§ 705 BGB* stanowi: „Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się wzajemnie do osiągnięcia wspólnego celu w sposób przewidziany w umowie, w szczególności przez wniesienie ustalonych przez umowę wkładów”.
Spółka cywilna może być, inaczej niż w Polsce, utworzona również do celów niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Na marginesie: spółka z o.o. może być utworzona również w celu niezwiązanym z prowadzeniem działalności gospodarczej czy handlowej.
Spółka cywilna należy - jako ich model - do spółek osobowych. Do spółek osobowych należą także m.in. jawna spółka handlowa (offene Handeslsgesellschaft), spółka komandytowa, partnerska itd.
Kryterium rozróżnienia między spółkami osobowymi a korporacjami ( stowarzyszeniami **) jest sposób organizacji spółki. Pojęcia korporacja i stowarzyszenie są synonimami
Modelem korporacji jest stowarzyszenie zarejestrowane uregulowane w § 21-54 BGB. Korporacjami są m.in. spółki z o.o., spółki akcyjne itd.
Zobacz również: Osobista odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. w Niemczech
W przeciwieństwie do korporacji spółka cywilna bazuje na małej ilości wspólników i połączenie wspólników opiera się na wzajemnym osobistym zaufaniu.
Problemy stwarza czasami rozgraniczenie spółki cywilnej od wspólnoty w częściach ułamkowych ( § 741 BGB).
Rolnicy A i B kupują do wspólnego użytku traktor. Powstaje pytanie, czy wspólne nabycie rzeczy prowadzi do powstania spółki cywilnej. Przyjęcie utworzenia spółki- w przeciwieństwie do wspólnoty - prowadzi do tego, że żaden z rolników nie jest uprawniony do zbycia swojego wkładu.
§ 719 ust. 1 BGB brzmi: „Wspólnik nie może rozporządzać swoim udziałem w majątku spółki ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku; on nie jest uprawniony do żądania podziału.”.
Przyjmuje się w praktyce , że samo posiadanie i administrowanie rzeczą ,nie prowadzi jeszcze do utworzenia spółki, chyba że nabywcy wyraźnie ustanowili dla wspólnego używania formę spółki cywilnej.
Spółka cywilna przekształca się automatycznie – bez wpisu do rejestru handlowego - w jawną spółkę handlową OHG), jeżeli rozszerzy swoją działalność handlową w znacznym stopniu
Niemieckie prawo spółek przewiduje co do ich form zasadę numerus clausus.
Oznacza to, że osoby tworzące spółkę mogą korzystać tylko z tych form spółek, które przewidziane są przez ustawę. Nie narusza to zasady wolności umów, ponieważ przepisy prawne regulujące wewnętrzną organizację poszczególnych form spółek mają w większości charakter dyspozytywny, a więc względnie obowiązujący.
Zasady numerus clausus w prawie spółek nie można porównać z tą zasadą w prawie rzeczowym. Tam obowiązuje też zasada precyzyjnego ustalenia treści poszczególnych praw rzeczowych, które nie mogą być zmienione ( np. służebność, hipoteka itd.).
Zasadniczo spółka cywilna podobnie jak jawna spółka handlowa czy komandytowa nie jest osobą prawną.
Czy pomimo tego spółka cywilna ma podmiotowość prawną?
Sprawa podmiotowości prawnej była przez długi okres czasu, podobnie jak w Polsce bardzo kontrowersyjna. Chodziło o to , czy zewnętrzna spółka cywilna - a nie jej poszczególni wspólnicy - ma przynajmniej częściowo podmiotowość prawną.
Polecamy: Błąd a odpowiedzialność cywilna adwokata w Niemczech
Obecnie przyjmuje się , że zewnętrzna spółka ( Aussengesellschaft) jako wspólnota łączna jest częściowo podmiotem prawnym. Potwierdził to Trybunał Związkowy wyrokiem z dn. 29.01.2001r. Dużo związanych z tym problemów nie jest w dalszym ciągu rozwiązane. Uznane jest, że zewnętrzne spółki cywilne mają zdolność sądową. Jeżeli jednak spółka nie ma własnej nazwy`***, to należy w pozwie przeciwko spółce wszystkich jej wspólników.
Zewnętrzna spółka ma też zdolność wieczysto-księgową i może być, jeżeli posiada własną nazwę , pod tą nazwą wpisana do księgi wieczystej, ale także poszczególni wspólnicy muszą być też ujawnieni w księdze wieczystej.
Spółka nie jest także konsumentem w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej.
Polecamy serwis: Spółki
* BGB jest skrótem dla Bürgerliches Gesetzbuch , niemiecki Kodeks cywilny
** Pojęcia korporacja i stowarzyszenie są synonimami
*** Spółka cywilna nie może występować jako firma ale może mieć własną nazwę.