Celem rozporządzenia jest ujednolicenie prawa prywatnego międzynarodowego w zakresie stosunków umownych wynikających ze spraw cywilnych i handlowych, w których dochodzi do kolizji praw różnych państw. Sprawy cywilne i handlowe to sprawy, dla których charakterystyczna jest równorzędność stron stosunku prawnego i których źródłem są przepisy prawa cywilnego albo handlowego.
Roszczeniami, mającymi źródło w umowie, są natomiast wszelkie zobowiązania, które zostały przez strony nawiązane w sposób dobrowolny. Logiczną konsekwencją jest zatem wyłączenie z zakresu spraw cywilnych i handlowych, spraw wynikających z przepisów prawa podatkowego, celnego i administracyjnego.
Zgodnie z rozporządzeniem, jeżeli dojdzie do sporu między przedsiębiorcami mającymi siedziby w państwach UE w związku z zawartą między nimi umową,
w której nie dokonali wyboru prawa właściwego, wątpliwości co do prawa, które należy stosować, rozstrzygnie ww. rozporządzenie Rzym I.
Zobacz: Kiedy trzeba ogłosić niewypłacalność spółki?
Przykładowo – jeżeli strony nie dokonały wyboru prawa właściwego np. dla umowy sprzedaży towarów lub umowy o świadczenie usług, to takie umowy podlegać będą prawu państwa, w którym sprzedawca lub usługodawca ma miejsce zwykłego pobytu.
Należy przy tym dodać, że miejscem zwykłego pobytu w przypadku osoby fizycznej, działającej w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej jest miejsce głównego przedsiębiorstwa. Gdy spór będzie dotyczył przedsiębiorcy unijnego i kontrahenta spoza UE, właściwe będą postanowienia konwencji międzynarodowych.
W związku z powyższym, aby uniknąć niekorzystnych dla siebie konsekwencji, polscy przedsiębiorcy w umowach zawieranych z przedsiębiorcami zagranicznymi, powinni zamieszczać klauzule, które wyraźnie wskazują prawo państwa, które jest właściwe w przypadku ewentualnych sporów wynikających z tych umów. Jest to zasada swobody wyboru prawa przez strony, która gwarantuje kontrahentom samodzielne decydowanie o tym, jakie prawo będzie miało zastosowanie do podjętego zobowiązania.
Zastosowane w rozporządzeniu normy kolizyjne nie regulują zatem treści stosunków życiowych, lecz wskazują prawo właściwe dla danego wypadku. Prawem właściwym może być zarówno prawo każdego państwa członkowskiego jak i innego państwa, jak również przepisy i zasady prawa materialnego umownego, uznane na poziomie międzynarodowym lub wspólnotowym.
Zgodnie z rozporządzeniem, wybór prawa może nastąpić w sposób wyraźny albo dorozumiany, a samego wyboru dokonuje się przez złożenie zgodnych oświadczeń woli. Ważność oświadczeń woli bada się natomiast wg przesłanek prawa wskazanego jako statut.
Rozporządzenie wpłynie zapewne na toczące się w Sejmie prace nad projektem ustawy, zakładającej m.in. harmonizację prawa polskiego z prawem wspólnotowym. Jednak z uwagi na zakres zastosowania samego rozporządzenia Rzym I, propozycja uchwalenia nowej ustawy - Prawo prywatne międzynarodowe – traci coraz bardziej na znaczeniu.
Zobacz: Kiedy przedsiębiorcę może kontrolować Służba Celna?
Powyższa publikacja Kancelarii Prawnej M.Szulikowski i Partnerzy ma charakter wyłącznie informacyjny.
Kancelaria Prawna M.Szulikowski i Partnerzy
tel./fax: (022) 635 46 00
ul. Podwale 3/13
00-252 Warszawa
www.szulikowski.pl
www.szulikowski.blog.onet.pl