W modelu franczyzowym działają znane sieci gastronomiczne, odzieżowe, a także banki, stacje benzynowe czy firmy usługowe. Biznes na licencji niesie za sobą wiele korzyści zaczynając od bezpieczeństwa prowadzenia działalności, a kończąc na przewadze konkurencyjnej, którą daje opracowane know-how. Co stoi za sukcesem franczyzy w Polsce?
- Na początek, czym jest franczyza?
- Rozwój franczyzy
- Wpływ pandemii na ekspansję modelu franczyzowego
- Zalety franczyzy
Na początek, czym jest franczyza?
Model franczyzowy to system sprzedaży towarów, technologii i usług, który opiera się na współpracy pomiędzy dwoma przedsiębiorstwami, które są prawnie i finansowo niezależne. Franczyzodawca udziela franczyzobiorcy prawa do prowadzenia biznesu zgodnie z wypracowaną wcześniej strategią, a franczyzobiorca prowadzi działalność na podstawie zakupionej licencji od franczyzodawcy.
Rozwój franczyzy
Początki franczyzy wywodzą się z rynku amerykańskiego, gdzie model ten był obecny już w drugiej połowie XIX wieku. W Polsce franczyza pojawiła się na początku lat 90. XX wieku. Mimo szybkiego rozwoju franczyzy pod koniec XX wieku, początkowo kojarzyła się ona wielu przedsiębiorcom negatywnie. Przyczyną był brak wiedzy o tej dziedzinie gospodarki; franczyzodawcy próbowali sprzedawać niesprawdzone pomysły na biznes, a franczyzobiorcy, których skusiła wizja dużych zysków, inwestowali w licencje, które finalnie doprowadzały ich do bankructwa. W 2000 roku powstała Polska Organizacja Franczyzodawców, która jest jedyną w Polsce organizacją zrzeszającą franczyzodawców.
Wpływ pandemii na ekspansję modelu franczyzowego
Badanie firm franczyzowych wewnątrz POF wskazało, że wbrew trudnym warunkom w ostatnich dwóch latach wzrosła liczba franczyzobiorców. Mimo że było więcej rozwiązań umów niż w poprzednich latach, to jednak udało się utrzymać trend wzrostowy. Przed pandemią było aktywnych 83 tysiące umów franczyzowych, gdyby prognozować liczbę umów dzisiaj na podstawie wyników ankiet wewnątrz POF, to wzrost rynku powinien wynosić ok. 5% (87 tysięcy umów). Oznacza to, że zdrowe systemy franczyzowe były w stanie dostosować swoje modele biznesowe do trudnych czasów, a franczyzobiorcy wciąż im ufają. Spektakularny przypływ franczyzobiorców podczas pandemii zanotowały firmy spożywcze, nawet o 10-20%.
Do świadomości Polaków wyraźnie przebiła się informacja, że franczyza zwiększa szansę na sukces biznesowy. 80% franczyzobiorców po 5 latach wciąż prowadzi swoje firmy, ten sam wskaźnik wynosi tylko 20% dla firm prowadzonych na własną rękę, bez wsparcia franczyzy.
Obronną ręką z pandemii wyszły lokale gastronomiczne działające w modelu franczyzowym
,,Sądzę, że najważniejszym czynnikiem sukcesu w systemie franczyzowym, jest potencjalny franczyzobiorca (inwestor zewnętrzny) oraz lokalizacja. Spółka musi mieć przekonanie zarówno co potencjalnych franczyzobiorców jak i proponowanych lokalizacji oferowanych w zgłoszeniach’’ – uważa Paweł Kowalewski, MexPolska.
Zalety franczyzy
Za popularność modelu franczyzowego odpowiadają liczne korzyści, które czerpie zarówno franczyzodawca, jak i franczyzobiorca. Franczyzodawca nie tylko rozwija markę, ale przede wszystkim zwiększa kanały dystrybucji towarów i usług, co w przekłada się na głębszą penetrację rynku i ograniczenie przestrzeni rynkowej dla konkurencji. Z kolei franczyzobiorca, dzięki przekazaniu know-how, nie musi sam zarządzać ogromną siecią swoich podmiotów. Ponadto zyskuje lojalnych klientów, przez co nie musi budować od początku wizerunku marki wśród klientów.
Konkretne procedury obejmujące wszystkie obszary działalności przedsiębiorstwa, które posiadają franczyzodawcy to z pewnością atut w obliczu niestabilnej sytuacji gospodarczej. W czasach kryzysu pozwala to franczyzobiorcom na zachowanie ciągłości biznesu minimalizując przy tym wiele ryzyk. Model franczyzowy nieustannie ewoluuje wykształcając coraz to nowsze formy, tym samym dostosowując się do zmieniających się warunków.
Źródło: MexPolska