Wskaźnik rotacji zapasu magazynowego
Gdy zsumuje się wartość wszystkich towarów w cenach zbytu [W], następnie przemnoży tę wartość przez ilość dni [d], w których realizowano obrót (sprzedaż hurtowni), i podzieli przez ten obrót (o), to uzyskamy Wskaźnik rotacji zapasu magazynowego w dniach:
gdzie:
Rd - wskaźnik rotacji zapasu magazynowego;
s - stan zapasów magazynowych na dzień …;
m - liczba dni, jakie upłynęły od początku roku;
o - obrót uzyskany od początku roku .
Porozmawiaj o tym naszym FORUM!
Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na nasz Newsletter!
Uwaga: W zależności od posiadanych danych, wartość stanu magazynowego (s) i wartość obrotów miesięcznych (o) mogą zawierać w sobie podatek VAT lub też nie. Nie będzie to miało żadnego znaczenia dla naszych wyliczeń pod warunkiem, że podstawiając dane uwzględnimy ten podatek, bądź go nie uwzględnimy, zarówno w przypadku wartości (s) jak i wartości (o).
Jeżeli wiemy, że wartość zapasów w cenach zbytu (s) wynosi 951 200 zł.; a sprzedaż od początku roku (o) wyniosła 2 190 000 zł., to rotacja towaru wyniesie:
Taki wynik oznacza, że teoretycznie, po 78 dniach, nastąpi całkowita wymiana towarów w magazynie firmy. Pamiętajmy jednak, iż w praktyce część towaru opuści magazyn znacznie wcześniej, część natomiast będzie w nim wielokrotnie dłużej .
Uzyskana informacja niewiele nam jeszcze mówi o stanie firmy. Nie wiemy czy owe 78 dni to rotacja wyjątkowo krótka, stanowczo zbyt długa czy po prosu właściwa. Niekiedy specyfika towaru albo jego pochodzenie może mieć wpływ na szybkość rotacji magazynowej (np. sezonowość produkcji, czy konieczność importu z bardzo odległych miejsc świata). Znacznie więcej dowiemy się, jeśli zestawimy ze sobą wskaźniki rotacji za ostatnich kilka miesięcy. Np.:
Teraz widać to wyraźnie, Firma „X” systematycznie pogarsza swoje wyniki. Najprawdopodobniej zmniejszają się tam obroty, albo np. nastąpiła zmiana na stanowisku osoby zamawiającej towar i nowy pracownik nie radzi sobie tak dobrze jak jego poprzednik. Towaru w prawdzie nie brakuje, ale finansowe obciążenia przedsiębiorstwa, względem dostawców, z tytułu zapłaty za zakupiony towar, znacznie wzrosły. Przyczyn może być zresztą wiele, nie wszystkie negatywne, (choć te wydają się bardzo prawdopodobne).
Polecamy: Miary oceny sytuacji majątkowej firmy – wskaźniki płynności finansowej
Firma „Y” wykazuje trend zgoła odwrotny. Jeśli by wnosić tylko z tego jednego parametru oceny jej pracy, to najprawdopodobniej udało się tam skutecznie zastosować jakiś program poprawy efektywności działania.
Firma „Z”, sprawia wrażenie podmiotu całkowicie rozregulowanego. Prawdopodobnie jest to podmiot, zarządzany niedbale, albo też skala problemów przed jakimi stoi Zarząd, znacznie przekracza jego faktyczne możliwości działania. Jednak z ostateczną oceną warto by było poczekać do czasu przeprowadzenia też innych analiz i porównania ich w czasie.
Wskaźnik efektywności wykorzystania zapasu magazynowego
Wskaźnik efektywności wykorzystania zapasu towarowego (Ez), informuje o tym ile środków obrotowych potrzebowało przedsiębiorstwo, w postaci zapasu magazynowego, na każdą złotówkę obrotu dokonanego w danym okresie czasu (najczęściej wykorzystywaną miarą jest okres miesiąca). Jego wyliczenie jest niezwykle proste, wystarczy podzielić kwotę będącą wartością zapasu magazynowego, w cenach zbytu, na ostatni dzień miesiąca (s), przez wartość obrotu w miesiącu (o), a otrzymany wynik pomnożyć przez ilość miesięcy, jakie upłynęły od początku roku (M).
gdzie:
Ez - wskaźnik efektywności wykorzystania zapasu magazynowego;
s - stan zapasów magazynowych na dzień …;
o - obrót na koniec miesiąca uzyskany od początku roku;
M - ilość miesięcy, jakie upłynęły od początku roku;
Ten prosty wskaźnik informuje z całą mocą jak potrafimy wykorzystać dostępne środki. Popatrzmy jak gospodarują nimi w naszej, przykładowej firmie.
Otrzymany wynik oznacza, iż na każdą złotówkę obrotu potrzeba było zgromadzić 2,6zł. zapasu magazynowego. Podobnie jak w poprzednim przypadku, ważniejsze od samego wyniku jest śledzenie tendencji zmian wskaźnika w czasie. Dobrze wiedzieć też, czy takie obciążenie zapasem towarowym nie zagraża płynności finansowej firmy (porównanie ze wskaźnikiem płynności finansowej) oraz jak uzyskany wynik ma się do wskazań w porównywalnych firmach tej samej branży. W każdym przypadku jednak, powinniśmy starać się, aby tak organizować dostawy, by rotacja towarów w magazynie była stosunkowo szybka a wartość wskaźnika (Ez) możliwie mała.
Dla porównania, w praktyce, najlepsze obserwowane wskaźniki efektywności wykorzystania zapasu towarowego z jakimi się spotkałem oscylowały, w poszczególnych miesiącach roku, około 0,35zł. Na przykład w stosunkowo małej, bo mającej ca 350 000zł. obrotu miesięcznego, hurtowni, w magazynie liczącym prawie 2 500 pozycji asortymentowych, odbieranych od kilkunastu dostawców, utrzymywano wskaźnik „Ez” na poziomie mniejszym niż 0,5zł.