Jak tłumaczył PAP Zalewski z biura prasowego, zgodnie z ustawą kontrolerzy Państwowej Inspekcji Pracy mogą nałożyć karę w wysokości od 1 tys. do 2 tys. zł na osobę, która łamie zakaz handlu w niedziele. "Mimo że najbliższa niedziela będzie pierwszą z zakazem handlu, nie wykluczamy nałożenia pierwszych kar finansowych. Jeżeli inspektor stwierdzi, że zakaz handlu naruszony jest w sposób rażący, to taki mandat karny będzie mógł wystawić" - tłumaczył, zaznaczając, że "wszystko zależy jednak od skali".
"W skrajnych przypadkach, jeżeli w ocenie inspektora pracy skala naruszenia zakazu handlu jest duża, poważna może skierować do sądu wniosek o nałożenie kary do 100 tys. zł" - dodał Zalewski.
"Inspektorzy skontrolują wybrane punkty handlowe, będą też przyjmować i sprawdzać zgłoszenia telefoniczne ws. sklepów otwartych w niedziele od zaniepokojonych obywateli czy samych pracowników" - mówił Zalewski. Dodał, że w każdym okręgowym Inspektoracie Pracy będzie czynny numer telefonu, na który będą przyjmowane takie zgłoszenia, a dyżurny, zmotoryzowany inspektor pracy sprawdzi je. W każdym powiecie będzie przynajmniej jeden kontroler.
Polecamy: Zakaz handlu w niedziele i święta (PDF)
Na podstawie doświadczeń z poprzednich lat i podobnych wydarzeń (zakaz handlu w święta) Zalewski ocenił, że "zgłoszeń może być dużo". "Liczba inspektorów jest ograniczona i dlatego może nie uda im się dotrzeć na czas do wszystkich zgłaszanych placówek" - powiedział.
Zapewnił jednak, że skontrolowanie, czy dany sklep był otwarty w niedziele może odbyć się także w inny dzień. "Inspektor pracy nie musi +złapać na gorącym uczynku+ przedsiębiorcę. Stwierdzenie, że placówka pracowała w niedzielę i łamała zakaz może być zweryfikowane, choćby na podstawie ewidencji czasu pracy czy raportów z kas fiskalnych" - tłumaczył.
Inspektorzy - jak mówił Zalewski - będą przede wszystkim sprawdzali, czy dana placówka ma prawo być otwarta w niedziele. "Ustawa zawiera 32 wyjątki i inspektor pracy sprawdzi, czy placówka mieści się w tych wyjątkach, czy nie" - dodał.
Zaznaczył, że na podsumowanie wyników, a także wnioski z kontroli - ze względu na sposób ich prowadzenia - trzeba będzie poczekać do trzech miesięcy. "Sama kontrola nie wygląda tak, że inspektor wchodzi do placówki, stwierdza naruszenie zakazu, wypisuje mandat i wychodzi. Kontrola często wymaga dodatkowych ustaleń, weryfikacji dokumentów. Większość kontroli zostanie wszczęta, ale do ich zamknięcia upłynie trochę czasu" - posumował.
Zobacz: Działalność gospodarcza
W ramach działań wewnętrznych - jak mówił Zalewski - PIP przeszkoliła inspektorów pracy w zakresie tej ustawy. "Wspólnie z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opracowaliśmy interpretacje przepisów ze względu na wagę tego problemu. Również pracodawcy mogli się dzięki nim przygotować i zastosować do wprowadzanych zmian" - dodał.
Interpretacja przepisów jest dostępna na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Pracy.
Ustawa ograniczająca handel w niedziele obowiązuje od 1 marca 2018 roku. Ustawa przewiduje katalog 32 wyłączeń, np. to, że sklep może być czynny w niedziele, jeśli za ladą stoi jego właściciel. Ponadto zakaz nie będzie obowiązywał m.in.: w piekarniach, cukierniach, lodziarniach, na stacjach paliw płynnych, w kwiaciarniach, w handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach, w zakładach pogrzebowych, w sklepach z pamiątkami, w sklepach z prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych, placówkach pocztowych.