W latach 2007 – 2013 Polska do rozdysponowania będzie miała fundusze o łącznej kwocie 85,6 mld euro, z czego 67,3 mld euro pochodzi z budżetu UE, natomiast 11,9 mld euro z krajowych środków publicznych a ok. 6,4 mld euro będzie pochodziło od podmiotów prywatnych.
Podział tych środków na poszczególne programy wygląda następująco:
• Program Infrastruktura i Środowisko – 41,9% całości środków (27,9 mld euro),
• 16 programów regionalnych – 24,9% całości środków (16,6 mld euro),
• Program Kapitał Ludzki – 14,6% całości środków (9,7 mld euro),
• Program Innowacyjna Gospodarka –12,4% całości środków (8,3 mld euro),
• Program Rozwój Polski Wschodniej – 3,4% całości środków (2,3 mld euro),
• Program Pomoc Techniczna - 0,8% całości środków (0,5 mld euro).
• Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej - (0,7 mld euro)
Najważniejszymi dokumentami które w Polsce są podstawą podziału i wydatkowania funduszy unijnych to Narodowa Strategia Spójności (NSS), która ma także drugą nazwę Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO). Terminy te używane są wymiennie. Dokument ten określa priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy UE.
Zobacz: Kapitał na biznes - 8 sposobów na jego zdobycie
Równie ważne zarówno dla urzędników jak i dla Beneficjentów są Wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego które zawierają szczególnie ważne informacje odnośnie np. kwalifikowalności kosztów w projektach, oceny oddziaływania na środowisko, informacji i promocji. Tak samo ważnym dokumentem są kryteria wyboru projektów, które urzędnikom mówią na jakiej zasadzie dokonywany jest wybór poszczególnych projektów a Beneficjenci mają transparentność tego procesu.
Te dokumenty są naprawdę bardzo, ale to bardzo ważne. Jednak dla Beneficjentów ważne są jeszcze dwa: Program Operacyjny i Uszczegółowienie Programu Operacyjnego. To w tych dokumentach znajduje się informacje takie jak: do jakiego programu, działania, podziałania będziecie aplikować.
Organizacja instytucjonalna
Dla funduszy unijnych najważniejszą instytucją jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, które pełni rolę zarówno Instytucji Certyfikującej oraz Instytucji Zarządzającej.
Do odpowiedniej komórki (departamentu) MRR jako IC należy: certyfikacja płatności wobec KE, przedkładanie KE poświadczonych deklaracji, wydatków i wniosków, prowadzenie bazy danych księgowych dotyczących wydatków przedstawionych Komisji, ewidencja kwot podlegających procedurze odzyskiwania i kwot wycofanych po anulowaniu całości lub części wkładu dla operacji lub projektu.
Natomiast zadania IZ to: zarządzanie poszczególnymi programami operacyjnymi, czuwanie nad ich prawidłową realizacją, zlecanie ewaluacji nadzorowanie i koordynacja prac poszczególnych Instytucji Pośredniczących. Jednak Ministerstwo Rozwoju Regionalnego nie jest w stanie udźwignąć wszystkich funkcji związanych z funduszami unijnymi dlatego część swoich obowiązków (zgodnie z prawem unijnym) może przekazać innym instytucjom
Instytucje Pośredniczące oraz Instytucje Wrażające
Instytucje Pośredniczące podlegają bezpośrednio IZ, a do ich obowiązków należy m.in.: wykonywanie działań zleconych przez IZ czyli zapewnienie prawidłowości wykonywania wszelkich operacji finansowych, potwierdzanie i przekazywanie wniosków o płatność do IZ. Przygotowywanie prognozy wydatków na kolejny rok (kolejne lata), przygotowywanie raportu o nieprawidłowościach w realizacji programu.
Jednak ogrom zadań związanych z funduszami jest tak duży, że IZ oraz IP razem wzięte nie poradziłyby sobie z nimi dlatego IP może część swoich obowiązków delegować do sobie podległych instytucji, które w unijnej nomenklaturze nazywane są Instytucją Wdrażającą nazwa ta używana jest wymiennie z Instytucją Pośredniczącą II stopnia. IW oraz IP II to, to samo, różnica tkwi jedynie w terminologii. Obie nazwy są prawidłowe i stosowane wymiennie. Zadaniem IW jest: zlecanie Beneficjentowi wykonanie projektu, ogłaszanie konkursów o naborach wniosków na konkretne działania, organizowanie pracy Komisji Oceniającej złożone wnioski oraz podpisywanie umów o dofinansowanie, monitorowanie wykonania projektu.
Zobacz: Jak finansować nową firmę funduszami pożyczkowymi?
Kolejnym bardzo ważnym ciałem jest Komitet Monitorujący. Każdy z programów ma swój osobny Komitet Monitorujący. Również każdy z regionalnych programów operacyjnych ma swój Komitet Monitorujący. Zostały one powołane aby zapewnić sprawne zarządzanie
i realizację programu. Każdy z KM ma też możliwość powołania Podkomitetów dla poszczególnych osi. Wtedy KM deleguje część swoich kompetencji na Podkomitet.
Głównymi zadaniami zarówno KM jak i Podkomitetu jest prowadzenie monitoringu efektów wdrażania dbanie o to aby wszystkie działania były przeprowadzane zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem okresowe badanie postępu w osiąganiu szczegółowych celów określonych w programie i w uszczegółowieniu programu. To także KM zatwierdza kryteria wyboru projektów. Członkami KM są przedstawiciele strony samorządowej (reprezentanci gmin, powiatów itp.), strony rządowej (ministerstw) oraz partnerów społecznych i gospodarczych (organizacje społeczne oraz organizacje otoczenia biznesu).
O Autorze