Znowelizowana Ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli została opublikowana w Dzienniku Ustaw 1 grudnia 2010 roku. Część z wprowadzanych przez nią zmian wejdzie w życie już 2 czerwca tego roku, inne rok później. Z kolei przepisy dotyczące wyboru dyrektorów i wicedyrektorów zaczną obowiązywać pierwszego dnia 2013 roku.
Jeden dokument zamiast dwóch
Nowa ustawa to duże zmiany w praktyce kontrolnej. Izba ma niespełna półtora roku na wprowadzenie ich w życie. Co zmienia nowelizacja? M.in. sposób dokumentowania ustaleń kontroli. Do tej pory każda kontrola planowa kończyła się trzema dokumentami - protokołem z kontroli, wystąpieniem pokontrolnym i informacją o jej wynikach. Teraz zamiast pierwszych dwóch będzie sporządzany jeden dokument - wystąpienie pokontrolne, które będzie zawierało opis ustalonego podczas kontroli stanu faktycznego oraz opis nieprawidłowości wraz z ich przyczynami, zakresem, skutkami i osobami za nie odpowiedzialnymi. W wstąpieniu zawarta będzie także ocena kontrolowanej działalności oraz wnioski i uwagi w sprawie usunięcia nieprawidłowości.
Nowelizacja wprowadza także szereg zmian w praktyce postępowania kontrolnego. Kontrolerzy będą mogli np. przeprowadzić oględziny obiektów i innych składników majątku, które nie stanowią własności jednostki kontrolowanej lub znajdują się poza jej obrębem. Będą mieli także prawo żądać wyjaśnień od byłych pracowników oraz innych osób, które na jakiejkolwiek podstawie świadczyły pracę na rzecz tej instytucji. Wszystkie zmiany dotyczące postępowania kontrolnego wchodzą w życie 2 czerwca 2012 roku.
Polecamy: Jak przebiega kontrola przedsiębiorcy prowadzącego działalność?
Kadencyjność
Nowelizacja wprowadza kadencyjność na stanowiskach dyrektorów i wicedyrektorów. Od stycznia 2013 roku będą oni zajmowali swoje stanowiska przez 5 lat. Wybór na te posady odbywać się będzie w drodze konkursu. Ustawa precyzuje podstawowe wymagania stawiane przed kandydatami. Pozostałe wymogi będą zawarte w ogłoszeniu o konkursie. Nowe przepisy ustalają także zasady postępowania kwalifikacyjnego na stanowiska kontrolerów.
Delegatury, departamenty, biura
Znowelizowana Ustawa o NIK wprowadza także reformę struktury organizacyjnej Izby. Od 2 czerwca 2011 r. departamenty wykonujące zadania w zakresie organizacji i obsługi funkcjonowania NIK przestaną istnieć i zostaną zastąpione przez biura. Departamentami pozostaną jednostki, które wykonują zadania kontrolne lub wspomagają ten proces. Szczegóły zmian w zakresie organizacji wewnętrznej zawarte zostaną w statucie Najwyższej Izby Kontroli. Statut nadawany jest w drodze zarządzenia przez Marszałka Sejmu, na wniosek Prezesa NIK po zasięgnięciu opinii właściwej komisji sejmowej.
Polecamy: Jak bronić się podczas kontroli w firmie?
Audyt zewnętrzny
Nie rzadziej niż raz na 3 lata zostanie przeprowadzony w Najwyższej Izbie Kontroli audyt zewnętrzny. Przeprowadzi go instytucja wybrana zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych na zlecenie Marszałka Sejmu. Kontroli podlegało będzie wykonanie budżetu NIK i jej gospodarka finansowa. Pierwszy audyt zewnętrzny zostanie przeprowadzony w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie znowelizowanej ustawy, czyli do końca 2011 roku.
To tylko kilka spośród wielu zmian wprowadzanych przez nowelizację Ustawy o NIK. Ich katalog jest znacznie obszerniejszy. Zmiany dotyczą każdego aspektu funkcjonowania Izby - jej zadań, zakresu działania, organizacji, postępowania kontrolnego, a także zatrudnionych w niej osób.
Źródło: NIK