W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 780), od 1 stycznia 2017 r. zmniejszy się limit kwotowy płatności gotówkowych w transakcjach między przedsiębiorcami. Od tego dnia przedsiębiorcy będą zobowiązani dokonywać transakcji i przyjmować płatności związane z wykonywaną działalnością za pośrednictwem rachunku płatniczego w każdym przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł (obecnie limit ten wynosi 15 000 euro). Nowy limit dotyczy także transakcji w walutach obcych, które będą przeliczane na złote według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji
Dodatkowo, w przypadku gdy przedsiębiorcy będą dokonywać płatności gotówkowej przekraczającej wartość 15 000 zł z pominięciem rachunku płatniczego, wtedy nie będą mogli zaliczyć poniesionego wydatku do kosztów podatkowych. Natomiast, jeżeli to zrobią, mimo przekroczenia limitu, będą zmuszeni dokonać korekty kosztów.
Pojawiły się w związku z tym wątpliwości wśród przedsiębiorców, którzy rozliczają się z kontrahentami barterowo, a także stosują rozliczenia kompensujące i potrącenia. Zdaniem posła Grzegorza Furgo (zawartym w interpelacji poselskiej nr 6794) wszystkie te przypadki, po wejściu w życie zmian, staną się niezgodne z nowymi przepisami lub będą podlegać dowolnej interpretacji urzędów skarbowych.
Ministerstwo Finansów udzieliło wyjaśnień w tej sprawie, wskazują, że wyżej wymienioną ustawą, oprócz obniżenia z dniem 1 stycznia 2017 r. - z obecnych 15 000 euro do 15 000 zł - limitu wartości transakcji między przedsiębiorcami, w ramach których płatności muszą być dokonywane (przyjmowane) za pośrednictwem rachunku płatniczego, w ustawach o podatkach dochodowych wprowadzono regulację, która określa skutki podatkowe w przypadku naruszenia obowiązku, który wynika ze znowelizowanego przepisu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Polecamy: Opłaty zaliczane do kosztów podatkowych (PDF)
Zmiany w podatkach dochodowych polegają na:
- wyłączeniu możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej kwota płatności dotycząca transakcji określonej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, albo
- obowiązku dokonania zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (zwiększenia przychodów w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów) w tej części, w jakiej kwota płatności dotycząca transakcji określonej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego – w przypadku transakcji odnoszącej się do kosztu zaliczonego uprzednio do kosztów uzyskania przychodów. W tym przypadku zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów (zwiększenie przychodów) będzie dokonywane w miesiącu dokonania płatności z pominięciem rachunku płatniczego.
Zdaniem resortu finansów, prowadzane od 1 stycznia 2017 r. przepisy podatkowe odwołują się do pojęcia „płatności", wynikającej z transakcji (o której mowa w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej), a zatem obejmują wyłącznie wskazany w nich sposób regulowania zobowiązania, tj. poprzez dokonywanie zapłaty. Regulacje te zatem nie znajdą zastosowania do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, które ze swojej istoty nie mają charakteru płatności i nie są związane z rachunkiem płatniczym. W związku z tym formy uregulowania zobowiązań takie jak m.in. kompensata (potrącenie), czy wymiana barterowa nie są objęte omawianymi przepisami. Jakkolwiek dochodzi wówczas do uregulowania (wygaśnięcia) zobowiązania, to jednak strony umowy nie dokonują „płatności", które mogłyby być objęte zakresem tych regulacji.
Skutki podatkowe przy regulowaniu płatności w formie gotówkowej od 2017 r.
Ministerstwo Finansów stoi wobec tego na stanowisku, że wejście z życie z dniem 1 stycznia 2017 r. omawianych regulacji nie wpłynie na dopuszczalność regulowania przez przedsiębiorców zobowiązań w formie kompensaty (potrącenia), czy też stosowania umów barterowych.