SPÓŁKA CYWILNA
Działanie spółki cywilnej reguluje kodeks cywilny art. 860 – 875. Jest to najprostsza forma działalności gospodarczej, spółkę prowadzą wspólnicy wnoszący wkład w postaci pieniężnej, własności lub innych praw albo świadczeniu usług. Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, to wspólnicy w drodze zawartej umowy działają na rynku. Nie jest ona podmiotem praw i obowiązków, tak jak to dzieje się w przypadku spółek prawa handlowego.
Wspólnik spółki cywilnej musi pamiętać o tym, że w przypadku problemów finansowych spółki spowodowanych nieregulowanymi zobowiązaniami odpowiedzialność finansową będą ponosili wszyscy wspólnicy solidarnie (art. 864. KC. Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.).
Co oznacza odpowiedzialność solidarna?
Pod tym pojęciem należy rozumieć odpowiedzialność wszystkich wspólników łącznie oraz każdego z osobna. Tak, więc wierzyciel może zażądać spłaty długu od każdego wspólnika oraz od wszystkich łącznie. Wierzyciel ma prawo wybrać sobie jednego ze wspólników i to od niego dochodzić spłaty całej wierzytelności. W momencie, kiedy choćby jeden ze wspólników spłaci całe zobowiązanie reszta jest wolna od długu. Można też podzielić dane zaległości na wszystkich wspólników łącznie i w takiej sytuacji każdy odpowiada w odpowiedniej części.
Jeżeli zadłużenie zostanie spłacone tylko przez jednego wspólnika, może on żądać od pozostałych zwrotu poniesionych kosztów.
Wierzyciel nie może jednak od razu żądać spłaty zobowiązania z majątków osobistych wspólników. Może to zrobić dopiero w sytuacji, kiedy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
Wspólnik spółki cywilnej odpowiada za długi całym swoim majątkiem osobistym.
art. 366 KC:
§ 1. Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników).
§ 2. Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.
Odpowiedzialność za długi spółki współmałżonka wspólnika spółki cywilnej
Tak jak zostało to przedstawione na wstępie, wierzyciel ma prawo dochodzić spłaty zadłużenia z majątku osobistego wspólnika spółki cywilnej. Aby zatem mogło dojść do zajęcia przez komornika własności osobistej musi być na niego wystawiony tytuł egzekucyjny.
art. 778 Kodeksu postępowania cywilnego:
Do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników spółki prawa cywilnego konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom.
Co więc z majątkiem współmałżonka?
Wierzyciel będzie mógł skierować swoje roszczenia o zapłatę zobowiązania do współmałżonka wspólnika tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy współmałżonek wyraził zgodę na zawarcie umowy, z której wyniknęło zadłużenie. Wtedy tytuł egzekucyjny zostaje rozszerzony na współmałżonka i z jego majątku również można dochodzić spłaty długu.
Art. 41. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
§ 1. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków.
§ 2. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt. 9, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.
Dzieje się to jednak w sytuacji, gdy zgoda drugiego małżonka na zawarcie umowy została zawarta w dokumencie prywatnym bądź urzędowym.
Art. 787. Kpc: Nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika
Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową, jeżeli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.
SPÓŁKA JAWNA
Spółka jawna to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą i nie jest inną spółką handlową. Spółka może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Posiada tzw. ułomną osobowość prawną. Jest ona spółką prawa handlowego – spółką osobową tak, więc jej powstanie, organizację, funkcjonowanie itp. Reguluje kodeks spółek handlowych.
Za zobowiązania w spółce jawnej odpowiada każdy ze wspólników w sposób osobisty, nieograniczony, solidarny oraz subsydiarny.
Odpowiedzialność osobista wiąże się z odpowiedzialnością całym swoim majątkiem, odpowiedzialność nieograniczona oznacza, że taki wspólnik odpowiada za zadłużenie całym swoim majątkiem teraźniejszym oraz przyszłym.
Odpowiedzialność solidarna – wspólnik odpowiada za zobowiązania solidarnie z pozostałymi wspólnikami (tak samo jak w spółce cywilnej) a odpowiedzialność subsydiarna oznacza, że wierzyciel może domagać się zaspokojenia z majątki osobistego dłużnika, ale tylko wtedy, gdy majątek spółki nie jest w stanie pokryć zadłużenia.
art. 31 §1 KSH:
Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).
Obowiązek opłacania składek na FGŚP
Najważniejszą informacją dla osób przystępujących do spółki jawnej jest to, ze będzie ona odpowiadała za zobowiązania powstałe, zanim osoba ta przystąpiła do spółki. Tak, więc, jeżeli pan „X” chce zostać wspólnikiem spółki jawnej a wcześniej nie sprawdził, czy spółka ma jakiekolwiek długi, musi się liczyć z faktem odpowiedzialności za zobowiązania.
art.32 KSH:
Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.
SPÓŁKA PARTNERSKA
Spółka partnerska jest spółką osobową, utworzoną przez partnerów (wspólników), w celu wykonywania wolnego zawodu. Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów: adwokata, radcy prawnego, notariusza, rzecznika patentowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarii, pielęgniarki, położnej, tłumacza przysięgłego itp. Spółka nie posiada osobowości prawnej.
Odpowiedzialność za zobowiązania
Celem spółki partnerskiej jest wyłączenie partnera z takich zobowiązań jak:
Zobowiązania spółki powstałe za tzw. „błędy w sztuce”, czyli zobowiązania powstałe w związku z wykonywaniem wolnego zawodu
Zobowiązania będące następstwem działań lub zaniechań osób podległych kierownictwu innych partnerów.
Art. 95. § 1.KSH:
Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Partnerzy odpowiadają nieograniczony, osobisty, solidarny i subsydiarny za zobowiązania tzw. ogólne – niezwiązane z wykonywaniem wolnego zawodu, czyli np. remonty, zakup mebli, oraz za zobowiązania podatkowe spółki i wspólników wynikające z działalności tej spółki.
Art.89. KSH:
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba, że ustawa stanowi inaczej.
Jolanta Cholewa