zmarłego. Potrącenia muszą być dokonane na zasadach ogólnych, a więc z uwzględnieniem zarówno granic, jak i kwot wolnych. Najbliżsi dostaną więc kwoty po pomniejszeniu nie tylko o zaliczkę PIT, ale także po odjęciu potrąceń. By je prawidłowo przeprowadzić, należy:
- ustalić wszystkie należne po zmarłym pracowniku prawa majątkowe (wynagrodzenie, ekwiwalent urlopowy, dodatki),
- pomniejszyć sumę tych praw o kwotę łącznych zaliczek wymierzonych od każdej części praw przypadających na jednego uprawnionego członka rodziny,
- ustalić kwotę potrąceń z uwzględnieniem kwoty wolnej oraz granic,
- wypłacić każdemu członkowi rodziny część należnych mu praw majątkowych, po odliczeniu potrąceń.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Jak należy rozliczyć prawa majątkowe ze stosunku pracy zmarłego pracownika
W artykule omówiono również problematykę odprawy pośmiertnej.