Podstawa do ograniczeń
Art. 36 TFUE pozwala Państwom Członkowskim na „wprowadzenie zakazów lub ograniczeń przywozowych, wywozowych lub tranzytowych, uzasadnionych względami moralności publicznej, porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego, ochrony zdrowia i życia ludzi i zwierząt lub ochrony roślin, ochrony narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej, bądź ochrony własności przemysłowej i handlowej. Zakazy te i ograniczenia nie powinny jednak stanowić środka arbitralnej dyskryminacji ani ukrytych ograniczeń w handlu między Państwami Członkowskimi”.
Eksport towarów poza UE - rozliczenie
Zakaz dyskryminacji
Możliwość powoływania się na wyjątki przedstawione w wyżej wymienionym artykule są bardzo restrykcyjnie sprawdzane i nie istnieje możliwość, aby państwo „zasłaniało” się nimi w przypadkach zwykłej dyskryminacji. Ograniczenia zawarte w przepisach państwowych nie mogą stanowić arbitralnej przesłanki do uznania czegoś za zawierające się w ograniczeniu art. 36 TFUE. Dodatkowo, jeśli dojdzie do postępowania przed sądem państwo ma obowiązek dowieść usprawiedliwionego powołania się na ograniczenie. Wyjaśnienie państwa jest wówczas badane pod kontem subiektywnego uznania zgodności założeń ograniczenia wprowadzonego w przepisach krajowych a założeń celowościowych zawartych w art. 36.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Moralność publiczna, porządek publiczny?
Problem wielokrotnie przedstawiają ogólne sformułowania zawarte w artykule, mogące być różnie interpretowane przez państwa członkowskie nawet bez zamierzonego ograniczenia. Przykładem jest chociażby sformułowanie - moralność publiczna. Ze względu na wielokulturowy charakter UE ciężko ustanowić jednolita definicję moralności publicznej mogącą posłużyć do sztywnych rozgraniczeń prowadzących do jednolitej kwalifikacji na terenie całej unii. Prowadzi to do tego, iż każdy przypadek musi być rozpatrywany indywidualnie z uwzględnieniem warunków kulturowych regionu, na jakim doszło do zastosowania art. 36. Nieco podobny problem powstaje przy porządku publicznym. Aby się na niego powołać należy dowieść, że towary wywożone z państwa mają są niezbędne dla życia. Równocześnie TSUE stoi na stanowisku, że to do Państw Członkowskich należy podjęcie decyzji o poziomie ochrony zdrowia i życia osób. Jeszcze żadnemu państwu nie udało się skutecznie powołać na ochronę narodowych dóbr kultury.
Swoboda przedsiębiorczości a swoboda świadczenia usług w Unii Europejskiej
Jak widać powyżej ograniczenia tego rodzaju są raczej rzadkim zjawiskiem i państwa pomimo istnienia art.36 nie zawsze mają możliwość się na niego powołać. Można się zastanawiać czy to unormowanie nie stanowi swoistego uprzywilejowania swobody przepływu towarów nad ochroną dóbr ważnych dla państwa. Z drugiej strony nie pozwala ono na dyskryminowanie i stosowanie niedopuszczalnych ograniczeń ilościowych niemających zastosowania, jako ochrona a jedynie wytworzenie sztucznie ekskluzywności jakiegoś towaru i tym samym zwiększenie jego ceny na rynku.