Fundacja jest osobą prawną o charakterze niezarobkowym, powołaną dla realizacji celów społecznych. Taka charakterystyka fundacji nie oznacza jednak, że nie może prowadzić ona działalności gospodarczej.
Wręcz przeciwnie – może. Jak zwykle istnieją jednak pewne „ale”. Po pierwsze fundacja prowadząca działalność gospodarczą musi spełniać pewne dodatkowe wymogi. Po drugie działalność gospodarcza musi mieć pewien odpowiedni zakres.
Zobacz: Formalności przy zakładaniu fundacji
Wymóg I: statut
Prowadzenie działalność gospodarczej stawia pewne wymogi przed statutem fundacji. Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o fundacjach powinien w takiej sytuacji zawierać zapisy dotyczące prowadzenia działalności komercyjnej.
Określenie działalności gospodarczej w statucie ma tutaj kapitalne znaczenie, z uwagi chociażby na treść art. 11 ustawy. Zgodnie z jego treścią prowadzenie działalności gospodarczej przez fundację, która nie została przewidziana w statucie, wymaga jego uprzedniej zmiany. Zmiana taka podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.
Wymóg II: majątek
Prowadzenie działalności gospodarczej stawia także pewne warunki w odniesieniu do majątku fundacji. Przepisy ustawy o fundacjach nakładają na fundatora (którym może być osoba fizyczna lub prawna) obowiązek wyposażenia fundacji w określony majątek.
Przepisy ustawy o fundacjach, za jednym wyjątkiem, nie precyzują jaki majątek powinien być przekazany fundacji na realizację jej celów. Stąd też nie ma tutaj wymogów co do jego minimalnego pułapu (patrz. postanowienie Sądu Najwyższego z 12 lutego 2002 r. – sygn. I CKN 1388/99).
Jedyny wyjątek dotyczy właśnie fundacji prowadzących też w ramach swojej aktywności, działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 5 ust. 5 ustawy o fundacjach „jeżeli fundacja ma prowadzić działalność gospodarczą, wartość środków majątkowych fundacji przeznaczonych na działalność gospodarczą nie może być mniejsza niż 1000 złotych”. Powyższy przepisy oznacza konieczność wyodrębnienia z majątku fundacji (przeznaczonego na realizację jej celów) części, która posłuży finansowaniu działalności gospodarczej. Przy tym część ta nie może być mniejsza, niż 1 tys. zł.
Zobacz: Czym jest fundacja i jak jej szukać w KRS?
Wymóg III: zakres i rejestr
Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej przez fundacje nie oznacza jednak, że działalność ta może być dowolna. Działalność ta pozostaje bowiem w nierozerwalnym związków z głównym celem istnienia fundacji, tj. w związku z realizacją celów społecznych, określonych statucie. Stąd też działalność gospodarcza powinna być prowadzona „w rozmiarach służących realizacji jej celów” (art. 5 ust. 5 ustawy).
Osobnym wymogiem w takiej sytuacji jest także konieczność wpisania takiej fundacji dodatkowo do rejestru przedsiębiorców (art. 50 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).