Celem wprowadzenia przepisów o zarządzie sukcesyjnym było to, aby firma nie kończyła swojej działalności wraz ze śmiercią właściciela, tylko mogła dalej się rozwijać w rękach kolejnego pokolenia. Ponad 12,5 tys. przedsiębiorców złożyło już wniosek o ustanowienie zarządcy sukcesyjnego, (z czego w ponad 830 przypadkach sprawowany jest zarząd sukcesyjny). Oznacza to, że tylu właścicieli dało swoim firmom szansę na przetrwanie, na wypadek swojej śmierci. Wcześniej w naszym prawie brakowało mechanizmu, który dawałby gwarancję ciągłości działalności przedsiębiorstwa osoby fizycznej po jej śmierci. A także pozwalał na zarządzanie majątkiem, zgodnie z wolą samego przedsiębiorcy albo jego następców prawnych - właścicieli przedsiębiorstwa.
Polecamy: Pracownicze Plany Kapitałowe. Praktyczny komentarz do ustawy
Wprowadzenie rozwiązania, które umożliwia sukcesję, było bardzo ważne, ponieważ w perspektywie 10-20 lat problem przekazania prowadzenia biznesu będzie dotyczył coraz większej liczby polskich firm. Nasza ustawa daje szansę na uratowanie setek tysięcy polskich jednoosobowych przedsiębiorstw. Przed jej wejściem w życie co miesiąc, z powodu śmierci przedsiębiorcy, z CEIDG wykreślano ok. 800 firm, które z dnia na dzień przestawały istnieć. Szacuje się, że ponad 230 tys. przedsiębiorców zarejestrowanych w CEIDG ukończyło 65 lat.
Zapewnienie stabilnego funkcjonowania przedsiębiorstw to priorytet rządu. Dlatego kontynuujemy prace nad kolejnymi rozwiązaniami, które ułatwią zmianę pokoleniową w polskim biznesie. W tej kadencji planujemy prace nad projektem ustawy, która wprowadzi do polskiego systemu prawnego fundację rodzinną. Umożliwienie zakładania takich fundacji ma wspierać wielopokoleniową sukcesję w polskich firmach i pomagać w akumulacji polskiego kapitału.
5 porad dla zarządcy sukcesyjnego
1. Bycie zarządcą sukcesyjnym jest dobrowolne. Aby nim zostać, trzeba wyrazić zgodę (na piśmie albo w obecności notariusza). Zarządca sukcesyjny może w każdym czasie zrezygnować. Nie musi podawać powodu swojej rezygnacji (rezygnację składa się przed notariuszem). Jeśli zarządcę sukcesyjnego powołuje przedsiębiorca, warto zadbać o to, żeby oświadczenia o powołaniu zarządcy sukcesyjnego i jego zgoda (oryginały lub kopie) byłby dostępne dla następców prawnych przedsiębiorcy i ewentualnie kolejnych zarządców sukcesyjnych.
2. Zarządca sukcesyjny wykonuje umowy zawarte przez zmarłego przedsiębiorcą oraz zawarte w czasie trwania zarządu sukcesyjnego. „Starych” umów nie trzeba aneksować, ale warto powiadomić kontrahentów, że za wykonanie umów odpowiada teraz zarządca sukcesyjny prowadzący przedsiębiorstwo w spadku.
3. Zarządca sukcesyjny może wykonywać decyzje wydane na zmarłego przedsiębiorcę, takie jak: koncesje, zezwolenia, pozwolenia i licencje. W tym celu musi jednak w terminie 3 miesięcy od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego (śmierci przedsiębiorcy albo powołania zarządcy sukcesyjnego u notariusza) złożyć wniosek do urzędu o potwierdzenie wykonywania decyzji.
4. Zarządca sukcesyjny wykonuje obowiązki związane z zatrudnianiem pracowników i opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne. Ma takie same prawa i obowiązki jak przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników. Dla wykonywania czynności związanych ze sprawami kadrowymi, wypłatą wynagrodzeń i uiszczaniem należności publicznych może ustanowić pełnomocnika.
5. Zarządca sukcesyjny może umówić się na to, że będzie pobierał wynagrodzenie. Albo na to, że podejmuje się wykonywania obowiązków nieodpłatnie. Dla celów dowodowych, w szczególności związanych z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego i składek na ubezpieczenie społeczne, warto ustalić kwestię wynagrodzenia, bądź jego braku, na piśmie.