Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra rozwoju i finansów.
W Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR) do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) wskazano gwarancje i poręczenia spłaty kredytów jako istotne źródła wsparcia rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Cel ten będzie realizowany przy pomocy Krajowego Funduszu Gwarancyjnego (KFG), który zostanie utworzony w Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK). Środki z KFG będą przeznaczane na pokrycie kosztów i wydatków związanych z udzielaniem przez BGK poręczeń i gwarancji, stanowiących pomoc publiczną lub pomoc de minimis, na rzecz mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich firm.
Bank Gospodarstwa Krajowego udziela poręczeń i gwarancji w ramach programów rządowych, w szczególności na podstawie programu „Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji BGK”. Najważniejszym komponentem tego programu jest portfelowa linia gwarancyjna de minimis, w ramach której BGK udzielił od marca 2013 r. do końca lipca 2017 r. gwarancji na ok. 40,95 mld zł. Gwarancje te wygenerowały finansowanie kredytowe dla ponad 128 tys. MŚP na ok. 72,74 mld zł. Gwarancje de minimis uruchomiono w 2013 r. jako doraźny instrument interwencji zapobiegający spowolnieniu gospodarczemu. Program zaplanowany pierwotnie do końca 2013 r. był przedłużany kolejnymi rozporządzeniami ministra finansów i aktualnie obowiązuje do końca grudnia 2017 r.
Polecamy: E-wydanie Dziennika Gazety Prawnej
Rząd proponuje system zapewniający przedsiębiorcom trwały i stabilny dostęp do preferencyjnych gwarancji zamiast programu udzielania gwarancji de minimis odnawianego kolejnymi rozporządzeniami ministra finansów. Rozwiązanie to umożliwi planowanie wykorzystania instrumentów gwarancyjnych w dłuższej perspektywie, przy jednoczesnym utrzymaniu wielkości udzielanych gwarancji na poziomie zbliżonym do lat ubiegłych. W praktyce BGK, ze środków nowo utworzonego KFG, będzie udzielał gwarancji na ok. 9 mld zł rocznie, co przy pokryciu ryzyka kredytowego na poziomie do 60 proc. zapewni roczną kwotę gwarantowanych kredytów na poziomie ok. 16 mld zł.
Ponadto, projekt znowelizowanej ustawy stwarza możliwość jednorazowego zasilenia KFG kwotą 900 mln zł przez zmniejszenie części funduszu statutowego BGK.
Ostrożnie oszacowano, że dzięki zapewnionym gwarancjom będzie można udzielić kredytów stanowiących 40-krotność wkładu do KFG. Jest to wskaźnik nieosiągalny dla innych instrumentów finansowych. Rząd ocenia, że trwały i stabilny dostęp do poręczeń i gwarancji skłoni firmy do inwestowania oraz przyczyni się do bardziej efektywnego wykorzystania środków unijnych.
Zobacz serwis: Prawo dla firm
Rząd chce również zrezygnować z budżetowego finansowania całości wydatków i kosztów wynikających z udzielanych poręczeń i gwarancji, stanowiących pomoc publiczną lub pomoc de minimis.
W zamian przewidziano uruchomienie mechanizmu umożliwiającego montaż finansowy środków uwolnionych z instrumentów finansowych programów operacyjnych szczebla centralnego (obecnej i poprzedniej perspektywy finansowej Unii Europejskiej), środków realokowanych z kapitałów BGK oraz ewentualnej, dobrowolnej partycypacji interesariuszy w dowolnym przedziale czasowym. W tym układzie budżet pełniłby rolę wspomagającą. W praktyce tak skonstruowany system zasilania KFG zapewni stały dopływ środków na gwarancje, a budżet państwa umożliwiałby jedynie pełne wywiązywanie się BGK ze swoich zobowiązań gwarancyjnych w sytuacji, gdyby pozabudżetowe źródła finansowania okazały się niewystarczające.
W odniesieniu do poręczeń i gwarancji udzielonych przez BGK w związku z realizacją programów rządowych przed wejściem w życie proponowanej nowelizacji stosowane będą przepisy dotychczasowe.
Nowe regulacje mają obowiązywać od 1 stycznia 2018 r.