Ułatwienie dostępu MSP do zamówień publicznych jest bardzo istotne, ze względu na wagę, jaką przedstawia ten rynek dla sektora MSP. Ustawa prawo zamówień publicznych, podobnie jak dyrektywy unijne, nie przewiduje żadnych preferencji dla MSP w realizowaniu zamówień publicznych.
Wprawdzie większość problemów, które zostały zidentyfikowane przez UE jako bariery w dostępie MSP do zamówień publicznych, została rozwiązana poprzez umieszczenie odpowiednich zapisów w ustawie Prawo zamówień publicznych, jednakże panuje przekonanie, iż znajomość tych rozwiązań wśród przedsiębiorców oraz ich stosowanie przez zamawiających jest w dalszym ciągu niewystarczająca.
Polecamy: Jak uzyskać informację o postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego? - poradnik
Bariery w dostępie MSP do zamówień publicznych:
• nadmierna wielkość zamówienia w stosunku do potencjału i wielkości firmy;
• brak dostatecznych i jasnych informacji związanych, z jednej strony z możliwościami udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne, z drugiej, z wymaganą procedurą;
• zbyt wysokie wymagania finansowe w zakresie gwarancji i zabezpieczeń;
• zbyt krótki czas na przygotowanie oferty;
• zbyt wysokie wymagania dotyczące posiadania atestów, certyfikatów, zaświadczeń, itp.;
• zbyt surowe wymagania związane z technicznymi standardami przedmiotu zamówienia;
• wysokie koszty jakie pociąga za sobą uzyskanie ww. certyfikatów i atestów, a także z innymi obciążeniami finansowymi, takimi jak: wniesienie wadium, ustanowienie zabezpieczenia wykonania umowy na żądanie zamawiającego itp.;
• opóźnienia w płatnościach dokonywanych przez zamawiającego;
• brak wiedzy zamawiających na temat odpowiednich wykonawców;
• zbyt częste występowanie MSP w roli podwykonawców, a nie wykonawców, co ogranicza ich wpływ na wykonanie przedmiotu zamówienia i obniża wynagrodzenie;
• brak usług szkoleniowych w zakresie procedury zamówień publicznych;
• niejednoznaczność i niejasność kryteriów wyboru oferty.
Z prawnego punktu widzenia rozwiązania zawarte w obowiązujących przepisach umożliwiają przezwyciężanie barier utrudniających MSP dostęp do zamówień publicznych. Możliwość zastosowania wyraźnych preferencji wobec sektora MSP uniemożliwiają unijne zasady związane z równością wszystkich podmiotów na rynku.
Zwiększenie udziału MSP w rynku zamówień publicznych może odbywać się więc w wyniku tzw. „miękkich” działań, koncentrujących się na:
• rozwoju infrastruktury doradczej i szkoleniowej,
• promowaniu możliwości przewidzianych ustawą Pzp sprzyjających uczestnictwu MSP w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego,
• zadbaniu o przejrzystość procedur, zapewniających wszystkim uczestnikom postępowania równe szanse,
• zredukowaniu obciążeń finansowych uczestników rynku zamówień publicznych.
Polecamy: Jak założyć własną firmę?
Artykuł jest fragmentem publikacji „Nowe podejście do zamówień publicznych. Zamówienia publiczne a małe i średnie przedsiębiorstwa, innowacje i zrównoważony rozwój" autorstwa Ministerstwa Gospodarki we współpracy z Urzędem zamówień Publicznych.