Zmiany mają ułatwić polskim obywatelom i przedsiębiorstwom wykonywanie w państwach UE wydanych na ich rzecz niektórych orzeczeń sądów polskich, ugód zawartych przed tymi sądami oraz sporządzonych aktów notarialnych, w których dłużnik poddał się egzekucji.
Orzeczenia sądowe oraz inne tytuły egzekucyjne będą mogły być wykonywane w każdym innym państwie członkowskim w taki sam sposób, jak tytuły egzekucyjne wydane w tym ostatnim państwie.
Nie trzeba będzie przeprowadzać odrębnego postępowania o uznanie i stwierdzenie wykonalności orzeczenia w państwie, gdzie egzekucja ma być wykonana. Wystarczy, że dane orzeczenie lub inny tytuł egzekucyjny zostanie zaopatrzony w państwie jego wydania w zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego. Zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego będą mogły wydawać sądy, które wydały orzeczenie albo przed którymi została zawarta ugoda na wniosek wierzyciela.
Warunki wydania takiego zaświadczenia ograniczają się do ustalenia, że dany tytuł jest wykonalny w państwie wydania, dotyczy roszczenia bezspornego oraz – gdy orzeczenie jest (w szerokim rozumieniu) zaoczne – zostały spełnione przy jego wydaniu pewne minimalne standardy procedury gwarantujące ochronę praw dłużnika. Te ostatnie odnoszą się do stosowanych metod doręczenia, informacji, jakie dłużnik powinien uzyskać w toku postępowania oraz dostępnych dla dłużnika środków kontroli sądowej wydanego przeciwko niemu orzeczenia.
Na sąd cywilny doręczający odpis pozwu i wezwanie na pierwszą rozprawę nałożono obowiązek udzielenia pozwanemu precyzyjnego pouczenia o przysługujących mu uprawnieniach. Pozwany powinien być pouczony o: czynnościach procesowych, które może lub powinien podjąć, jeśli nie uznaje żądania pozwu. Sąd będzie musiał również poinformować o skutkach niepodjęcia takich środków, które mogą powodować np. możliwość wydania wyroku zaocznego, który po zaopatrzeniu w klauzulę wykonalności może być podstawą egzekucji oraz obciążenia kosztami postępowania.
Aby zaoszczędzić pracy sędziom i personelowi administracyjnemu sądów – treść niezbędnych pouczeń zostanie „przełożona” na standardowe druki, które będą doręczane pozwanemu łącznie z odpisem pozwu i wezwaniem na pierwszą rozprawę.
Tomasz Pietryga