Osobę pracującą w zastępstwie zleceniobiorcy za zgodą podmiotu zlecającego wynagradzać (jeśli zlecenie jest odpłatne) i rozliczać powinien zleceniodawca (także m.in. w zakresie składek ZUS). Natomiast w sytuacji, gdyby zleceniobiorca, bez wiedzy dającego zlecenie, uzgodnił zastępstwo z osobą trzecią, wówczas sam musi przyjąć na siebie rolę zleceniodawcy (w tym rolę płatnika składek ZUS, o ile oczywiście w danych okolicznościach zachodzi konieczność naliczenia i odprowadzenia należności składkowych).
Jeśli dojdzie do powierzenia wykonania zlecenia osobie trzeciej, zleceniobiorca na mocy art. 738 § 1 Kodeksu cywilnego jest zobligowany do niezwłocznego zawiadomienia podmiotu zatrudniającego o osobie i miejscu zamieszkania swego zastępcy. Gdy to zrobi, jest jedynie odpowiedzialny za brak należytej staranności w wyborze zastępcy. Wspomniane zawiadomienie ma umożliwić zleceniodawcy ocenę trafności dokonanego przez zleceniobiorcę wyboru i ewentualne podjęcie działań koniecznych w związku z nowymi okolicznościami (np. udzielenie wskazówek).
Zobacz: Prawo dla firm
Przykładowy zapis dopuszczający możliwość realizacji zlecenia przez osobę trzecią może brzmieć następująco:
"Strony umowy ustalają, że Zleceniobiorca ma prawo powierzyć wykonanie czynności wymienionych w § 3 niniejszej umowy osobie trzeciej w sytuacji, gdy nie będzie możliwe zrealizowanie zlecenia osobiście, np. z powodu choroby. W przypadku skorzystania z ww. uprawnienia Zleceniobiorca ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia w formie pisemnej Zleceniodawcy o osobie oraz miejscu zamieszkania zastępcy.".
Zastępca jest odpowiedzialny za realizację umówionych zadań zarówno wobec powierzającego mu zastępczo wykonanie zlecenia, jak i wobec zleceniodawcy. Jeśli przyjmujący zlecenie ponosi odpowiedzialność za czynności swego zastępcy jak za swoje czynności, ich odpowiedzialność jest solidarna (art. 738 § 2 Kodeksu cywilnego). Dający zlecenie może wówczas dochodzić całości odszkodowania od któregokolwiek z nich, niezależnie od stopnia winy i przyczynienia się do powstania szkody.
W razie powierzenia przez zleceniobiorcę wykonania umowy (lub nawet jej części) innej osobie, choć umowa to wyraźnie wykluczała, a rzecz należąca do zleceniodawcy uległa przy wykonywaniu zlecenia utracie lub uszkodzeniu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny także za utratę lub uszkodzenie przypadkowe, chyba że jedno lub drugie nastąpiłoby również wtedy, gdyby sam wykonywał zlecenie.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Zastępstwo przy wykonywaniu umowy zlecenia - czy na zleceniodawcy ciąży obowiązek składkowy
W artykule zamieszczono również wzór zawiadomienia zleceniodawcy o powierzeniu wykonania zlecenia osobie trzeciej.