Izby gospodarcze kształtują i upowszechniają zasady etyki w działalności gospodarczej, w szczególności opracowują i doskonalą normy rzetelnego postępowania w obrocie gospodarczym. Izba gospodarcza posiada uprawnienia w dziedzinach dotyczących funkcjonowania przedsiębiorców, np. do wyrażania opinii o projektach rozwiązań odnoszących się do funkcjonowania gospodarki, czy też uczestniczenia w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w tym zakresie. Izba gospodarcza może dokonywać ocen wdrażania i funkcjonowania przepisów prawnych dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej.
W ramach swojej działalności Izba gospodarcza w szczególności może:
- przyczyniać się do tworzenia warunków rozwoju życia gospodarczego oraz wspierać inicjatywy gospodarcze członków,
- popierać, we współpracy z właściwymi organami oświatowymi, rozwój kształcenia zawodowego, wspierać naukę zawodu w zakładach pracy oraz doskonalenie zawodowe pracowników,
- delegować swoich przedstawicieli, na zaproszenie organów państwowych, do uczestniczenia w pracach instytucji doradczo-opiniodawczych w sprawach działalności wytwórczej, handlowej, budowlanej i usługowej,
- organizować i stwarzać warunki do rozstrzygania sporów w drodze postępowania polubownego i pojednawczego oraz uczestniczyć na odrębnie określonych zasadach w postępowaniu sądowym w związku z działalnością gospodarczą jej członków,
- wydawać opinie o istniejących zwyczajach dotyczących działalności gospodarczej,
- informować o funkcjonowaniu przedsiębiorców oraz wyrażać opinie o stanie rozwoju gospodarczego na obszarze działania izby.
Izba gospodarcza, zrzeszająca grupę przedsiębiorców wykonujących określony rodzaj działalności, np. grupa producentów rolnych, czy też przedsiębiorcy prowadzący działalność przetwórczą lub handlową w zakresie produktów lub grupy produktów w rozumieniu przepisów o grupach producentów rolnych i ich związkach, powinna działać na rzecz dostosowywania produkcji, przetwórstwa i handlu do wymogów rynku, w szczególności w zakresie ilości i jakości produktów.
Oprócz tego na wniosek lub za zgodą izby gospodarczej Rada Ministrów może powierzyć tej izbie wykonywanie niektórych zadań zastrzeżonych w przepisach prawa dla administracji państwowej.
W celu wykonywania ich zadań statutowych właściwe organy administracji państwowej udzielają izbom gospodarczym informacji do tego niezbędnych.
Przeczytaj również: Czy niania będzie przedsiębiorcą? - zatrudnianie niani krok po kroku
Krajowa Izba Gospodarcza
Oprócz tego powołana jest Krajowa Izba Gospodarcza. W Krajowej Izbie Gospodarczej mogą zrzeszać się również organizacje gospodarcze i społeczne, których przedmiotem działania jest wspieranie rozwoju gospodarczego. Ma ona na celu reprezentowanie wspólnych interesów gospodarczych zrzeszonych członków. Działalność Krajowej Izby ma między innymi w zakresie promocji handlu zagranicznego, a w tym celu tworzy funkcjonalnie i organizacyjnie wyodrębnioną Polską Izbę Handlu Zagranicznego. Ta z kolei może organizować wystawy oraz międzynarodowe targi w kraju i za granicą, współpracować z organizacjami międzynarodowymi i zagranicznymi oraz wykonywać czynności izb przemysłowo-handlowych, a zwłaszcza legalizować dokumenty oraz wydawać certyfikaty, świadectwa i zaświadczenia, jak również organizować i stwarzać warunki do rozstrzygania sporów w drodze postępowania polubownego i pojednawczego
Izba gospodarcza może być utworzona, jeżeli taką inicjatywę podejmie co najmniej 50 przedsiębiorców, zwanych „założycielami”, na obszarze działania tworzonej izby obejmującym obszar województwa. W wypadku gdy terytorialny zakres działania izby będzie przekraczać obszar województwa, liczba założycieli powinna wynosić co najmniej 100. jeżeli natomiast izba jest tworzona przez producentów rolnych liczba założycieli powinna wynosić odpowiednio 10 i 20. Takie ograniczenia nie są jednak stosowane, jeżeli założycielami są wyłącznie towarzystwa emerytalne.
