“Jeżeli uda nam się pozytywnie zakończyć prace nad projektem (ustawy o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów), to następnego dnia po zakończeniu procedowania jako administracja rządowa powinniśmy się zająć tym pakietem przygotowanym pod kątem przetransponowania tego na być może kolejny projekt" - powiedział wiceminister gospodarki Mariusz Haładyj podczas przekazania mu przez Lewiatana Białej Księgi Arbitrażu z propozycjami zmian legislacyjnych dotyczących ram prawnych sądownictwa polubownego.
Biała Księga Arbitrażu, będąca efektem dwóch lat prac ekspertów, zawiera szereg konkretnych pomysłów na zmiany w prawie. Jak mówiła podczas jej prezentacji Prezes Sądu Arbitrażowego przy Konfederacji Lewiatan i współautorka opracowania Beata Gessel-Kalinowska vel Kalisz, choć "polskie prawo arbitrażowe jest dobre, to nie znaczy, że nie mogłoby być lepsze".
Porozmawiaj o tym na naszym Forum
"Kierunkowo przychylamy się do wniosku (o stworzenie nowego prawa arbitrażowego). Uważamy, że powinniśmy zacząć o tym myśleć (...) od początku" - powiedziała Gessel-Kalinowska. Jak mówiła, wszystkie państwa z bardziej rozwiniętym prawem arbitrażowym mają odrębne ustawy arbitrażowe, wyłączające je z Kodeksu postępowania cywilnego.
W tej chwili trwają prace nad mniejszymi zmianami dotyczącymi przepisów arbitrażowych. Choć przygotowywana przez MG we współpracy z MS ustawa o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów dotyczy głównie mediacji, zawiera jednak także propozycje zmian w przepisach o arbitrażu, które mają przyspieszyć i usprawnić tę metodę rozwiązywania konfliktów.
"W zakresie arbitrażu zmiany są bardziej punktowe niż systemowe. Przy arbitrażu staraliśmy się wykrystalizować zbiór propozycji, które z jednej strony będą istotne dla rozwoju arbitrażu w Polsce, z drugiej strony mają dość powszechną akceptację, jeśli chodzi o środowiska zarówno naukowe, jak i praktyczne, tj. biznesowe i arbitrażowe. Wydaje się, że te cztery propozycje, które zgromadziliśmy, spełniają warunki dla tego zbioru" - powiedział Haładyj.
Pracodawcy mogą skorzystać z Krajowego Funduszu Szkoleniowego
Pierwsza propozycja przedstawiona w projekcie założeń ustawy dotyczy zrównania skutków ogłoszenia upadłości dla postępowań prowadzonych przed sądami powszechnymi i polubownymi. Głosi ona, że pomimo ogłoszenia upadłości, toczące się postępowania arbitrażowe będą kontynuowane, a zapis na sąd polubowny nie utraci mocy. Wprowadza także uprawnienia syndyka do odstąpienia od zapisu na sąd polubowny w sytuacji, w której postępowanie przed sądem polubownym nie zostało wszczęte przed ogłoszeniem upadłości likwidacyjnej. Również drugiej stronie będzie przysługiwała możliwość odstąpienia od zapisu na sąd polubowny, jednak wyłącznie w przypadku, gdy syndyk odmówi partycypacji w kosztach postępowania arbitrażowego.
"Chodzi o to, że paradoksalnie przepis, który miał chronić masę upadłości, dzisiaj nieraz jest wykorzystywany w odwrotną stronę przez nie do końca rzetelnych partnerów, do tego, żeby upadłość ogłaszać, żeby unicestwić postępowanie przed sądem arbitrażowym" - zauważył wiceminister gospodarki.
Senat za wprowadzeniem zmian w ustawie o KRS
Kolejny postulat dotyczy skrócenia postępowania postarbitrażowego. MG chce, by skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego rozpoznawał właściwy miejscowo sąd apelacyjny, działający jako sąd jedynej instancji.
"Nie można dopuścić, by postępowanie, które zaczyna się przed sądem arbitrażowym, trwało dłużej niż przed sądem powszechnym" - wyjaśniał Haładyj.
Z nim wiąże się następna propozycja, by skrócić termin na wniesienie skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego z obecnego terminu trzech miesięcy do dwóch miesięcy. W uzasadnieniu stwierdzono, że "jedną z głównych zalet arbitrażu stanowi szybkość postępowania. Skrócenie terminu na wniesienie skargi ograniczy czas, w którym istnieje niepewność co do losów rozstrzygnięcia sądu polubownego".
Czwarta zmiana miałaby natomiast dotyczyć wprowadzenia dla osoby powołanej na arbitra obowiązku do niezwłocznego ujawnienia stronom wszystkich okoliczności, które mogłyby wzbudzić wątpliwości co do jej bezstronności lub niezależności w sprawie, poprzez złożenie każdej ze stron i pozostałym arbitrom oświadczenia w zakresie bezstronności i niezależności na piśmie.
W tej chwili trwają uzgodnienia złożeń do projektu ustawy.