Wspólnicy spółek osobowych – spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo – akcyjnej, a także wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, zdrowotnym i wypadkowym, a niekiedy także na Fundusz Pracy. Powyższy obowiązek ubezpieczenia społecznego wspólnika spółki osobowej wynika wyłącznie z członkostwa w tej spółce (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2012 roku, sygn.. akt II UK 121/12, publ. LEX).
Pomimo, iż faktycznie nie są przedsiębiorcami, gdyż status przedsiębiorcy posiada wyłącznie spółka to na gruncie ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych traktowani są oni jak osoby prowadzące działalność pozarolniczą (art. 8 ust. 6 pkt 4 ww. ustawy). W takim przypadku to wspólnicy, a nie spółka są płatnikami składek na własne ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne. Spółka może być płatnikiem tych składek wyłącznie w sytuacji, gdy wspólnik świadczy pracę na rzecz tej spółki, natomiast nie będzie ich płatnikiem z tytułu członkostwa wspólników w tej spółce.
Zobacz również: Odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej za długi w VAT
Jednocześnie wskazać należy, iż przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie wprowadzają rozróżnienia pomiędzy obiema kategoriami wspólników w spółce komandytowej. Powyższe oznacza, iż na gruncie ww. ustawy osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność są także komandytariusze spółek komandytowych, przez sam swój status wspólnika takiej spółki, bez względu na to, czy uregulowania umowne przewidziały jakiekolwiek pole rzeczywistej aktywności, czy to organizacyjnej, czy to ekonomicznej, czy jakiejkolwiek innej w ramach takiej struktury (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 czerwca 2015 roku w sprawie III AUa 1213/14, publ. LEX). Co więcej wspólnik spółki osobowej podlega obowiązkowym ubezpieczeniom z tytułu działalności spółki od dnia przystąpienia wspólnika do zarejestrowanej spółki, a nie od dnia ujawnienia tego faktu w rejestrze przedsiębiorców (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 czerwca 2014 roku, sygn.. akt II AUa 858/13, publ. LEX).
Pomimo, iż wspólnicy spółek osobowych do celów ubezpieczeniowych traktowani są jak osoby prowadzące działalność gospodarczą to nie są oni jednak uprawnieni do korzystania z preferencyjnych stawek składek na ubezpieczenie społeczne, o jakim mowa w treści przepisu art. 18a ust. 1 ustawy, tzn. nie mają prawa do tzw. „małego ZUS-u”.
Jednakże w sytuacji, gdy wspólnik spółki osobowej świadczy usługi na podstawie umowy zlecenia to ma on prawo wybrać tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (czy z tytułu tej umowy czy uczestnictwa w spółce), przy czym będzie to możliwe jedynie w przypadku, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest równa lub wyższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, czyli wynoszącej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Albowiem począwszy od 1 stycznia 2016 roku osoba wykonująca umowę zlecenia i prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej działalności, jeżeli z racji wykonywania umowy zlecenia podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność.
Polecamy serwis: ABC spółek