Bariery w prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce - badanie Polskiego Instytutu Ekonomicznego
Polski Instytut Ekonomiczny porównał w raporcie „Szok pandemiczny, szok wojenny, czyli jak firmy reagują na kryzysy” nastroje i reakcje przedsiębiorców z trzech okresów "będących szokami zewnętrznymi dla firm": początku pandemii COVID-19 w 2020 r., jej szczytu z kwietnia 2021 r. oraz krótko po inwazji Rosji i Białorusi na Ukrainę.
Wynika z niego, że "wpływ kryzysów na działalność firm widać w postrzeganiu przez nie różnych barier działalności. (...) W 2022 r. – po wybuchu wojny – niepewność sytuacji gospodarczej znowu była wskazywana jako najważniejsza bariera działalności gospodarczej. Istotne utrudnienia były też spowodowane rosnącymi cenami energii oraz niedostępnością produktów. Za mniej dotkliwe niż wcześniej przedsiębiorcy uznawali natomiast rosnące koszty pracownicze, niedostępność pracowników, zatory płatnicze i koszty finansowania".
Niepewność podstawową barierą w prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce
"Niepewność sytuacji gospodarczej to bariera działalności, która doskwiera firmom od początku pandemii. Wygląda na to, że fgvvvvvvvvvvvvv" - dodano.
Według badań PIE w 2019 r. – przed wybuchem pandemii – firmy zwracały uwagę przede wszystkim na rosnące koszty zatrudnienia pracowników oraz zakupu niezbędnych surowców i produktów. Niepewność sytuacji gospodarczej znalazła się dopiero na trzecim miejscu. Firmy miały też problemy z pozyskaniem pracowników o odpowiednich kompetencjach, rosnącą konkurencją i zatorami płatniczymi.
Wybuch pandemii w 2020 r. znacznie zmienił główne bariery wskazywane przez firmy. Według ich deklaracji, jak podaje PIE, działalność utrudniała im przede wszystkim niepewność sytuacji gospodarczej, niekorzystne zmiany w łańcuchach dostaw, a także trudności w uzyskaniu zewnętrznych środków finansowych.
Z kolei przed rosyjską agresją w Ukrainie firmy ostrożnie oceniały przyszłe warunki prowadzenia biznesu. Pod koniec 2021 r., 11 proc. respondentów uważało, że do 2024 r. nastąpi poprawa warunków gospodarowania, a 89 proc. oceniało perspektywy krótkoterminowe jako niestabilne, a 84 proc. wyrażało negatywne odczucia dotyczące przyszłości.
Z kolei z badania PIE z 1 marca br. - czyli w 6. dniu rosyjskiej inwazji na Ukrainę - wynikało, że 42 proc. firm "ma poczucie dużego lub bardzo dużego zagrożenia", a tylko co dziesiąta uważa, że "zagrożenie dla jej działalności jest bardzo małe". "Doświadczenia prowadzenia działalności w sytuacji niepewności i podwyższonego ryzyka pokazują, że wyzwaniem, które stoi przed firmami jest analiza obecnej strategii działania i dostosowanie modelu biznesu do nowej rzeczywistości" - oceniła Urszula Kłosiewicz-Górecka z PIE. Według niej martwić mogą dane informujące o tym, że 54 proc. firm w Polsce nie dysponuje "sformalizowanym zespołem odpowiedzialnym za reakcję na wypadek kryzysu" oraz to, że jedynie dla 5 proc. przejście przez kryzys oznaczało wzmocnienie firmy wobec 42 proc. w innych krajach.