Z założenia instytucja upoważnionego przedsiębiorcy (AEO) służy wzmocnieniu bezpieczeństwa łańcucha dostaw i stanowi element współpracy przedsiębiorców i służb celnych w celu ochrony obszaru celnego Wspólnoty przed towarami stwarzającymi zagrożenie dla zdrowia i życia jej mieszkańców.
Wejście w życie instytucji upoważnionego przedsiębiorcy w żaden sposób w chwili obecnej nie wpłynie na funkcjonujące aktualnie pozwolenia oraz na wydawanie nowych pozwoleń na stosowanie procedury uproszczonej - wyjaśnia Ministerstwo Finansów w związku z artykułem „Nowa forma pozwoleń na procedurę uproszczoną i agenta celnego” opublikowanym w numerze 231 z 28 listopada.
Upoważniony przedsiębiorca jest to przedsiębiorca posiadający siedzibę we Wspólnocie Europejskiej, który po spełnieniu przewidzianych przepisami prawa warunków i kryteriów uzyskał jedno ze świadectw AEO i jako wiarygodny przedsiębiorca korzysta z ułatwień odnoszących się do kontroli celnej dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony oraz z uproszczeń przewidzianych w ramach przepisów celnych.
Przepisy dotyczące AEO będą stosowane od 1 stycznia 2008 r. Przepisy przejściowe istotnie przewidują dość długi - trzystudniowy termin na wydanie świadectwa AEO, który liczony jest od dnia przyjęcia wniosku. Czas rozpatrzenia wniosku uzależniony jest od wielu czynników, przede wszystkim od rodzaju i rozmiaru działalności gospodarczej prowadzonej przez wnioskodawcę oraz od liczby wniosków. Istotny wpływ będzie miało również przygotowanie samych przedsiębiorców do ubiegania się o status AEO. Niewątpliwie jednak w miarę zdobywania doświadczeń przez organy celne i przedsiębiorców w zakresie badania i spełniania warunków i kryteriów, będzie skracał się czas oczekiwania na uzyskanie statusu AEO.
Jednocześnie Ministerstwo Finansów wyjaśnia, iż przedstawicielstwo w sprawach celnych jest instytucją niezależną od instytucji upoważnionego przedsiębiorcy. Przepisy prawa celnego nie nakładają na przedstawicieli obowiązku posiadania statusu AEO ani nie ograniczają możliwości wykonywania usług w zakresie przedstawicielstwa do AEO. Agencja celna czy agent celny mogą ubiegać się o status AEO, jednak prowadzenie przez nich działalności w formie przedstawicielstwa w sprawach celnych nie jest determinowane posiadaniem statusu AEO.
Ponadto należy zaznaczyć, iż przepisy prawa celnego nie narzucają przedsiębiorcom obowiązku współpracy jedynie z kontrahentami posiadającymi status AEO. Warunki i kryteria badane przez organy celne w toku procedury o wydanie świadectwa AEO zostały szczegółowo rozpisane w art. 14h - art. 14k Rozporządzenia Wykonawczego, w których nie ma wymienionego takiego obowiązku.
Jakub Lutyk
rzecznik prasowy ministra finansów
Od autorki
Przygotowując artykuł opierałam się na wypowiedziach ze spotkań i konferencji na temat wdrożenia instytucji AEO, a także na rozmowach z przedsiębiorcami. Pisząc o tym, iż AEO zastąpi agencje celne czy też procedury uproszczone, miałam na myśli efekt rynkowy, polegający na tym, iż część firm, które uzyskają ten status, może w przyszłości zrezygnować z prowadzenia agencji celnej albo z występowania o procedurę uproszczoną, gdyż instytucja AEO służy właśnie ułatwianiu i upraszczaniu obsługi celnej towarów. Dodatkowo oparłam się na informacjach o planowanych zmianach we Wspólnotowym Kodeksie Celnym, które znajdują się w projektach i rozważaniach Komisji Europejskiej i nie są jeszcze zatwierdzone. Projekt zakłada zmiany w zakresie przedstawicielstwa celnego, które nie będzie ograniczone tylko do agenta celnego. Również co do procedur uproszczonych, rozważa się wprowadzenie zmian warunków uzyskiwania pozwoleń na te procedury, co może skutkować ponowną weryfikacją uzyskanych pozwoleń na uproszczenia. Ale trzeba zaznaczyć, iż te zmiany są jak na razie w fazie projektów.
Beata Trochymiak