Czy zmiany w Prawie zamówień publicznych spopularyzują tryb negocjacyjny?
Jeszcze w tym miesiącu planowane jest zakończenie prac nad projektem nowego Prawa zamówień publicznych. Głównym celem zmian jest zwiększenie liczby oferentów startujących w przetargach. W szczególności przedstawicieli sektora małych i średnich przedsiębiorstw, którzy do tej pory niechętnie brali udział w postępowaniach. W tym celu planowany jest szereg gruntownych zmian w sposobie wyboru i realizacji ofert w trybie zamówień publicznych. Najważniejszymi z perspektywy biznesu wydają się zmiany dotyczące możliwości waloryzacji wartości zamówienia, nawet przed zawarciem umowy oraz wprowadzenia częściowych zaliczek. Nie można jednak pomijać roli wprowadzenia tzw. trybu podstawowego dla małych przetargów, który zakłada możliwość stosowania trybu negocjacyjnego.
– Dotychczas tryb negocjacyjny był stosowany jedynie w niewielkiej części prowadzonych w Polsce postępowań. Dane gromadzone przez Urząd Zamówień Publicznych pokazują, że w ten sposób rozstrzygano jedynie niecały procent przetargów. Większość instytucji wybiera tryb przetargu nieograniczonego, ponieważ są do niego przyzwyczajone i uznają go za bezpieczniejszy sposób wyłonienia najkorzystniejszej oferty. Choć w przypadku wielu produktów jest to rzeczywiście słuszne postępowanie, to przy wyborze różnego typu usług, czy też produktów finansowych, w tym ubezpieczeń, gdzie istnieje możliwość spersonalizowania oferty, zastosowanie trybu negocjacyjnego jest bardziej wskazane i może przynieść lepsze efekty – zauważa Łukasz Górny, radca prawny, Dyrektor Departamentu Rozwoju EIB SA.
Polecamy: Kodeks pracy 2019 - komentarz
Jakie korzyści niesie ze sobą tryb negocjacyjny pokazują ubezpieczenia
Zakup ubezpieczenia chroniącego majątek firmy bądź instytucji jest dobrym przykładem pokazującym zasadność zastosowania trybu negocjacyjnego do wyboru najkorzystniejszej oferty. Należy bowiem pamiętać, że podstawą dobrze skonstruowanej umowy ubezpieczenia dla organizacji jest dokładna analiza wszelkich ryzyk, z jakimi musi się liczyć zarówno ubezpieczyciel, jak i ubezpieczony. Najlepszym sposobem na wypracowanie rozwiązania satysfakcjonującego obie strony kontraktu jest zatem dialog, a nie sztywne trzymanie się zapisów zamówienia bądź bazowanie na standardowych rozwiązaniach. Każdy program ubezpieczenia korporacyjnego jest produktem wysoce spersonalizowanym. Zastosowanie trybu negocjacyjnego pozwala stronom lepiej zrozumieć potrzeby zamawiającego i możliwości dostawcy, dzięki czemu ostatecznie przedstawiana oferta lepiej spełnia oczekiwania i zapewnia skuteczniejszą ochronę.
– Owszem, w przetargu nieograniczonym istnieje możliwość składania zapytań do SIWZ, które mogą spowodować zmianę wymagań. Jednak jest to bardzo formalna ścieżka, która może wydłużyć proces wyboru oferty. Co więcej, duża liczba wniosków, jakie zazwyczaj ubezpieczyciele kierują do zamawiającego, może spowodować, że najbardziej istotne kwestie nie zostaną odpowiednio wyjaśnione. Dialog i bezpośrednie spotkania przewidziane w trybie negocjacyjnym pozwalają lepiej zrozumieć sytuację ubezpieczonego i mogą skłonić ubezpieczyciela do łagodniejszego potraktowania niektórych ryzyk, które zostały zaprezentowane w pełnym świetle. Może też się okazać, że niektóre wymagania zamawiającego okażą się niemożliwe do spełnienia, a osiągnięcie kompromisu jest możliwe wyłącznie w toku rozmowy – dodaje Łukasz Górny z EIB SA.
Zastosowanie trybu negocjacyjnego może zatem również mieć pozytywny wpływ na atrakcyjność ceny zawartej w ofercie ostatecznej. Istotą ubezpieczenia jest przejęcie skutków finansowych określonych ryzyk przez ubezpieczyciela. Musi zatem odpowiednio wycenić nie tylko wartość potencjalnych strat, ale też prawdopodobieństwo ich wystąpienia. W związku z tym musi dokładnie znać sytuację i warunki prowadzenia działalności przez ubezpieczonego oraz wiedzieć jakie zabezpieczenia swojego majątku on stosuje. Musi też wiedzieć jaką część ewentualnych szkód może ubezpieczony pokryć z własnej kieszeni. Szczegółowe ustalenie tych informacji oraz ewentualną zmianę postanowień najlepiej prowadzić na drodze negocjacji i bezpośredniego dialogu. W przeciwnym wypadku ubezpieczyciel może podejść do ryzyka konserwatywnie i będzie kalkulował cenę w oparciu o górne wartości dla poszczególnych ryzyk, czyli zaoferuje cenę najwyższą z możliwych, żeby nie narazić się na straty.
Waloryzacja i zaliczki bardzo istotne
Kolejnym ważnym elementem projektu nowego Prawa zamówień publicznych, który może pozytywnie wpłynąć na liczbę oferentów oraz zwiększenie udziału przedstawicieli sektora MSP w postępowaniach, jest możliwość waloryzacji wartości kontraktu. Rozwiązanie to jest szczególnie istotne w przypadku umów długoletnich oraz realizacji inwestycji.
– Dynamicznie zmieniająca się sytuacja rynkowa wpływa na wysokość cen produktów, w związku z czym złożona nawet kilka miesięcy wcześniej oferta może okazać się nieadekwatna. Na szczęście sytuację tę przewidziano w nowych zasadach postępowań publicznych. Co więcej, waloryzacja ceny może nastąpić nawet jeszcze przed ostatecznym podpisaniem umowy, jeżeli postępowanie się przedłużało lub rynkowe zjawiska spowodowały gwałtowną zmianę uwarunkowań. Do sytuacji takich może w szczególności dochodzić przy realizacji inwestycji budowlanych, gdzie ceny materiałów potrafią skokowo rosnąć, a w trakcie budowy mogą pojawić się czynniki zmuszające wykonawcę do zastosowania innej technologii lub przeprowadzenia dodatkowych czynności wynikających np. z potrzeby zabezpieczenia obiektów zabytkowych odkrytych w trakcie prac – mówi Łukasz Górny z EIB SA.
Drugim istotnym zapisem zwiększającym atrakcyjność kontraktów długoletnich w oczach oferentów jest możliwość płatności zaliczkowych. Obecnie wykonawcy zamówień publicznych realizując umowę, praktycznie kredytują zlecającego, ponieważ muszą samodzielnie pokryć koszty z góry. Wprowadzenie częściowych płatności w toku trwania kontraktu pozwalają zatem zdjąć część obciążenia finansowego z wykonawców.
Polecamy serwis: Zamówienia publiczne