Czy samozatrudnienie jest opłacalne?
Prowadzenie własnej, jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się niewątpliwie z wieloma korzyściami, mającymi podłoże nie tylko na gruncie finansowym. Dotychczasowy pracodawca przede wszystkim pozbywa się uciążliwych obowiązków administracyjnych związanych z odprowadzaniem składek ubezpieczeniowych czy zaliczek na podatek dochodowy. Samozatrudniony zaś otrzymuje dużo wyższe wynagrodzenie przy tym samym obciążeniu finansowym dotychczasowego pracodawcy. Wyższe dochody wynikają, co do zasady, przede wszystkim z możliwości skorzystania z opodatkowania podatkiem liniowym oraz opłacania stałych składek na ubezpieczenie społeczne, niezależnych od osiągniętego dochodu.
Niemniej jednak, stosunek oparty na cywilnoprawnej umowie o współpracy pomiędzy dotychczasowym pracodawcą, a Samozatrudnionym wiążę się z pewnymi niedogodnościami. Należy zwrócić przede wszystkim uwagę na mniejszą stabilność zatrudnienia, co do zasady brak urlopów wypoczynkowych oraz zdrowotnych, a ostatecznie także niższą emeryturę w przyszłości. Nie bez znaczenia jest również fakt samodzielnego rozliczania się z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej z organami podatkowymi.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Należy również zauważyć, że nie każdy może skorzystać z dobrodziejstw samozatrudnienia. Przedmiotowe ograniczenia dotyczą przede wszystkim możliwości stosowania 19% stawki liniowego podatku dochodowego oraz niższych składek na ubezpieczenia społeczne. Samozatrudnieni nie mogą opodatkować osiągniętego dochodu podatkiem liniowym, w sytuacji gdy w obecnym roku podatkowym świadczą lub świadczyły pracę na rzecz byłych pracodawców. Z tytułu niższych składek na ubezpieczenie społeczne nie mogą korzystać osoby, które w ramach Samozatrudnienia świadczą usługi na rzecz byłych pracodawców. Należy zauważyć, że osoby które dotychczas wykonywały pracę na cywilnoprawnych umowach zlecenia lub dzieło bez przeszkód mogą korzystać z preferencji podatkowych. To samo się tyczy sytuacji, gdy dotychczasowy pracownik nawiązuje umowę o współpracy nie bezpośrednio z dotychczasowym pracodawcom, ale z innym podmiotem z danej grupy kapitałowej.
Zakładam firmę - wybór formy prawnej
Korzyści związane ze zmianą umowy o pracę na umowę o współpracy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, można zobrazować na przykładzie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce. Według danych GUS za 2012 rok przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosiło 3 728 zł brutto. Kwota brutto nie jest jednak pełną kwotą jaką ponosi pracodawca z tytułu zatrudnienia pracownika. Koszt pracy stanowią także m.in. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, czy wypadkowe opłacane przez pracodawcę, czy składki na fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych.. W konsekwencji koszt pracy, tj. łączna kwota jaką pracodawca ponosi w związku z zatrudnieniem pracownika wynosi w przypadku przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wynosi 4501 zł. Z powyższej kwoty pracownik „do ręki” otrzymuje jedynie 2664 zł. Reasumując:
- Łączny koszt pracy pracodawcy zatrudniającego pracownika otrzymującego przeciętne wynagrodzenie – 4501 zł
- Przeciętne wynagrodzenie brutto – 3728 zł
- Kwota netto z przeciętnego wynagrodzenia – 2664 zł
Rejestracja firmy - CEIDG i KRS
Inaczej przedstawiają się koszty, w sytuacji gdy Samozatrudniony nawiązuje współpracę z dotychczasowym pracodawcom w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Samozatrudniony może, z pewnymi wyjątkami, podlegać zwolnieniu z podatku VAT oraz opłacać niższe składki na ubezpieczenie społeczne. Tym samym wystawiając fakturę na kwotę 4501 zł netto (lub brutto ze stawką zwolnioną z VAT) i nie dokonując żadnych potrąceń z wyjątkiem wydatków na ubezpieczenie społeczne, dotychczasowy pracownik może otrzymać kwotę netto wynoszącą 3539 zł (przez pierwsze dwa lata prowadzonej działalności) lub 3073 zł przez kolejne. Obrazując:
- Kwota na którą osoba samozatrudniona wystawia fakturę – 4501 zł netto (lub VAT zw) – odpowiadająca łączonym kosztom pracy poniesionych przez pracodawcę zatrudniającego pracownika otrzymującego przeciętne wynagrodzenie
- Kwota netto dla samozatrudnionych z „małym ZUS” – 3539 zł
Lub (po 2 latach od rozpoczęcia działalności)
- Kwota na którą osoba samozatrudniona wystawia fakturę – 4501 zł netto
- Kwota netto dla samozatrudnionych z normalnym ZUS – 3073 zł
Mając powyższe na uwadze, osoba otrzymująca przeciętne wynagrodzenie w Polsce na podstawie umowy o pracę dostaje na rękę aż 875 zł mniej miesięcznie. Stanowi to około 33% wynagrodzenia otrzymywanego na podstawie umowy o pracę.
Zobacz serwis: Jak założyć firmę?
Damian Lewandowski - specjalista ds. księgowych i kadrowych. Księgowy w BUK Tercet.
Rafał Lewandowski - aplikant adwokacki, certyfikowany księgowy Ministerstwa Finansów.
Współautorzy bloga Samozatrudnienie.net