Ze zbiegiem mamy do czynienia w przypadku egzekucji świadczeń pieniężnych. W przypadku, gdy jeden organ egzekucyjny do danej rzeczy skierował egzekucję świadczeń pieniężnych, a drugi egzekucję świadczeń niepieniężnych nie mamy do czynienia ze zbiegiem egzekucji.
Zbieg egzekucji sądowych następuje w przypadku, gdy kilku różnych komorników (minimum dwóch) skierowało egzekucję sądową do tego samej rzeczy (lub prawa) dłużnika. Tak wiec nie możemy mówić o zbiegu egzekucji w sytuacji, gdy ten sam komornik dokonał nowego zajęcia ruchomości, wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego, wierzytelności lub nieruchomości (uprzednio już przez siebie zajętych w sprawie innego wierzyciela).
Zobacz: Kiedy sąd może oddalić wniosek o upadłość?
Nie jest dopuszczalne prowadzenie egzekucji z tego samego składnika majątku dłużnika przez kilka organów egzekucyjnych. Egzekucję należności kilku wierzycieli może prowadzić tylko jeden organ egzekucyjny. Dlatego też przepisy przewidują eliminację zbiegu egzekucji przez przejecie zbiegających się egzekucji do dalszego prowadzenia przez jeden organ egzekucyjny. Przejecie takie następuje na mocy ustawy lub na mocy orzeczenia sądu.
Z zasady rozstrzygnięcie zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej następuje na mocy orzeczenia sądu, w okręgu, którego wszczęto egzekucję. Sąd decyduje, który organ – sądowy czy administracyjny – ma dalej prowadzić egzekucję w trybie właściwym dla danego organu.
Jeden z wyjątków od powyższej zasady (tj.rozstrzygania takiego zbiegu przez sąd) jest sytuacja, gdy wystąpią dalsze zbiegi do tej samej rzeczy lub prawa majątkowego. W takiej sytuacji nie ma potrzeby by sąd rozstrzygał zbieg, gdyż łączne prowadzenie przejmuje organ wyznaczony przy pierwszym zbiegu.
Zobacz: Kiedy dłużnika uważa się za niewypłacalnego?
Rozstrzygniecie zbiegu egzekucji sądowych następuje z mocy ustawy. Zbiegające się egzekucje przejmuje komornik właściwy według przepisów kodeksu postępowania cywilnego. W przypadku, gdy żaden nie jest właściwy według tych przepisów komornik, który później wszczął egzekucje przekazuje sprawę komornikowi, który pierwszy wszczął egzekucję.
Który z komorników jest właściwy według przepisów kpc rozstrzygane jest w odniesieniu do konkretnego sposobu egzekucji (przepisy przewidują, który komornik jest właściwy dla danego sposobu egzekucji, np. w przypadku egzekucji z wynagrodzenia właściwym jest komornik działający przy sądzie w okręgu, którego dłużnik zamieszkuje).
W toku postępowania możliwy jest zbieg egzekucji i zbieg zabezpieczenia, który może polegać na:
- zbiegu egzekucji sądowej z zabezpieczeniem administracyjnym
- zbiegu egzekucji administracyjnej z zabezpieczeniem sądowym
- zbiegu zabezpieczenia sądowego z zabezpieczeniem administracyjnym
- zbiegu egzekucji sądowej z zabezpieczeniem sądowym
- zbiegu zabezpieczeń sądowych
Zbiegu egzekucji sądowej z zabezpieczeniem administracyjnym
W tym przypadku nie znajdują zastosowania przepisy mówiące o rozstrzyganiu przez sąd zbiegu egzekucji. Oznacza to, że żaden z organów egzekucyjnych nie wstrzymuje swoich czynności i nie przekazuje akt sądowi celem rozstrzygnięcia zbiegu.
