Regulacje dotyczące roszczeń windykacyjnych znajdują się w art. 222 kodeksu cywilnego, który chroni właściciela rzeczy przed trwałym wkroczeniem przez osobę nieuprawnioną w sferę cudzego prawa własności. Oznacza to, że aby doszło do trwałego wkroczenia, właściciel musi zostać całkowicie pozbawiony władztwa nad rzeczą bądź występują powtarzające się naruszenia w sferze uprawnień właściciela do danej rzeczy. Ponadto przysługujące właścicielowi roszczenie windykacyjne jest ściśle związane z tytułem własności do danej rzeczy. Wskazane roszczenie przysługuje właścicielowi w każdej sytuacji, jeżeli zostanie udowodniony fakt naruszenia sfery własności. Nie będzie miało bowiem znaczenia czy osoba, która faktycznie włada rzeczą nienależącą do niej działała w dobrej czy złej wierze.
Zobacz również: Zastaw na rzeczach ruchomych
Treść roszczenia windykacyjnego
Roszczenie windykacyjne stanowi w rzeczywistości żądanie wydania rzeczy od osoby, która włada rzeczą właściciela. Wskazane roszczenie ma służyć przede wszystkim ochronie prawa własności, jak również przywrócenia właścicielowi władztwa nad rzeczą. W praktyce oznacza to, że właściciel może starać się o wydanie całej rzeczy, jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, aby można było ubiegać się o wydanie jedynie części rzeczy, która znajduje się we władaniu osoby trzeciej. Należy pamiętać, iż właściciel ma prawo dochodzić wyrównania doznanego uszczerbku w ramach innych roszczeń. Jednakże nie jest możliwe wystąpienie z roszczeniem windykacyjnym w razie całkowitego zniszczenia lub zużycia rzeczy. Najważniejszą kwestią związaną z roszczeniem windykacyjnym jest ciężar udowodnienia, który spoczywa na właścicielu rzeczy.
Roszczenie współwłaścicieli
Ważne jest, iż w przypadku własności nieruchomości istnieje domniemanie, iż wszelkie informacje zawarte w księgach wieczystych są prawdziwe. W takiej sytuacji roszczenie windykacyjne przysługuje każdemu ze współwłaścicieli, który może samodzielnie dochodzić roszczeń zmierzających do posiadania własnego prawa. Stosownie do tego wypowiedział się Sąd Najwyższy, który orzekł, iż sam fakt, że najemca wobec osób trzecich mógłby korzystać z uprawnienia do żądania wydania przedmiotu najmu na podstawie art. 222 § 1 k.c. w związku z art. 690 k.c., nie wyłącza roszczenia właściciela (wynajmującego) o wydanie przedmiotu najmu na podstawie art. 222 § 1 k.c. (wyr. SN, III CRN 85/82).
Zobacz też: Zakres obciążenia hipoteką