Biegły rewident przeprowadza po raz kolejny badanie sprawozdania finansowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która nie podlega obligatoryjnemu badaniu w myśl art. 64, ust. 1 ustawy o rachunkowości. Jednak badana jednostka dobrowolnie wprowadza do sprawozdania finansowego składniki majątku wykorzystywane w oparciu o umowę leasingu finansowego według brzmienia art. 3, ust. 4 ustawy o rachunkowości.
W poprzednich latach spółka korzystała z pewnych uproszczeń w sporządzaniu sprawozdania finansowego, na które zezwala ustawa, i nie ustalała wartości aktywów oraz rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Podmiot uprawniony do badania zatrudniający biegłego rewidenta posiada wewnętrzne regulacje w zakresie rachunkowości i rewizji finansowej, które stanowią, że niezależnie czy badanie sprawozdania finansowego ma charakter obligatoryjny czy fakultatywny, zaleca się, aby wszystkie jednostki objęte badaniem podlegały temu samemu prawu i nie stosowały uproszczeń. Uzasadnia się to tym, że nie powinno być spółek, które sporządzają sprawozdania finansowe według dwóch różnych zestawów regulacji rachunkowości (według pełnych i uproszczonych zasad wyceny).
Ustalenia biegłego rewidenta są następujące:
• nastąpiła zmiana polityki rachunkowości spółki, nakazująca stosowanie uproszczenia wynikającego z art. 3., ust. 6 ustawy o rachunkowości,
• skutki tych zmian wprowadzono w taki sposób, że zachowana jest porównywalność danych z danymi z roku poprzedniego,
• wartość składników majątkowych wykorzystywanych przez spółkę na podstawie umowy leasingu (w tym traktowanych dla potrzeb bilansowych jako leasing finansowy) wzrosła w badanym okresie ponad dwukrotnie.
Biegły rewident przyjmując do wstępnej akceptacji zmianę w polityce rachunkowości w zakresie identyfikacji umów leasingowych, postanowił przeprowadzić procedurę spotkania z zarządem w celu wyjaśnienia nowelizacji polityki rachunkowości. W jej trakcie okazało się, że głównym motywem zmian w polityce rachunkowości było uniknięcie nadmiernego zwiększenia się sumy bilansowej na koniec poprzedniego roku obrotowego. Gdyby spółka stosowała dotychczasowe zasady, wartość aktywów na dzień bilansowy przekroczyłaby równowartość w złotych 2,5 mln euro i tym samym spółka miałaby obowiązek badania i ogłaszania sprawozdania finansowego ze wszelkimi tego konsekwencjami. Jednocześnie zarząd spółki wyjaśnił biegłemu, że nie chce publikować danych finansowych (ze względu na „obnażenie” się w stosunku do konkurencji) oraz narażać się na dodatkowe prace związane z kalkulacją podatku odroczonego i dodatkowe koszty związane z ogłaszaniem sprawozdania.
Wnioski: biegły rewident powinien ocenić, czy zastosowany przez spółkę manewr, polegający na zmianie polityki rachunkowości w celu uniknięcia obowiązku publikowania sprawozdania (ten motyw był najważniejszy przy podejmowaniu decyzji o zmianie wewnętrznych regulacji rachunkowych), jest zgodny z prawem.
Polecamy: Odliczanie przez spółki darowizn na cele pożytku publicznego - porada
Z jednej strony, spółka ma możliwość wyboru uproszczeń dopuszczonych przez ustawę o rachunkowości w przypadku, gdy nie podlega obligatoryjnemu badaniu. Nie ma więc znaczenia, jakie są wewnętrzne procedury firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie sprawozdania finansowego.
Z drugiej jednak strony, taka zmiana wypacza jedną z głównych idei sprawozdania finansowego – zasadę ciągłości. Co więcej, zmiana polityki rachunkowości nie nastąpiła w celu lepszego zaprezentowania składników majątku w bilansie, lecz jedynie w celu uniknięcia obowiązku publikowania sprawozdania finansowego.
Wydaje się, ze w przedstawionej sytuacji biegły rewident powinien odwołać się do swojego doświadczenia oraz ogólnej linii prawa bilansowego i mimo wszystko starać się nakłonić kierownictwo spółki do sporządzenia sprawozdania finansowego za badany rok bez stosowania uproszczeń.
Polecamy: Na czym polega strategia transferu kosztów nabycia udziałów między spółką matką a spółką córką?
Powyższy fragment pochodzi z książki „Dokumentacja biegłego rewidenta z badania sprawozdań finansowych” Agnieszki Piechockiej-Kałużnej, Agnieszki Kryśkiewicz-Burnos, Radosława Kałużnego (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011). Wykorzystanie za wiedzą Wydawcy.