Prawo upadłościowe
Zgodnie z ustawą Prawo upadłościowe i naprawcze możliwe jest orzeczenie przez sąd zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.
Wspomniany zakaz może obowiązywać przez okres od trzech do dziesięciu lat. Istotą zakazu jest pozbawienie prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu, dla osoby, która ze swojej winy:
1) będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w terminie dwóch tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości wniosku o ogłoszenie upadłości albo
2) po ogłoszeniu upadłości nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg handlowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, do których wydania lub wskazania była zobowiązana z mocy ustawy, albo
3) po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości, albo
4) jako upadły w toku postępowania upadłościowego nie wykonała innych obowiązków ciążących na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądu albo sędziego-komisarza, albo też w inny sposób utrudniała postępowanie.
Trzeba również zwrócić uwagę na art. 374 prawa upadłościowego, który przewiduje, że orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, może mieć miejsce także wobec dłużnika będącego osobą fizyczną, jeżeli niewypłacalność dłużnika jest następstwem celowego działania lub rażącego niedbalstwa.
Przepis ten ma również zastosowanie wobec osób będących uprawnionymi do reprezentowania przedsiębiorcy będącego osobą prawną lub spółką handlową niemającą osobowości prawnej, jeżeli niewypłacalność przedsiębiorcy lub pogorszenie jego sytuacji finansowej jest następstwem celowego działania lub rażącego niedbalstwa wymienionych osób.
Postępowanie sądowe
Postępowanie wszczyna się wyłącznie na wniosek ściśle określonych osób. Osobami tymi jest wierzyciel, tymczasowy nadzorca sądowy, zarządca przymusowy, syndyk, nadzorca sądowy lub zarządca, Prezes UOKiK, Przewodniczący KNF lub prokurator.
Warto wskazać, że wniosek o wszczęcie postępowania może złożyć każdy wierzyciel. Co więcej wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej powinien spełniać wymogi dotyczące pism procesowych i pozwu.
Zobacz: Kiedy do prowadzenia firmy konieczne jest zezwolenie lub koncesja?
Na jak długo zakaz prowadzenia działalności?
Jak już było wspomniane zakaz prowadzenia działalności gospodarczej może być orzeczony na okres od 3 do 10 lat. Jednak przy orzekaniu sąd bierze pod rozwagę skutki, jakie wywołały podejmowane działania oraz winę i jej stopień w zachowaniu przedsiębiorcy lub przedstawiciela. Wymiar zakazu będzie większy, jeżeli wskutek podejmowanych działań nastąpi obniżenie wartości ekonomicznej upadłego przedsiębiorstwa.
Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej nie będzie miał zastosowania do dłużników, którzy posiadają udziały w spółce kapitałowej oraz wspólników handlowych spółek osobowych, którzy nie są uprawnieni do reprezentowania spółki.
Kiedy sąd nie może orzec zakazu działalności gospodarczej?
Sąd nie może orzec zakazu działalności gospodarczej wobec organu założycielskiego przedsiębiorstwa państwowego, ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, który może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości jednoosobowej spółki Skarbu Państwa, likwidatora osoby prawnej, spółki jawnej, spółki partnerskiej oraz spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej, kuratora ustanowionego dla przedsiębiorców nie wykonujących obowiązków związanych z dostarczeniem dokumentów dotyczących wpisu do KRS lub innych, organu udzielającego pomocy publicznej dłużnikowi o wartości przekraczającej 100 000 euro wierzyciela, jako uprawnionego do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika, a nie zobowiązanego.