Podczas piątkowego posiedzenia komisja przeprowadziła pierwsze czytanie projektu oraz zgłosiła legislacyjne poprawki zaproponowane przez sejmowe biuro legislacyjne.
Rządowy projekt przewiduje, że Bank Gospodarstwa Krajowego będzie mógł udzielać gwarancji i poręczeń na kredyty udzielane przez banki małym i średnim przedsiębiorstwom. Dokument przewiduje, że minister finansów wyda rozporządzenie, w którym znajdą się szczegółowe warunki oraz tryb udzielania pomocy (publicznej lub de minimis) w formie poręczeń lub gwarancji BGK.
Resort finansów chce, by gwarancje i poręczenia BGK udzielane na podstawie nowych przepisów obejmowały 60 proc. wartości kredytów przyznawanych przez banki małym i średnim firmom. Oznacza to, że BGK weźmie na siebie 60 proc. ryzyka związanego z ewentualnym niespłaceniem udzielonego kredytu. Gwarancje obejmowałyby całe portfele kredytowe banków, które podpiszą w tej sprawie porozumienie z BGK i byłyby uruchamiane na wezwanie banku w ciągu 15 dni.
Wiceminister finansów Mirosław Sekuła, przedstawiając rozwiązania zaproponowane w projekcie podkreślił, że dotyczą one sektora MSP, który odgrywa bardzo poważną role w naszej gospodarce - stanowi co najmniej 50 proc. polskiego PKB. "W ostatnich latach zauważyliśmy, że małe i średnie przedsiębiorstwa zaczynają mieć pewnego rodzaju problemy z uzyskiwaniem kredytów obrotowych na swoją działalność. (...) Kwota tych kredytów obrotowych, które zaciągają MSP, w ostatnich latach oscyluje na poziomie od 45 do 60 mld zł" - powiedział Sekuła.
Poinformował, że zaostrzenie przez banki norm ostrożnościowych po kryzysie finansowym spowodowało, że MSP trudniej uzyskują kredyt obrotowy. "Chcemy zaproponować wykup części ryzyka od banków, które przez to byłyby bardziej skłonne do udzielania kredytów obrotowych, czy innych pożyczek małym i średnim przedsiębiorstwom" - powiedział.
Sekuła wyjaśnił, że BGK finansowałby 60 proc. ryzyka kredytowego, dając poręczenie dla pakietów kredytowych poszczególnych banków. Wiceminister zaznaczył, że podobna inicjatywa została podjęta w 2008 r., ale ze względu na to, że system gwarancji dla banków nie był atrakcyjny, z przewidywanej puli poręczeń w wysokości 800 mln zł wykorzystano tylko 80 mln zł.
Posłowie pytali m.in. o to, jakie rozwiązania miałyby zachęcić banki do zwiększenia akcji kredytowej (rząd przewiduje, że jeżeli w pierwszym roku obowiązywania programu BGK udzieli gwarancji w wysokości 5 mld zł, to wygeneruje to akcję kredytową w wysokości ok. 8,3 mld zł - PAP), o wysokość prowizji z tytułu udzielania gwarancji, czy wpływ zmian na działalność funduszy doręczeniowych.
Sekuła powiedział, że poprzedni program gwarancji i poręczeń skończył się niepowodzeniem, bowiem - jak wskazywały banki - płatności gwarancji Skarbu Państwa nie były bezwarunkowe, poza tym od udzielonych gwarancji trzeba było wnieść opłatę.
Poinformował, że najbardziej satysfakcjonującym banki rozwiązaniem zaproponowanym obecnie przez rząd jest bezwarunkowa płatność gwarancji w terminie dwóch tygodni i zerowa opłata. "Dla nich jest najistotniejsze, żeby było to rzeczywiste podzielenie się ryzykiem, a nie tylko hipotetyczne" - powiedział Sekuła.
Zdaniem Sekuły fundusze poręczeniowe są zaniepokojone nową inicjatywą, bowiem jest ona konkurencyjna w stosunku do ich oferty. "Dyskutujemy, w jaki sposób spróbować wciągnąć do tego całego systemu fundusze poręczeniowe (...), jestem przekonany, że znajdziemy jakieś pole kompromisu" - zaznaczył.
W uzasadnieniu do projektu napisano, że ewentualne maksymalne wydatki budżetowe w poszczególnych latach, związane z przekazywaniem BGK środków na pokrycie wypłat z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń, będą wypadkową wielu zmiennych, których ustalenie w aktualnym stanie nie jest możliwe.
Resort finansów szacuje, że jeżeli np. w pierwszym roku obowiązywania programu zostaną udzielone gwarancje w wysokości do 5 mld zł, szkodowość gwarancji nie przekroczy w pierwszym roku 3,7 proc., a w kolejnych dwóch latach 6,2 proc., to potencjalne wydatki budżetowe z tego tytułu wynieść mogą w pierwszym roku ok. 156 mln zł, a w dwóch kolejnych latach odpowiednio ok. 165 mln zł oraz ok. 77 mln zł.
"Jednocześnie udzielenie przez BGK gwarancji na poziomie 5 mld zł, przy założeniu zachowania wysokości wskaźnika adekwatności kapitałowej BGK na poziomie 12 proc., oznaczać będzie konieczność przeznaczenia przez BGK kapitałów w wysokości 450 mln zł na udzielenie tych gwarancji" - napisano w uzasadnieniu.
Projekt przewiduje, że minister finansów będzie przekazywał do BGK środki na zwiększenie funduszu statutowego BGK oraz środki na wypłaty z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji.
Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.