Test wypłacalności spółki z o.o.
Głównym celem przyświecającym twórcom tego projektu jest ochrona wierzycieli spółek, którzy niejednokrotnie zmuszeni są zmagać się ze spółkami-dłużnikami, bez oczekiwanych rezultatów. Egzekucja z majątku spółki często okazuje się nieskuteczna, co pociąga za sobą daleko idące negatywne skutki dla jej wierzycieli. Wprowadzenie uregulowań zmniejszających ryzyko ponoszone przez wierzycieli w stosunkach gospodarczych ze spółkami handlowymi należy uznać za pożądane.
Rozwiązaniem tego typu problemów ma być wprowadzenie obowiązku przeprowadzania testu wypłacalności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który dotyczyłby wszystkich spółek tego rodzaju. Zgodnie z uzasadnieniem projektu zmiany Kodeksu Spółek Handlowych zamieszczonym na stronie Rządowego Centrum Legislacji test ten polegałby na zobowiązaniu zarządu spółki do zbadania przed każdorazową wypłatą dokonywaną na rzecz wspólników z majątku spółki (np. z tytułu dywidendy), czy wypłata taka nie spowoduje utraty płynności finansowej przez spółkę i nie utraci ona zdolności do wykonywania zobowiązań w przeciągu najbliższego roku. Członkowie zarządu podejmowaliby stosowną uchwałę w kwestii wypłacalności spółki, która następnie podlegałaby złożeniu w ciągu 7 dni od jej podjęcia w sądzie rejestrowym. Twórcy projektu wskazują, że uchwała w tej materii stanowić będzie swego rodzaju oświadczenie wiedzy członków zarządu, iż nie przewidują oni utraty przez spółkę zdolności do wykonywania zobowiązań wynikających ze zwykłej działalności spółki w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Rozwiązanie takie, choć wydaje się z założenia słusznym, budzi pewne wątpliwości. Po pierwsze niezwykle trudnym, a wręcz niemożliwym w praktyce jest przewidzenie (a w ten sposób należy określić obowiązek, który projekt nakłada na członków zarządu spółki) w jaki sposób funkcjonować będzie spółka za kilka, a nawet kilkanaście miesięcy. Sytuacja finansowa spółki zależna jest od zbyt wielu czynników, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Ponadto otoczenie gospodarcze, w którym spółka funkcjonuje, może podlegać dynamicznym zmianom i wahaniom, mającym w konsekwencji istotny wpływ na kondycję spółki – tym samym – jej zdolność do wykonywania zobowiązań.
Szykują się zmiany w procedurze wpisów do KRS w 2015 roku
Należy także zwrócić uwagę na fakt, iż zarząd zobowiązany jest do przeprowadzenia testu z należytą starannością, i tylko z tego tytułu może on ponosić konsekwencje. Odpowiedzialność zarządu ograniczona zostanie zatem do odpowiedzialności korporacyjnej za niestaranne przeprowadzenie testu, bądź celowe sformułowanie wniosków w sposób odbiegający od rzeczywistości. Projekt nie przewiduje bowiem żadnych konkretnych sankcji, które mogłyby obciążać zarząd w związku z przeprowadzeniem testu, tym samym uchwały zarządu w tej kwestii nie można traktować jako gwarancji wypłacalności wydanej na następne 12 miesięcy.
Sceptyczne stanowisko w sprawie testu wypłacalności przedstawiło także Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”. Zwrócono w nim uwagę na fakt, iż „test ten, nie dający gwarancji rezultatu, nie ma więc w istocie żadnej istotnej wartości dla wierzycieli poza zawarciem w nim oświadczeń”. Sędziowie pochylili się także nad konsekwencjami, jakie pociągnie za sobą ta regulacja wobec sądów rejestrowych. Obowiązek rejestracji i włączenie uchwały do akt rejestrowych może wzbudzać poczucie zapewnienia przez sąd słuszności zapisów uchwały i zagwarantowania ich skuteczności. Dlatego też Stowarzyszenie uznało, iż regulacje te wymagają dokładnego doprecyzowania.
Należy zatem stwierdzić, iż mimo słuszności koncepcji wprowadzenia instrumentu zapewniającego szerszą ochronę wierzycielom spółek z o.o., jakim jest test wypłacalności, jego konstrukcja budzi wątpliwości. Poza wspomnianymi wyżej zagadnieniami, regulacja ta spowoduje także utrudnienie prowadzenia spraw spółki przez zarząd, nakładając na przedsiębiorców dodatkowe obowiązki. Nie sposób też przewidzieć, jakie konsekwencje pociągnie za sobą wprowadzenie testu wypłacalności w praktyce, z pewnością jednak przepisy dotyczące tej materii muszą zostać sformułowane w sposób jak najbardziej precyzyjny.