Gdy bank zdecyduje się pożyczyć nam pieniądze, będzie oczekiwał jednego: regularnych i terminowych spłat. Zazwyczaj, kiedy występujemy o kredyt, nasza sytuacja finansowa jest dobra – co miesiąc na konto wpływa pensja, a niekiedy pracodawca nagradza nas premią lub w naszej rodzinie pojawia się dodatkowy dochód z innych źródeł. Problem powstaje, gdy pracy zaczyna brakować. A przecież decyzja wzięcia na swe barki kredytu skutkuje tym, że musimy go regularnie spłacać. Niezależnie od tego, w jak wygląda nasza sytuacja finansowa, bank będzie oczekiwał spłacania rat zgodnie z harmonogramem. I to jest fakt, który możemy przyjąć za pewnik. Równie pewne są wydatki na żywność i utrzymanie oraz konieczność opłacenia rachunków.
Biorąc kredyt na 20 lub 30 lat, musimy liczyć się z tym, że przyjdzie nam zmierzyć się zarówno z pozytywnymi, jak i negatywnymi wydarzeniami, takimi jak małżeństwo lub rozwód, zmiana pracy czy jej utrata. Lista sukcesów i porażek jest długa, a to, którymi punktami wypełni się nasz życiorys, w coraz mniejszym stopniu – jak twierdzą pesymiści – zależy od nas. Jednocześnie, zdaniem optymistów, nigdy nie jest tak źle, aby nie mogło być gorzej. Wszystko, co przydarza się nam, wpływa lub będzie wpływać na naszą kondycję ekonomiczną. Nie sposób zabezpieczyć się przed wszystkimi wydarzeniami, a ubezpieczanie się nie zawsze ma sens.
Co zrobić, gdy nie ma na ratę?
Windykacja. U każdego kredytobiorcy to słowo podnosi ciśnienie. Konsekwencje niespłacania rat są nieprzyjemne – bank rozpoczyna proces windykacji, a w skrajnych przypadkach będzie chciał zlicytować nasze mieszkanie, chyba że znajdziemy inny sposób na spłatę kredytu. Spłacanie rat z opóźnieniem to również powód do zmartwień, choć mniejszych. Trzymiesięczne zaleganie z nimi oznacza umieszczenie naszych danych osobowych w Biurze Informacji Kredytowej, w rubryce pt. „niesolidny dłużnik”.
Dlatego warto naprawdę postarać się, aby spłacanie comiesięcznych rat nie było zagrożone. Najlepszym i niewymagających wielkiego wysiłku sposobem na zabezpieczenie się jest gromadzenie oszczędności. W razie potrzeby można je przeznaczyć na obsługę kredytu. Należy też pamiętać o rodzinie, która często jest w stanie nam pomóc – lecz nie czyni tego, ponieważ nie potrafimy zwracać się do bliskich o pomoc. Jednym nie pozwala na to ich duma, inni nie wiedzą, jakich argumentów użyć, aby ich prośba została spełniona. Czy istnieje jakiś sposób na to, by pomocną dłoń w naszym kierunku wyciągnął bank?
Dowiedz się także: Jak zmienił się rynek kredytów samochodowych w IV kwartale 2010 roku?
Ubezpieczenie kredytu
Wiele banków razem z kredytem hipotecznym oferuje swoim klientom możliwość ubezpieczenia się od ryzyka utraty pracy. Takie ubezpieczenie gwarantuje, że w przypadku zwolnienia z pracy towarzystwo ubezpieczeniowe będzie płaciło raty kredytu hipotecznego za nas. Najczęściej przez okres 6 lub 12 miesięcy. W tym czasie mamy szansę znaleźć inną pracę, stanąć finansowo na nogi i odnowić samodzielne spłacanie zobowiązań.
