W dniu 3 sierpnia 2020 r. została zawarta umowa sprzedaży samochodu osobowego. Właścicielami samochodu w wyniku tej umowy zostali pan Zygmunt (ojciec) oraz pan Krzysztof (syn). Cena samochodu wynosi 30 000 zł. Czy w tej sytuacji przy zakupie auta należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)? Kto powinien go uiścić i w jakim terminie?
Polecamy: Kodeks kierowcy. Zmiany 2020 (PDF)
PCC przy kupnie samochodu – kiedy nie trzeba płacić?
Umowa sprzedaży podlega PCC, o czym stanowi art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej jako: ustawa).
Warto pamiętać o możliwych zwolnieniach od tego podatku. Przykładowo, umowa sprzedaży samochodu nie podlega PCC, jeżeli jest opodatkowana VAT albo jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu tej umowy sprzedaży jest zwolniona z VAT. Ponadto PCC nie podlega umowa sprzedaży zawarta za granicą dotycząca auta znajdującego się poza granicami Polski. Zgodnie z ustawą zwolniona od podatku jest sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł.
PCC nie trzeba płacić, gdy m.in. umowę sprzedaży sporządza się za granicą i dotyczy ona auta znajdującego się poza granicami Polski.
Wartość rynkowa samochodu jako podstawa opodatkowania
Podstawę opodatkowania w przypadku umów sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy. Jest to bardzo istotne, zwłaszcza w przypadkach, gdy wartość rynkowa samochodu różni się od ceny auta wskazanej w umowie.
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Jeżeli organ podatkowy stwierdzi, iż przedmiot umowy nie odpowiada wartości rynkowej, to w ciągu 5 lat do końca roku, w którym zawarto umowę, może wezwać podatnika do podwyższenia wartości przedmiotu umowy. Co jeśli między organem a podatnikiem dojdzie w tym zakresie do sporu? Wówczas organ uwzględnia opinię biegłego lub przedstawioną przez podatnika wycenę rzeczoznawcy. Podatnik poniesie koszt opinii biegłego, jeżeli wartość określona na podstawie jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika.
Jeżeli wartość rynkowa samochodu przekracza kwotę 1000 zł i nie mamy do czynienia z innymi możliwymi zwolnieniami, należy zapłacić PCC, czyli podatek od czynności cywilnoprawnych.
Ile PCC wynosi w 2020 r.?
Stawka podatku od umowy sprzedaży samochodu wynosi 2%.
Kto płaci podatek przy zakupie auta?
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na kupującym. W opisanym przykładzie obowiązek podatkowy powstał 3 sierpnia 2020 r. Podatek powinien zapłacić ojciec lub syn albo obaj w częściach. Nie muszą być to równe części. Zgodnie bowiem z przepisami, jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej, zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.
Gdzie opłaca się PCC?
Jeżeli umowa sprzedaży zostaje zawarta w formie aktu notarialnego, to płatnikiem podatku jest notariusz. W przeciwnych przypadku podatnicy mają obowiązek złożyć deklarację bez wezwania organu podatkowego.
Podatek należy obliczyć i wpłacić w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Deklarację składa się naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę płatnika. W przypadku, gdy obowiązek zapłaty ciąży solidarnie na kilku podmiotach, organem jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę jednego z tych podmiotów.
- PCC-3 Deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych
- PCC -3/A Informacja o pozostałych podatnikach
- PCC-4 Zbiorcza deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych
Kiedy podatek zostaje zwrócony?
PCC podlega zwrotowi, jeżeli:
- uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna);
- nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej.
Należy jednak pamiętać, iż podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony.
Polecamy serwis: Samochód w firmie
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (j. t. Dz. U. z 2020 r., poz. 815 z późn. zm.)