Każdy z tych organów działa niezależnie od siebie. Zajęcie danej rzeczy lub prawa w ramach zabezpieczenia nie jest przeszkoda do ich zajęcia i ewentualnej sprzedaży w ramach egzekucji. Należności zabezpieczone w postępowaniu zabezpieczającym uczestniczą w takim wypadku w podziale sumy uzyskanej w egzekucji.
Wyjątkiem od powyższej reguły jest fakt, kiedy w egzekucji lub zabezpieczeniu zajęte zostaną ruchomości ulegające szybkiemu zepsuciu (np. artykuły spożywcze o krótkim terminie przydatności do spożycia). W takiej sytuacji wyjątkowo omawiany zbieg egzekucji i zabezpieczenia jest rozstrzygany przez sąd rejonowy.
Zobacz: Czym jest wyjawienie majątku, czyli do czego dłużnik może zostać zobowiązany przez sąd?
Zbiegu zabezpieczenia sądowego z zabezpieczeniem administracyjnym
W tym przypadku także nie znajdują zastosowania przepisy mówiące o rozstrzyganiu przez sąd zbiegu egzekucji. Oznacza to, że żaden z organów egzekucyjnych także nie wstrzymuje swoich czynności i nie przekazuje akt sądowi celem rozstrzygnięcia zbiegu. Każdy z tych organów działa niezależnie od siebie. Podobnie jak wyżej wyjątkiem od tej reguły jest fakt zajęcia rzeczy ulegających szybkiemu zepsuciu. W takiej sytuacji także wyjątkowo zbieg ten rozstrzyga sąd rejonowy.
Zbiegu egzekucji sądowej z zabezpieczeniem sądowym
Przepisy prawa nie regulują tego typu zbiegów. Oznacza to, że zajęcie danej rzeczy lub prawa w ramach zabezpieczenia nie jest przeszkoda do ich zajęcia i ewentualnej sprzedaży w ramach egzekucji. Tak, więc w przypadku zbiegu egzekucji i zabezpieczenia sądowego lub zbiegu zabezpieczeń sądowych nie są wstrzymywane żadne dalsze czynności i komornik/komornicy dalej prowadzą egzekucje/zabezpieczenia niezależnie od siebie. Zajęcie danej rzeczy lub prawa w ramach zabezpieczenia nie jest przeszkoda do ich zajęcia i ewentualnej sprzedaży w ramach egzekucji. Należności zabezpieczone w postępowaniu zabezpieczającym uczestniczą w takim wypadku w podziale sumy uzyskanej w egzekucji.
Komornik Sądowy przy SR w Warszawie Jan K. w dniu 10.09.2008r. dokonał zajęcia wynagrodzenia dłużnika zamieszkałego w Warszawie. W dniu 22.10.2008r. zajęcia wynagrodzenia dłużnika dokonał także komornik skarbowy. W wyniku rozstrzygnięcia zbiegu sąd orzekł, że dalszą egzekucję ma prowadzić komornik sądowy. W dniu 10.11.2008r. komornik skarbowy ponownie dokonał zajęcia wynagrodzenia dłużnika (ale na podstawie innego tytułu wykonawczego niż w pierwszym przypadku). Z uwagi na fakt, iż sąd wcześniej rozstrzygnął zbieg egzekucji komornik skarbowy po stwierdzeniu, że nastąpił zbieg egzekucji także tę sprawę przekazał komornikowi sądowemu. W dniu 01.12.2008r. wynagrodzenie dłużnika zajął Komornik Sądowy przy SR we Wrocławiu Piotr F.. Po stwierdzeniu zbiegu egzekucji z komornikiem sądowym z Warszawy komornik sądowy z Wrocławia powinien przekazać mu sprawę celem łącznego prowadzenia egzekucji (właściwym komornikiem w takim przypadku jest komornik sądowy z Warszawy).
W przypadku, gdy w wyniku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej dalszą egzekucję przejął komornik sądowy pobiera on opłatę egzekucyjna także od należności, która była dochodzona przez administracyjny organ egzekucyjny.