Jednak uwaga – ubezpieczenie nie obejmuje sytuacji, w których sami zdecydujemy się złożyć wypowiedzenie lub umówimy się z pracodawcą na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Towarzystwa ubezpieczeniowe chcą mieć pewność, że utrata pracy nastąpiła nie z winy klienta lub też nie była sposobem na uzyskanie odszkodowania w postaci spłaty raty. Taka polisa obejmuje tylko te sytuacje, w których utrata pracy nie wiązała się z celowymi działaniami klienta. Ubezpieczeniem można też objąć ryzyko upadku prowadzonej przez nas działalności gospodarczej.
Najczęściej spotykanym zakresem takiego ubezpieczenia – w przypadku osób pracujących na umowę o pracę – jest rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn niezależnych od klienta. Kolejnym wymóg stanowi uzyskanie statusu osoby bezrobotnej z prawem do zasiłku. Ponadto wypowiedzenie musi być wręczone przez pracodawcę; polisa nie zadziała, jeśli wypowiedzenie złożył pracownik lub rozwiązanie umowy nastąpiło za porozumieniem stron. Aby ubezpieczenie kredytu zadziałało, osoby, które prowadzą działalność gospodarczą, muszą wyrejestrować ją i oficjalnie zostać bezrobotnymi.
Polecamy serwis: Kredyty
Koszty ubezpieczenia od ryzyka utraty pracy
Ubezpieczenie nie jest darmowe – w ofertach banków znajdują się polisy, których koszty wahają się od 0,03 proc. miesięcznie do 3,5 proc. za okres 5 lat. Czy to jest opłacalne?
Nich za przykład posłuży kredyt w wysokości 100 tys. zł z ratą miesięczną 1 tys. zł. Załóżmy, że koszt ubezpieczenia na okres 3 lat wynosi 1,5% kwoty kredytu i zapewnia ochronę przez okres 12 rat. Taka polisa powinna kosztować 1500 zł – w zamian otrzymamy gwarancję, że towarzystwo ubezpieczeniowe będzie płaciło za nas raty kredytu przez 12 miesięcy, czyli łącznie możemy otrzymać 12 tys. zł. Oczywiście, jeśli przez ten cały czas pozostalibyśmy bez pracy.
Czy poinformować bank o utracie pracy?
Bankom również zależy na tym, aby klienci regularnie spłacali kredyty, nawet jeśli mają kłopoty finansowe. Dlatego oprócz oferowania ubezpieczenia od utraty pracy, banki często stosują dodatkowe zachęty do nakłonić klientów do skorzystania z takiego rozwiązania. Katalog tych „zachęt” obejmuje m.in. obniżkę marży kredytu, lub prowizji za jego przyznanie – niekiedy wręcz brak tej ostatniej. Jeśli zdarzy się, że straciliśmy pracę, niezwłocznie poinformujmy bank o tym fakcie. Można wtedy skorzystać z wakacji kredytowych lub wydłużyć okres spłaty, obniżając tym samym wysokość raty.
Wakacje kredytowe
W interesie banku jest odzyskanie pożyczonych pieniędzy. W momencie spłaty banku nie interesuje już, czy mamy pieniądze, czy nie. Przedstawiciel banku zgłosi się do nas wówczas, kiedy rata nie wpłynie w terminie. Wtedy może wystąpić problem z negocjacjami. Jeśli straciliśmy źródło zarobków, nie mamy oszczędności, a rodzina nie może nam pomóc, czym prędzej udajmy się do banku. Przyznanie się do utraty pracy nie musi oznaczać natychmiastowego wypowiedzenia umowy przez bank i nakazu spłaty całość zadłużenia. Bank może nakłonić nas do wspomnianych wakacji kredytowych, albo wydłużyć okres kredytowania. Jednak nawet wówczas będziemy musieli spłacać odsetki.
Inną z możliwości jest też znalezienie kogoś, kto przez pewien czas będzie spłacał nasz kredyt. Jeśli jednak do banku przestaną wpływać kolejne raty, dość szybko okaże się, ten ostatni wypowie nam umowę i nakaże spłatę kredytu w całości w ciągu kilku dni.