O agencie wyłącznym mowa jest w art. 761 § 2 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem agentem wyłączny to ten, któremu przyznano prawo wyłączności w odniesieniu do oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego. Określenie czy agent jest agentem wyłącznym powinno znaleźć się w treści umowy agencyjnej.
Samo powierzenie agentowi w umowie oznaczonego obszaru geograficznego lub grupy klientów nie jest jednoznaczne z przyznaniem agentowi także prawa wyłączności w odniesieniu do tego obszaru lub grupy klientów, pomimo, iż strony zawarły umowę na piśmie pod rygorem nieważności. Dlatego warto w celu uniknięcia ewentualnych sporów na tym tle jasno sprecyzować w umowie, że agentowi w stosunku do określonego obszaru lub grupy klientów (lub kombinacji tych dwóch opcji) przysługuje prawo wyłączności.
Przeczytaj: Faktoring a forfaiting
Dlaczego warto być agentem wyłącznym?
Agent wyłączny poza prawem do wynagrodzenie określonego w umowie, ma także prawo do prowizji od umów zawartych bez jego udziału.
Kiedy agent wyłączny może żądać wynagrodzenia od umów zawartych bez jego udziału?
- jeżeli do zawarcia umowy z klientem doszło bez udziału agenta w czasie trwania umowy agencyjnej oraz gdy;
- jeżeli umowa została zawarta z klientem z przydzielonego mu obszaru geograficznego lub grupy klientów.
Zapoznaj się z wzorem umowy agencyjnej
Agent wyłączny może żądać prowizji od umów zawartych bez jego udziału w czasie trwania umowy agencyjnej z klientem z przydzielonego mu obszaru geograficznego nawet gdy strony w umowie wyłączyły prawo agenta wyłącznego do prowizji, wynika z to z bezwzględnie wiążącego charakteru przepisu przyznającego agentowi wyłącznemu prawo do prowizji tego tytułu.
Strony zawarły umowę agencyjną przyznając agentowi prawo wyłączności do określonego obszaru geograficznego w zakresie określonej grupy klientów. W umowie postanowiono jednak, że agentowi nie przysługuje wynagrodzenie od umów z tego obszaru zawartych w czasie trwania umowy agencyjnej bez udziału agenta. Czy postanowienie takie jest skuteczne? Nie. Prawo agenta wyłącznego do prowizji od umów zawartych bez jego udziału, ale w czasie trwania umowy agencyjnej z klientami z przydzielonego mu obszaru geograficznego lub grupy klientów, nie może zostać wyłączne w drodze umowy.
Porównaj: Zlecenie