Notowania ropy w roku wybuchu wojny były zmienne niczym kursy akcji. Od ok. 80 USD na początku 2022 r. do niemal 130 USD tuż po inwazji na Ukrainę. Jednak pomimo kolejnych sankcji i pesymistycznych prognoz cena ustabilizowała się na poziomie ok 80 USD za baryłkę. Jakie są prognozy na 2023?
- Od czego zależą ceny paliw i ropy
- Cena baryłki ropy - wykres 2020
- Czy ceny ropy znacząco wzrosną w 2023
- Podsumowanie
Od czego zależą ceny paliw i ropy
Notowania na rynku ropy są konsekwencją nie tylko popytu i podaży na ten surowiec. Wiele zależy od kwestii geopolitycznych.
Państwa OPEC zrzeszające producentów z bliskiego wschodu tworzą coś na kształt oligarchii kontrolującej rynek. Kolektywne decyzje o zwiększeniu lub zmniejszeniu wydobycia wpływają bezpośrednio na cenę baryłki.
Kursy ropy zależą również od cykli koniunkturalnych na świecie. Rozgrzana gospodarka w fazie wzrostu wymusza wzrost popytu na paliwa. Analogicznie – negatywna koniunktura na światowych rynkach obniża zapotrzebowanie i wpływa ujemnie na ceny ropy.
Znaczną rolę odgrywają również kwestie psychologiczne. Wiadomości o zgrupowaniach wojsk rosyjskich wokół Ukrainy, a następnie debaty o sankcjach, powodowały niepokój na światowych rynkach i przyczyniały się do wzrostu cen paliw. Odwrotny efekt mogą spowodować spekulacje przewidujące recesję.
Nie można ponadto pominąć czynnika jakim są sankcje gospodarcze dotyczące różnych krajów posiadających ogromne moce produkcyjne. Dostęp do sprzedaży ropy na wolnym rynku jest ograniczony nie tylko dla Rosji ale również dla potentatów takich jak Iran i Wenezuela.
ropa naftowa
ropa naftowa
Materiały prasowe
Same spekulacje o planach nałożenia sankcji na znaczącego producenta ropy lub gazu mogą spowodować skokowy wzrost cen surowca, jednak z czasem światowe rynki się dostosowują. W dniu wybuchu wojny na Ukrainie państwa UE były w praktyce bardziej zależne od rosyjskiego gazu niż od rosyjskiej ropy. Cena błękitnego paliwa podwoiła się w ciągu pierwszych kilku miesięcy 2022 r. Jednak w ostatnich dniach grudnia 2022 r. gaz ziemny osiągnął porównywalną cenę jak na początku stycznia tego samego roku.
Cena baryłki ropy - wykres 2020
Pierwszy rok pandemii covid-19 spowodował zmiany wykresu cen ropy cechowane większymi wahaniami niż w okresie wybuchu wojny na Ukrainie. Jak już wspomniano, recesja lub same spekulacje na temat jej powstania to czynnik wpływający zdecydowanie ujemnie na notowania surowca.
Z początkiem stycznia 2020 r. ropa była wyceniana na ponad 60 USD za baryłkę. W kwietniu tego samego roku wycena spadła do poziomu poniżej 20 USD, osiągając minimum w skali kilkunastu lat.
Niewątpliwe znaczenie odegrał tu czynnik psychologiczny w postaci obaw o zamrożenie gospodarki i pogrążenie się w lockdownach na długi czas. Wraz z upływem miesięcy kurs odrabiał straty, osiągając z końcem grudnia 2020 cenę niemal 50 USD za baryłkę.
Przykład 2020 r. pokazuje, że geopolityczne zawirowania mogą spowodować efekt natychmiastowy i zdecydowany na notowaniach jednak wraz ze studzeniem emocji cena ropy wraca do punktu wyjścia. Analogiczny schemat wystąpił w 2022 r.
Zobacz wykres cen ropy na portalu forsal.pl
Czy ceny ropy znacząco wzrosną w 2023
Gospodarki państw zachodnich ochłonęły już po sankcjach na kluczowego eksportera ropy w Europie jednak pojawił się nowy istotny czynnik, jakim jest uwolnienie gospodarki Chin po długim pandemicznym zamrożeniu. Globalny popyt na ropę wzrośnie, co powinno przyczynić się do wzrostu ceny za baryłkę. Należy jednak wziąć poprawkę na fakt, że Pekin już od jakiegoś czasu kupuje w promocyjnej cenie ropę od Rosji, która ma trudności ze znalezieniem nabywców. Chiny nie zważają na międzynarodowe sankcje, z tego powodu nabywają tańszą ropę również z Iranu.
Rosja ogłosiła, że od marca zmniejszy wydobycie ropy o ok. 5% (500 tys. baryłek ropy mniej w skali dnia). Ten czynnik również powinien wpłynąć na wzrost cen jednak nie można tego faktu przeceniać. Od początku wojny Rosja jest systematycznie oddalana od światowych rynków, a jakaś część produkcji pozostaje bez nabywców.
Na przełomie 2022/2023 r. Reuters zapytał 30 ekonomistów jaka jest według nich prognoza cen ropy na 2023 r. Wyrazili opinię, że cena za baryłkę wzrośnie ale nieznacznie. Podobna prognoza została niedawno wyrażona przez Goldman Sachs.
Aktualna cena ropy (stan na połowę lutego 2023) to ok 85 USD za baryłkę ropy brent oraz ok 80 USD za baryłkę ropy WTI. Według prognoz można się spodziewać ceny w przedziale 90-100 USD za baryłkę ropy brent na koniec 2023 r. Raczej nie musimy się obawiać drastycznych podwyżek na stacjach benzynowych.
Podsumowanie
Prawa rynku są niezmienne, a notowanie ropy zmienia się każdego dnia. Wybuch wojny spowodował ogromne podwyżki cen paliw. W połowie 2022 r niektóre prognozy zwiastowały ceny powyżej 200 USD za baryłkę. Na szczęście światowy rynek okazał się elastyczny. Zarówno Polska, jak i cały świat zachodni pokazały, że można funkcjonować bez rosyjskich węglowodorów.