W celu utworzenia izby gospodarczej założyciele uchwalają statut izby, potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie na nim swoich podpisów. Statut izby powinien określać w szczególności:
1. nazwę izby, siedzibę oraz zakres terytorialny działania izby,
2. podstawowe zadania izby oraz sposób i formy ich realizacji,
3. prawa i obowiązki członka izby,
4. sposób nabywania i utraty członkostwa izby,
5. organy izby i zakres ich uprawnień, tryb ich wyboru i okres kadencji,
6. sposób ustalania wysokości składek i ich wpłaty oraz uzyskiwania innych środków finansowych na koszty utrzymania i działalności izby,
7. zasady dokonywania zmian statutu, rozwiązania izby i przeznaczenia jej majątku w razie likwidacji izby,
8. inne sprawy stosownie do potrzeb praktycznej działalności oraz wymagające określenia w statucie na podstawie niniejszej ustawy i innych przepisów prawa.
Bardzo ważne jest aby statut izby nie ograniczał uprawnień przedsiębiorców do zrzeszania się w izbie gospodarczej.
Najwyższą władzą izby gospodarczej jest walne zgromadzenie członków izby. Jeżeli członkami izby nie są osoby fizyczne, są oni reprezentowani w walnym zgromadzeniu izby przez swoich przedstawicieli.
Jeżeli miałaby miejsce sytuacja, w której liczba członków izby przekroczy określoną w statucie liczbę, statut izby gospodarczej może przewidywać zamiast walnego zgromadzenia członków izby zgromadzenie delegatów lub zastąpienie walnego zgromadzenia członków izby zgromadzeniem delegatów. W takich przypadkach statut powinien określać także tryb wyboru delegatów i czas trwania ich kadencji.
Izby gospodarcze mogą tworzyć terenowe jednostki organizacyjne. Jeżeli statut izby to przewiduje, jednostki te posiadają osobowość prawną. W takim przypadku statut izby powinien ponadto określać:
1. strukturę organizacyjną jednostki organizacyjnej,
2. sposób tworzenia i likwidacji jednostki organizacyjnej, przez co należy rozumieć zakończenie bieżących interesów jednostki organizacyjnej, ściągnięcie wierzytelności i wykonanie zobowiązań. Należy przy tym pamiętać, że majątek jednostki organizacyjnej pozostały po likwidacji przejmuje izba gospodarcza.
3. wewnętrzne organy jednostki organizacyjnej, w tym organ zarządzający i reprezentujący ją na zewnątrz, oraz tryb ich powoływania i odwoływania,
4. zakres wykonywanej przez jednostkę organizacyjną działalności i obszar jej działania,
5. składniki majątkowe jednostki organizacyjnej odpowiednie do zakresu wykonywanej przez nią działalności.
Zarówno izby gospodarcze, jak również ich jednostki organizacyjne podlegają obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego izba lub jednostka organizacyjna uzyskują osobowość prawną. Jednostka nie jest jednak do końca samodzielnym bytem, ponieważ w postępowaniu rejestrowym reprezentuje ją organ zarządzający izby.
W razie stwierdzenia, że działalność izby gospodarczej lub jednostki organizacyjnej jest niezgodna z prawem lub statutem, minister właściwy ze względu na przedmiot działania izby lub wojewoda właściwy dla siedziby izby może wystąpić do właściwych organów izby o usunięcie tych nieprawidłowości w określonym terminie albo wystąpić do sądu rejestrowego, właściwego, ze względu na siedzibę izby.
Polecamy serwis Zakładam firmę
Sąd na wniosek organu może wykonać następujące czynności:
1. udzielić upomnienia właściwym organom izby,
2. uchylić niezgodną z prawem lub statutem uchwałę organów izby,
3. rozwiązać izbę, jeżeli jej działanie rażąco narusza prawo lub postanowienie statutu.
Izba gospodarcza lub jednostka organizacyjna działa w oparciu o majątek. Powstaje on ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, z własnej działalności oraz z dochodów z majątku tych podmiotów. Oprócz tego izby i jednostki mogą prowadzić działalność gospodarczą na zasadach ogólnych. Dochód z tej działalności służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jej członków. Jeżeli izba zostanie rozwiązana, jest powoływany likwidator, który wykonuje postanowienia statutu dotyczące przeznaczenia majątku izb. W razie braku środków izb, koszty likwidacji pokrywa się ze środków ich członków.