W ustawie prawo upadłościowe i naprawcze określone są przypadki, w których sąd ma możliwość oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, pomimo wystąpienia niewypłacalności przedsiębiorstwa dłużnika.
Niewypłacalność dłużnika
Aby ogłosić upadłość spółki należy spełnić wszystkie przesłanki pozytywne przy jednoczesnym braku jakiejkolwiek przesłanki negatywnej. Jedną z tych przesłanek jest niewypłacalność.
Dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Spółka może być uznana za niewypłacalną również wtedy, gdy jej zobowiązania przekroczą wartość jej majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.
Już przy tej pierwszej przesłance sąd ma możliwość oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. Ma to miejsce jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10 % wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika. Oddalenie to nie jest jednak obligatoryjne.
Oddalenie wniosku
Zgodnie z art. 13 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Aby tego dokonać sąd musi najpierw porównać wartość rynkową całego majątku dłużnika z przewidywanymi kosztami postępowania upadłościowego. Oddalenie takie jest obligatoryjne.
Należy pamiętać, że za majątek rozumie się jedynie aktywa. Wierzytelności i roszczenia nie są zaliczane do majtku dłużnika.
Sądy oddalają również wnioski o ogłoszenie upadłości, gdy majątek dłużnika zaspokoi jedynie koszty postępowania i nie wystarczy na zaspokojenie wierzycieli chociażby w minimalnym stopniu.
Kolejne przesłanki oddalenia wniosku zostały określone w art. 13 ust. 2 prawa upadłościowego i naprawczego. Zgodnie z tym przepisem sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości w razie stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.
Wskazane okoliczności nie są jednak obligatoryjnymi przyczynami oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Sąd musi zbadać stan faktyczny i zachować się racjonalnie do wyników badań.
Również w tym przypadku sąd musi porównać wartość rynkową majątku nieobciążonego z przewidywanymi kosztami postępowania upadłościowego. Na podstawie tego porównania dokonuje oceny czy oddalenie wniosku powinno mieć miejsce.
Zobacz: Kiedy i jak wnieść wniosek o ogłoszenie upadłości?
Koszty postępowania upadłościowego
Ustawodawca określił, że do kosztów postępowania zalicza się opłaty sądowe oraz wydatki niezbędne dla osiągnięcia celu postępowania. Do tych wydatków zalicza się w szczególności wynagrodzenie i wydatki syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy, wynagrodzenie i wydatki rady wierzycieli, koszty doręczeń, obwieszczeń, ogłoszeń, podatki, wydatki związane z zarządem masy upadłościowej – wydatki ze stosunków pracy oraz składki na ubezpieczenie społeczne oraz wydatki związane z likwidacja masy upadłościowej.
Wskazane wydatki są jedynie przykładowe.
Ogłoszenie upadłości pomimo negatywnych przesłanek
Pomimo zaistnienia przesłanek z art. 13 ust 1 i 2 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze sąd ogłosi upadłość dłużnika, jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że obciążenia majątku dłużnika są bezskuteczne według przepisów ustawy albo gdy zostały dokonane w celu pokrzywdzenia wierzycieli, jak również gdy zostanie uprawdopodobnione, że dłużnik dokonał innych czynności prawnych bezskutecznych według przepisów ustawy, którymi wyzbył się majątku wystarczającego na zaspokojenie kosztów postępowania.
Uprawdopodobnienie tych okoliczności przeprowadza się poprzez nieskrępowane wymaganiami co do formy środki w postępowaniu dowodowym. Okoliczności te mogą być wykazane z pominięciem przepisów o dowodach z kodeksu postępowania cywilnego.
Zobacz serwis: Upadłość