Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.), dalej: „s.d.g.”, podstawowym, a także pierwszym w kolejności, obowiązkiem osoby fizycznej, która zamierza wykonywać działalność gospodarczą na terytorium RP, jest złożenie wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (art. 14 ust. 1 s.d.g.). Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku (art. 14 ust. 3 s.d.g.).
Zgodnie z art. 26 ust. 1 - 2 s.d.g. osoba fizyczna składa wniosek o wpis do CEIDG za pośrednictwem formularza elektronicznego dostępnego na stronie internetowej CEIDG,
w Biuletynie Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw gospodarki oraz za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej. System teleinformatyczny CEIDG przesyła wnioskodawcy na wskazany adres poczty elektronicznej potwierdzenie złożenia wniosku. Wniosek o wpis do CEIDG może być również złożony na formularzu w wybranym przez przedsiębiorcę urzędzie gminy osobiście albo wysłany listem poleconym. Wpis do CEIDG jest bezpłatny.
Należy także zauważyć, iż poza możliwością wykonywania działalności przez osoby fizyczne wpisane do ewidencji działalności gospodarczej istnieje możliwość wykonywania działalności gospodarczej w innych formach organizacyjno prawnych po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym na podstawie innych aktów prawnych jak np. ustawa - Kodeks spółek handlowych, które pozostają we właściwości Ministra Sprawiedliwości.
Należy także zwrócić uwagę na fakt, iż poszczególne rodzaje działalności mogą być objęte regulacjami szczegółowymi w zakresie ich wykonywania. Przepisy te mogą uzależniać podjęcie i wykonywanie danego rodzaju działalności gospodarczej od posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych bądź uzyskania koncesji, zezwolenia, wpisu do rejestru działalności regulowanej czy licencji.
Zobacz: Jak wpisać pełnomocnika do CEIDG?
Dodatkowo zgodnie z art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585) przedsiębiorca rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej może skorzystać z preferencji, w której za podstawę ustalenia składek przyjmuje się kwotę 30% minimalnego wynagrodzenia. Prawo do obniżonych składek przysługuje mu wyłącznie przez 24 pierwsze miesiące prowadzenia działalności.
Składki społeczne od niższej kwoty mogą opłacać tylko osoby, które rozpoczynają działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, pod warunkiem, że:
- nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania obecnej działalności nie prowadziły innej pozarolniczej działalności,
- nie wykonują na rzecz byłego pracodawcy takich samych czynności wchodzących w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej, jakie przed dniem jej rozpoczęcia wykonywały w ramach stosunku pracy (lub spółdzielczego stosunku pracy) w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Z ulgi nie mogą korzystać m.in. wspólnicy spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich oraz wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.
Należy zaznaczyć, że dodatkowym ułatwieniem dla przedsiębiorców jest możliwość zawieszenia działalności gospodarczej określona w art. 14a ustawy.
Na wstępie należy podnieść, iż zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej może wyłącznie przedsiębiorca niezatrudniający pracowników (art. 14a ust. 1 s.d.g.). Zgodnie z art. 14a ust. 2 przedsiębiorca wykonujący działalność w formie spółki cywilnej może zawiesić wykonywanie działalności pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. Stosownie bowiem do art. 4 ust. 2 s.d.g. za przedsiębiorcę uznaje się wspólnika spółki cywilnej a nie spółkę.
Zobacz: Czy wpis do CEIDG podlega dziedziczeniu?
Przedsiębiorca zawieszający działalność gospodarczą powinien mieć na względzie prawa i obowiązki wynikające z tego tytułu określone w art. 14a ust. 4, 6 i 7 s.d.g. Stosownie do art. 14a ust. 4 s.d.g. w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:
1) ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;
2) ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3) ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4) ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
5) wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6) ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.
Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku
o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku.
W stosunku do zobowiązań o charakterze publicznoprawnym zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej.
Jak wynika z powyższego aktywność przedsiębiorcy w zakresie zawieszonej działalności gospodarczej ograniczona została wyłącznie do czynności wymienionych w art. 14a ust. 4 pkt 1-7 s.d.g., tj. wymienionych w pkt 1-7 powyżej.