Zgodnie z brzmieniem art. 773 § 1 Kodeksu cywilnego dla zabezpieczenia roszczeń o prowizję oraz roszczeń o zwrot wydatków i zaliczek udzielonych komitentowi, jak również dla zabezpieczenia wszelkich innych należności wynikłych ze zleceń komisowych przysługuje komisantowi ustawowe prawo zastawu na rzeczach stanowiących przedmiot komisu, dopóki rzeczy te znajdują się u niego lub u osoby, która je dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nimi rozporządzać za pomocą dokumentów.
O jakich roszczeniach mowa?
Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują ustawowe prawo zastawu nie wskazując enumeratywnie, przy jakich konkretnych roszczeniach, skorzystanie przez komisanta z ustawowego prawa zastawu jest możliwe. Przepisy nie zawierają też żadnych wyłączeń w tym zakresie. Wskazane w § 1 art. 773 Kodeksu cywilnego roszczenia mają jedynie charakter przykładowy. Zatem co do zasady komisant będzie miał prawo skorzystać z ustawowego prawa zastawu niezależnie od charakteru roszczenia, ale przede wszystkim może to być związane z roszczeniem o:
- zapłatę prowizji;
- o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez rzeczy komitenta;
- zwrot wydatków (jeżeli taki zwrot został przewidziany w umowie);
- zwrot zaliczek udzielnych komitentowi.
Warto także podkreślić, że roszczenia te – przysługujące komisantowi wobec określonego komitenta - nie muszą wynikać z jednej tylko umowy, mogą one dotyczyć nieokreślonej liczby zleceń otrzymanych w ramach umów komisu.
Pobierz wzór umowy sprzedaży komisowej
Kiedy prawo zastawu upada?
Ustawowe prawo zastawu komisanta dla zabezpieczenia różnego rodzaju roszczeń wobec komitenta, wynikłych ze zleceń komisowych, przysługuje komisantowi na rzeczach stanowiących przedmiot komisu, dopóki rzeczy te znajdują się u niego lub u osoby, która je dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nimi rozporządzać za pomocą dokumentów. Innymi słowy komisant będzie mógł skorzystać z ustawowego prawa zastawu jeżeli:
- rzeczy stanowiące przedmiot komisu znajdują się u niego lub u osoby, która je dzierży w imieniu komisanta, czyli do utraty przez komisanta lub dzierżyciela władztwa nad tymi rzeczami;
- komisant nie utracił możliwość rozporządzania tymi rzeczami za pomocą dokumentów takich jak np. list przewozowy.
Polecamy serwis Umowy w firmie
Pan Grzegorz otrzymał zlecenie od pani Weroniki na komisową sprzedaż kolekcji płyt. Pan Grzegorz określił w umowie komisu zawartej z panią Weroniką, że zobowiąże się ona do zwrotu wydatków poniesionych przez pana Grzegorza na ogłoszenia w specjalistycznej prasie. Po sprzedaży kolekcji płyt pani Weronika uznała, że zwrot tych wydatków nie należy się panu Grzegorzowi. Pan Grzegorz uznał, że weźmie w zastaw inne rzeczy, które pani Weronika oddała do sprzedaży komisowej celem zabezpieczenia roszczeń przysługujących mu z tytułu zwrotu wydatków na ogłoszenia.