Eksmisja może nastąpić tylko do lokalu socjalnego lub pomieszczenia tymczasowego. Komornik może prowadzić eksmisję tylko tych osób, które są wymienione w wyroku.
Za dokonanie eksmisji komornik pobiera opłatę stałą w wysokości 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za każdą izbę, z której dłużnik ma być eksmitowany (obecnie to 910,15zł za każdą izbę).
Przeprowadzenie eksmisji uzależnione jest od uiszczenia na rzecz komornika tej opłaty. W przypadku, gdy egzekucja z majątku dłużnika jest skuteczna powyższe koszty ściąga komornik i przekazuje je wierzycielowi. W przypadku zaś, gdy egzekucja jest bezskuteczna koszty te pokrywa wierzyciel.
Jeżeli z wyroku nie wynika, że dłużnikowi przysługuje prawo do lokalu socjalnego lub zamiennego to komornik wysłuchuje dłużnika w celu ustalenia jego sytuacji rodzinnej i majątkowej oraz ustalenia czy dłużnikowi przysługuje prawo do innego lokalu lub pomieszczenia, gdzie mógłby zamieszkać.
Zobacz: Jak skutecznie przeprowadzić eksmisję?
Pomieszczenie tymczasowe
Komornik występuje do gminy o wskazanie dla dłużnika tymczasowego pomieszczenia, jeżeli:
- dłużnikowi nie przysługuje prawo do innego lokalu lub pomieszczenia, gdzie mógłby zamieszkać,
- dłużnik nie znalazł takiego lokalu lub pomieszczenia,
- wierzyciel nie wskazał tymczasowego pomieszczenia.
Pomieszczenie tymczasowe powinno:
1. nadawać się do zamieszkania,
2. zapewniać, co najmniej 5 metrów kwadratowych na osobę,
3. znajdować się w tej samej miejscowości lub pobliskiej, jeżeli zamieszkanie w tej miejscowości nie pogorszy nadmiernie warunków życia osoby eksmitowanej,
4. posiadać dostęp do źródła wody i do ustępu (nawet, gdy znajdują się poza budynkiem),
5. posiadać oświetlenie naturalne i elektryczne,
6. posiadać możliwość ogrzewania,
7. posiadać niezawilgocone przegrody budowlane,
8. zapewniać możliwość zainstalowania urządzenia do gotowania posiłków.
Zobacz: Eksmisja przy najmie okazjonalnym
Jeżeli pomieszczenie tymczasowe nie spełnia któregokolwiek z wymogów komornik nie powinien dokonać eksmisji. Przed przystąpieniem do eksmisji komornik wzywa dłużnika do dobrowolnego opuszczenia lokalu w wyznaczonym stosownie do okoliczności terminie pod rygorem przymusowej egzekucji. W wezwaniu komornik oznaczy lokal socjalny lub pomieszczenie tymczasowe, do którego ma być dokonana eksmisja.
Eksmisja
Eksmisja powinna być odpowiednio przygotowana, gdyż w przeciwnym wypadku komornik może odmówić jej przeprowadzenia. Przyjmuje się, że powinna być zapewniona: możliwość wejścia do pomieszczenia (pomoc ślusarza), asysta osób niezbędnych do wynoszenia i pakowania rzeczy dłużnika, środki transportu dla dłużnika i jego rzeczy. Osoby i środki niezbędne do przeprowadzenia eksmisji może zapewnić wierzyciel we własnym zakresie. W przypadku, gdy tego nie zrobi ich zapewnienia dokona komornik.
Wiąże się to jednak z dodatkowymi wydatkami, które w przypadku brak możliwości ich wyegzekwowania od dłużnika będzie pokrywał wierzyciel. Komornik eksmisję wykonuje w asyście Policji i w obecności wierzyciela. Nie jest konieczna obecność dłużnika. Nieobecność wierzyciela powoduje, że komornik nie przystępuje do eksmisji. Z przebiegu eksmisji powinien być sporządzony szczegółowy protokół.
W razie potrzeby komornik powinien dokonać eksmisji w obecności świadków. W celu wykonania eksmisji komornik może zarządzić przymusowe otwarcie mieszkania/lokalu dłużnika, a także zastosowanie środków przymusu bezpośredniego w celu przełamania biernego lub czynnego oporu dłużnika. Komornik usuwa ruchomości znajdujące się w pomieszczeniu i oddaje je dłużnikowi lub, gdy nie jest on obecny jego domownikowi albo ustanowionemu dozorcy.
Wierzyciel Jan K. złożył do komornika wniosek o eksmisję dłużników: Piotra, Macieja, Franciszka i Józefy L. We wniosku wierzyciel wskazał pomieszczenie tymczasowe dla dłużników, które ma 18 metrów kwadratowych. W toku postępowania komornik ustalił, iż dłużnicy nie dysponują żadnym innym lokalem, gdzie mogliby zamieszkać, ich sytuacja finansowa nie pozwala na wynajęcie żadnego lokalu. Z uwagi na fakt, iż dłużnicy nie wyrazili zgody na eksmisję do pomieszczenia wskazanego przez wierzyciela (brak wymaganych 5 metrów kwadratowych na osobę) komornik zwrócił się do niego o wskazanie innego pomieszczenia lub lokalu socjalnego. Wierzyciel nie dysponuje innym lokalem i dlatego też komornik wystąpił do gminy o wskazanie lokalu, do którego ma nastąpić eksmisja. Gmina odpowiedziała, że nie posiada żadnego takiego lokalu. W związku z tym komornik zawiesił postępowanie egzekucyjne o eksmisję do czasu, gdy wierzyciel lub gmina znajdą odpowiedni lokal albo lokal taki znajda sami dłużnicy. W przypadku, gdy lokal taki nie zostanie wskazany komornikowi w ciągu roku od momentu zawieszenia postępowanie egzekucyjne o eksmisję może ulec umorzeniu z mocy prawa.
1. Brak lokalu socjalnego lub pomieszczenia tymczasowego dla dłużnika spowoduje zawieszenie postępowania egzekucyjnego i w przypadku jego niepodjęcia umorzeniem postępowania z mocy prawa.
2. Istnieje możliwość by pomieszczenie tymczasowe nie spełniało wymogów określonych w pkt. 2 i 3 jeżeli zgodzi się na to eksmitowany
3. Jeżeli eksmitowane mają być osoby małoletnie lub ubezwłasnowolnione to przed przystąpieniem do eksmisji komornik powinien poinformować sąd rodzinny, który określi dalsze miejsce pobytu tych osób.