Wskaźniki produktu, rezultatu i oddziaływania służą monitorowaniu stanu realizacji celów danego projektu oraz ocenie efektów jego wdrażania na poszczególnych etapach. Należy sformułować je w sposób obiektywny i spójny, by każdy wymieniony przez beneficjenta wskaźnik znajdował odzwierciedlenie w przyjętym celu. Zdarza się, iż wyznaczony cel jest niezmierzalny i trudny do określenia w sensie liczbowym, dlatego też wskaźniki na poziomie projektu powinny uwzględniać zarówno cele ilościowe, jak i jakościowe.
Wskaźnik produktu odnosi się do wszystkich tych produktów, które powstały w trakcie realizowania projektu oraz w rezultacie wydatkowania przyznanych środków. Swoim zasięgiem nie powinien wykraczać poza przyjęty termin wdrażania danego przedsięwzięcia. Przykładami wskaźników produktu są mierzalne oraz zgodne z przyjętym harmonogramem projektu elementy tj. liczba zrealizowanych szkoleń bądź zakupionych maszyn, długość zmodernizowanych dróg, liczba nowych budynków mieszkalnych.
Z kolei wskaźniki rezultatu dotyczą efektów działań, które nastąpiły po zakończeniu i w wyniku realizowania projektu oraz które wpływają bezpośrednio na otoczenie społeczno-ekonomiczne. Wskaźnik rezultatu informuje o zmianach, jakie nastąpiły w wyniku wcielenia w życie danego przedsięwzięcia oraz sytuacji beneficjenta projektu w tym etapie. Powinny być one przedstawiane za etap nie wcześniejszy niż wskaźniki produktu. Rezultaty muszą być spójne oraz logicznie powiązane z owymi produktami. Do rezultatów projektu można zaliczyć: liczbę osób korzystającą z oferty szkoleniowej, liczbę nowo utworzonych podmiotów gospodarczych bądź miejsc pracy, powierzchnie pustostanów.
Ostatni ze wskaźników, tzw. wskaźnik oddziaływania ocenia efekty projektu w dłuższej perspektywie, czyli nie bezpośrednio po zakończeniu przedsięwzięcia. Tego rodzaju mierniki zazwyczaj przedstawia się rok po zrealizowaniu danej inicjatywy celem pokazania trwałych zmian jakie spowodowały w otoczeniu społeczno-ekonomicznym. Przykłady wskaźników oddziaływania to m.in.: natężenie ruchu samochodowego, struktura miejsc pracy, liczba mieszkańców na terenach zrewitalizowanych.
Zdarza się, iż wnioskodawcy mylą wyżej wymienione wskaźniki, zapominając o tym, że rezultaty są zawsze wynikiem oferowanych produktów. Ponadto, wskaźniki rezultatu powinny wskazywać formę oddziaływania projektu na środowisko oraz politykę zrównoważonego rozwoju. Ważne, by wpływ ten można było uznać za pozytywny, bądź przynajmniej neutralny.
Beneficjent funduszy europejskich ma obowiązek osiągnięcia założonych wskaźników nie tylko bezpośrednio po zakończeniu realizowania projektu, ale również w perspektywie dłuższego okresu - trzy lub pięcioletniego. Jeśli wnioskodawca spostrzeże, że przyjęte założenia są trudne do osiągnięcia może dokonać ich modyfikacji i obowiązkowo zgłosić ten fakt do instytucji, z którą podpisał umowę. W przypadku, gdy wprowadzone modyfikacje mieszczą się w ogólnych ramach projektu należy podpisać aneks do umowy, natomiast w sytuacji ich nie osiągnięcia - wnioskodawcę może czekać nie przyznanie refundacji bądź zwrot dotacji wraz z odsetkami.
Natalia Kacprzak