Kapitał spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być pokryty przez wspólników wkładami pieniężnymi lub niepieniężnymi. Ustawodawca nie zdefiniował wprost co może być przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu), a jedynie ograniczył się do wskazania, że przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy lub usług. Powyższe oznacza, że wszystko to co nie stanowi prawa niezbywalnego lub świadczenia pracy lub usług posiada zdolność aportową i może zostać wniesione do spółki w zamian za objęcie w niej udziałów.
Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów. Przepisy kodeksu spółek handlowych nie nakazują jednak dokonania wyceny wkładów lub ich weryfikacji przez podmiot zewnętrzny (np. biegłego rewidenta), co w konsekwencji stwarza niebezpieczeństwo przeszacowania wartości aportu. I o ile zaniżenie wartości aportu (tj. przyjęcie niższej wartości aportu od jego rzeczywistej, realnej wartości) nie ma ujemnych konsekwencji w stosunku do wspólników bądź samej spółki, a nadto nie powoduje nieważności umowy spółki i pozostaje bez wpływu na ewentualną odpowiedzialność spółki w razie jej niewypłacalności (por. uchwała Sadu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1993 roku, sygn. akt III CZP 23/93) to zawyżenie wartości wkładu niepieniężnego nie jest już tak neutralne dla odpowiedzialności wspólnika i zarządu spółki.
Polecamy produkt: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik
Odpowiedzialność
Znaczne zawyżenie wartości aportu w stosunku do jego wartości zbywczej w dniu zawarcia umowy spółki nakłada bowiem na wspólnika, który wniósł wkład oraz na członków zarządu, którzy wiedząc o tym, zgłosili spółkę do rejestru, obowiązek wyrównania spółce brakującej wartości (art. 175 k.s.h.). Odpowiedzialność za zawyżenie wartości aportu dotyczy wnoszenia aportów przy tworzeniu spółki, jak i przy podwyższaniu kapitału zakładowego. Ponadto odpowiedzialność ww. podmiotów odnosi się wyłącznie do sytuacji, w której nastąpiło znaczne zawyżenie aportu w stosunku do wartości zbywczej. Znaczne zawyżenie wartości aportu wystąpi wówczas, gdy jego wartość jest zdecydowanie nadmierna i jest niczym nieusprawiedliwiona (por. A. Kidyba, Spółka z o.o. Komentarz, 2002, s. 272). Z kolei odniesienie do wartości zbywczej należy rozumieć w ten sposób, że jest to zwykła cena, jaką można by uzyskać przy zbyciu przedmiotu aportu w dniu zawarcia umowy spółki (por. A. Kidyba, Spółka z o.o. Komentarz, 2002, s. 273).
Jak zostało wskazane powyżej odpowiedzialność za znaczne zawyżenie aportu ponosi wspólnik, który wniósł wkład oraz członkowie zarządu, którzy mając wiedzę o wadzie aportu zgłosili wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców. Odpowiedzialność ww. podmiotów jest solidarna i ogranicza się wyłącznie do wyrównania różnicy pomiędzy wartością zbywczą, a wartością przyjętą w umowie spółki. Warto wskazać, że ww. odpowiedzialność nie ma charakteru odszkodowawczego i jest odpowiedzialność wobec spółki, a nie jej wspólników czy wierzycieli. W związku z powyższym dla powstania odpowiedzialności z tytułu zawyżenia aportu nie musi zaistnieć szkoda w majątku spółki. Bez znaczenia jest także wina lub brak winy osób zobowiązanych do wyrównania brakującej różnicy.
W tym miejscu warto wskazać, że odpowiedzialność ww. podmiotów nie może zostać wyłączona. W związku z czym, wszelkie postanowienia umowne lub późniejsze oświadczenia w imieniu Spółki o zrzeczeniu się roszczeń należ uznać za nieważne.
Zobacz serwis: Umowy w firmie