Polska gospodarka i rynek pracy potrzebują wsparcia ze strony pracowników z zagranicy. Niektóre branże nie miałyby wręcz szansy na rozwój bez otwarcia naszego rynku pracy. Konieczne jest zatem budowanie w Polsce efektywnego systemu dotyczącego zatrudniania cudzoziemców. Poniżej prezentujemy postulaty najbardziej oczekiwanych przez przedsiębiorców usprawnień w tym obszarze.
1. Zatrudnienie krótkookresowe
Od 1 stycznia 2018 r. nastąpią zmiany w zakresie wydawania zezwoleń na prace sezonowe i oświadczeń o powierzeniu pracy. Obawiamy się, że starostowie nie będą przygotowani do stosowania nowych procedur. Postulujemy, aby w przypadku oświadczeń całą dokumentację można było składać drogą elektroniczną. Konieczne jest także wydanie rozporządzenia ws. zawodów, które cudzoziemcy będą mogli wykonywać na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy.,
Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami
2. Zezwolenie na pracę, zezwolenia na pobyt i pracę
- skrócenie procedur rozpatrywania wniosków - dziś występują ogromne opóźnienia, w niektórych województwach procedury trwają nawet 6-8 miesięcy. Właściwe wydziały wymagają wsparcia kadrowego i finansowego. Taki stan niepewności stawia pod znakiem zapytania plany przedsiębiorców, ale także wpływa na wizerunek naszego kraju wśród inwestorów i potencjalnych pracowników.
- możliwość ubiegania się o zezwolenie na pracę zgodnie z miejscem wykonywania pracy - dziś czynności są podzielone i wykonywane są ze względu na miejsce pobytu, miejsce wykonywania pracy oraz miejsce siedziby pracodawcy,
- zwolnienie z procedury zezwolenia na pracę i pobyt w przypadku zmiany stanowiska w tej samej firmie - umożliwi to awanse lub zmiany zakresów obowiązków i nie będzie dyskryminujące dla tej grupy pracowników,
- rozważenie odejścia od obowiązku uzyskania opinii starosty - przy obecnym rynku pracy taki wymóg jest nieuzasadniony; można również rozszerzyć listę zawodów zwolnionych z obowiązku uzyskania informacji starosty (obecne wykazy nie odzwierciedlają potrzeb rynku pracy),
- umożliwienie sprawdzenia kompletności wniosku o zezwolenie na pobyt i pracę „od ręki" - obecnie cudzoziemcy czekają po kilka miesięcy na samo formalne sprawdzenie kompletności wniosku (często w tym czasie kończy im się aktualny dokument pobytowy),
- umożliwienie składania elektronicznych załączników - w 2018 r. wnioski będzie można składać elektronicznie, ale załączniki wciąż będą doręczane w formie tradycyjnej,
- możliwość przedłużenia pobytu na podstawie wizy na terenie Polski, bez konieczności wyjazdu,
- możliwość przedłużenia zezwolenia na pracę przy przedłużeniu umowy u danego pracodawcy - obecnie trzeba składać nowy wniosek o nowe zezwolenie na pracę,
- wydawanie pracownikowi zezwoleń „na agencję pracy tymczasowej", bez względu na pracodawcę użytkownika, na rzecz którego tę pracę wykonuje; określenie wzoru dokumentu potwierdzającego ustalenia pomiędzy agencją i pracodawcą użytkownikiem w zakresie zatrudnienia cudzoziemca - obecnie urzędnicy wymagają umowy handlowej.
Zobacz: Prawo dla firm
3. Zaświadczenia A1 dla obywateli państw trzecich (potrzeby transportu drogowego)
Postulujemy wypracowanie systemowego rozwiązania w zakresie wydawania zaświadczeń A1 dla obywateli państw trzecich, pracujących w transporcie drogowym.
Transport generuje ok. 6,5% PKB i zatrudnia (bezpośrednio i pośrednio) około miliona osób. Szansą na utrzymanie jego konkurencyjności jest uzupełnianie braków kadrowych cudzoziemcami. Zatrudnienie cudzoziemca z państw trzecich wymaga uzyskania zaświadczenia A1 (wynika to m.in. z dyskusyjnej praktyki niektórych państw). Wysyłając pracownika do pracy za granicą należy dokonać rozstrzygnięcia w systemie którego państwa pracownik ma być ubezpieczony (opłacać składki). I tu pojawia się istotna bariera.
Pracownik wykonujący pracę za granicą otrzymuje z ZUS zaświadczenie A1. Potwierdza ono podleganie polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych. Otrzymanie zaświadczenia A1 wpływa również na bezpieczeństwo polskich przedsiębiorców, ponieważ organy kontrolne coraz większej liczby państw członkowskich (m.in. Francja, Austria) - bez wyraźnej podstawy prawnej - traktują posiadanie zaświadczenia jako potwierdzenie prawidłowości wysyłania pracowników. ZUS coraz częściej odmawia legalnie przebywającym i zatrudnionym na terytorium Polski obywatelom państw trzecich wydania zaświadczenia A1 w oparciu o ocenę „miejsca zamieszkania".