Zwolnienie podmiotowe z VAT - czy coś się zmieniło?

Czym jest zwolnienie podmiotowe?

Zwolnienie podmiotowe przysługuje przedsiębiorcom z uwagi na limit obrotów. Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT “zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku”. W tej kwestii nastąpiła zmiana kosmetyczna charakteru zwolnienia. Nie zwalnia się bowiem podatnika, ale sprzedaż przez niego dokonywaną.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Jakiej sprzedaży nie wlicza się do limitu?

Przepisy ustawy o VAT, które weszły w życie od stycznia 2014 roku, wymieniają katalog czynności, których nie wlicza się do limitu sprzedaży pozwalającego na korzystanie ze zwolnienia z VAT. Wśród nich wyróżniono:

• wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju oraz sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju;
• odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
  • transakcji związanych z nieruchomościami,
  • usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 (m.in. transakcji dotyczących walut i banknotów, usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, udzielania kredytów i innych których przedmiotem są instrumenty finansowe),
  • usług ubezpieczeniowych,

- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

• odpłatną dostawę towarów, która na podstawie przepisów o podatku dochodowym jest zaliczana przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Przy usługach korzystających ze zwolnienia ważne jest więc określenie ich charakteru. Jeżeli bowiem są one dla podatnika jedynie transakcjami pomocniczymi, zobowiązany jest on wliczyć je do kwoty limitu.

Zmiany w odliczaniu VAT od samochodów z kratką

Kogo nie obejmuje zwolnienie podmiotowe?

W znowelizowanej ustawie o VAT doprecyzowano katalog podatników, którym zwolnienie ze względu na limit obrotów nie przysługuje. I tak - już od pierwszej sprzedaży czynnymi podatnikami powinni zostać:

• dokonujący dostaw:

• towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy (głównie wyroby z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali),
• towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
  • energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
  • wyrobów tytoniowych,
  • samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
• budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b ustawy,
• terenów budowlanych,
• nowych środków transportu;
• świadczący usługi:
  • prawnicze,
  • w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
  • jubilerskie;
• nieposiadający siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Przeliczanie faktur w walutach obcych dla celów VAT 2014

Utrata prawa do zwolnienia

Zmiany ustawy o VAT objęły również kwestie związane z ustaleniem momentu utraty prawa do zwolnienia. Doprecyzowano, kiedy podatnik automatycznie staje się czynnym podatnikiem VAT, ustalając, że zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono kwotę limitu. Nie dzieli się więc czynności, aby dokładnie ustalić limit równy 150.000 zł, a opodatkowuje się całą czynność, która spowodowała przekroczenie limitu sprzedaży określonego ustawą.

Podstawa zwolnienia nie zawsze na fakturze podatnika zwolnionego z VAT

Rezygnacja ze zwolnienia

Przepisy wciąż  dają podatnikom możliwość podjęcia decyzji o rezygnacji ze zwolnienia jeszcze przed przekroczeniem limitu obrotu. W tym celu konieczne jest złożenie do właściwego urzędu skarbowego formularza rejestracyjnego VAT-R. Wniosek o rezygnację ze zwolnienia należy złożyć jak dotychczas - przed miesiącem, od którego rezygnacja ma nastąpić.

Zmiana natomiast nastąpiła w zakresie dokumentów, na których podstawie możliwe jest odliczenie podatku VAT naliczonego od zakupów dokonanych jeszcze przed datą rezygnacji ze zwolnienia. Do końca 2013 roku podatnik obniżenia podatku VAT należnego o podatek naliczony od zakupów dokonanych przed dniem rezygnacji ze zwolnienia mógł dokonać pod warunkiem: 

• sporządzenia spisu z natury zapasów tych towarów posiadanych w dniu, w którym nastąpiło przekroczenie limitu, oraz
• przedłożenia w urzędzie skarbowym spisu, o którym mowa w pkt 1, w terminie 14 dni, licząc od dnia utraty zwolnienia.

Obecnie warunek ten został zniesiony. Podatnik nie musi sporządzać spisu z natury, aby odliczyć podatek od zakupów dokonanych przed rezygnacją ze zwolnienia. Musi jednak pamiętać, że obniżenie przysługuje w stosunku do towarów nie sprzedanych do dnia rezygnacji ze zwolnienia. Tylko bowiem te towary będzie można uznać za wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli spełniających jeden z podstawowych warunków odliczenia VAT naliczonego przy zakupach.

Zmiany w zakresie limitu zwolnienia podmiotowego z VAT, jakie obowiązują od stycznia 2014 roku, głównie doprecyzowały obowiązujące dotychczas przepisy. Nie ma zatem rewolucyjnych modyfikacji, choć na kilka szczegółów należy zwrócić uwagę - jak chociażby fakt, iż w momencie przekroczenia limitu 150.000 zł cała wartość transakcji, która spowodowała przekroczenie limitu, będzie opodatkowana VAT.

Zaliczki na podatek dochodowy - jak korzystnie je opłacać?

Autor: Ewa Szpytko