Pierwsze czytanie w Sejmie
4 sierpnia 2015 r. odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw, którego przygotowaniem zajmowało się ministerstwo gospodarki.
Wiceminister tego resortu Mariusz Haładyj prezentując założenia propozycji wskazywał, że zmiany podyktowane są potrzebą zapewnienia pełnej zgodności krajowych przepisów z unijną dyrektywą ws. zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych, a także potrzebą ujednolicenia i uproszczenia systemu naliczania odsetek w całym obrocie cywilno-prawnym.
Dodał, że projekt przewiduje też dostosowanie oraz doprecyzowanie niektórych pojęć, które wywołują trudności w praktycznym stosowaniu.
Zobacz: Za niezapłaconą grzywnę wpis do rejestru długów
Haładyj wskazywał, że obecnym stanie prawnym mamy do czynienia z kilkoma rodzajami odsetek, które są stosowane w obrocie cywilno-prawnym.
Odsetki za opóźnienia w Ordynacji podatkowej
Poinformował, że odsetki za opóźnienia w transakcjach między przedsiębiorcami obliczane są obecnie zgodnie z mechanizmem określonym w Ordynacji podatkowej, poprzez odwołanie się do stopy lombardowej i wynoszą dziś 8 proc. "Biorąc pod uwagę konieczność dostosowania przepisów do dyrektywy unijnej w projektowanej nowelizacji proponujemy wprost wynikający z dyrektywy mechanizm naliczania odsetek za opóźnienie w oparciu o stopę referencyjną NBP" - powiedział wiceszef MG.
Zobacz również: Odpowiedzialność małżonka za długi drugiego
"Konieczność tej zmiany powstała w wyniku ostatnich obniżek stóp procentowych" - dodał.
Zwrócił też uwagę na brak precyzyjnego mechanizmu wyznaczania odsetek ustawowych, co powoduje, że "co jakiś czas dochodzi do zachwiania relacji między odsetkami ustawowymi a podatkowymi, jak również między odsetkami ustawowymi a maksymalnymi".
Redakcja poleca: Zmiany w zakresie mechanizmu odwróconego obciążenia VAT - Wyjaśnienia MF (PDF)
Zgodnie z projektem odsetki maksymalne mają stanowić dwukrotność, odpowiednio – odsetek ustawowych (kapitałowych) lub odsetek ustawowych za opóźnienie.
"Dla odsetek ustawowych kapitałowych proponujemy przyjęcie poziomu: stopa referencyjna plus 3 pkt proc. Z kolei dla odsetek ustawowych za opóźnienie - stopa referencyjna plus 5 pkt proc." - poinformował.
Propozycja Rządu
Zgodnie z rządową propozycją relacja pomiędzy odsetkami kapitałowymi i za opóźnienie zostanie ustalona na stałym poziomie - odsetki za opóźnienie mają być wyższe od odsetek kapitałowych. Identyczna relacja zostanie zachowana między odsetkami maksymalnymi kapitałowymi a maksymalnymi za opóźnienie.
Zobacz: Zwolnienie z długu a zgoda dłużnika
Haładyj dodał, że zmiany zakładają, że odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie w obrocie profesjonalnym będą wyższe niż w obrocie konsumenckim, co ma wzmocnić pożądane postawy płatnicze w obrocie gospodarczym.
Propozycja zakłada, że w przypadku wzrostu stóp procentowych NBP wzrost poziomu odsetek maksymalnych będzie zbliżony do wzrostu stóp rynkowych.
Posłanka PO Alicja Olechowska prezentując stanowisko swojego klubu wskazywała, że zmiany istotnie poprawią sytuację wszystkich osób działających na rynku gospodarczym. Podkreślała też, że zmiany mogą przyczynić się również do zmniejszenia zatorów płatniczych. Posłanka PO poinformowała, że jej klub pozytywnie ocenia proponowane rozwiązania i opowiada się za dalszymi pracami nad nimi.
Pozytywnie do rządowej propozycji odniósł się też Maks Kraczkowski z PiS wskazując, że "materia prawna zaproponowana w projekcie ma szansę pozytywnie wpłynąć na system naliczania odsetek w całym obrocie cywilno-prawnym". "Klub PiS pozytywnie ocenia proponowane zapisy do tej noweli" - stwierdził Kraczkowski.
Zobacz: Solidarna odpowiedzialność wspólników spółki jawnej za długi
Z kolei Mieczysław Kasprzak z PSL ocenił, że "to dobra propozycja oczekiwana zarówno przez przedsiębiorców jak i gospodarstwa domowe". Zaznaczył jednak, że odnosi się do trudnych kwestii dlatego wymaga dokładnej analizy. Kasprzak dodał, że ludowcy popierają zaprezentowany projekt noweli.
Poseł SLD Marek Niedbała mówił natomiast, że procedowany projekt jest kolejnym krokiem zmierzającym "do poprawy prawa odpowiedzialnego za kwestie przepływów finansowych w transakcjach handlowych". Poinformował, że SLD opowiada się za dalszymi pracami nad rządową propozycją.
Dalszymi pracami nad projektem zajmie się sejmowa komisja gospodarki. (PAP)