Skierowanie pracownika na profilaktyczne badania lekarskie należy do najważniejszych obowiązków pracodawcy w sferze bhp. Jest to obowiązek, który bezwzględnie musi zostać spełniony, aby dopuścić pracownika do wykonywania pracy. Ponadto obciąża każdego pracodawcę, niezależnie od prowadzonej działalności, liczby pracowników czy celu wykonywanej pracy. W pojęciu badań profilaktycznych mieszczą się: badania wstępne, okresowe i kontrolne.
Pierwszym z nich podlegają osoby przyjmowane do pracy (z zastrzeżeniem ponownego zatrudnienia na tym samym stanowisku) i pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe (art. 229 § 1 k.p.). Okresowym badaniom podlegają natomiast wszyscy pracownicy niezależnie od rodzaju wykonywanej pracy i jej warunków. Co do zasady są one wykonywane w okresie trwania zatrudnienia. Natomiast badania kontrolne odnoszą się do pracowników, których niezdolność do pracy trwała dłużej niż 30 dni i była spowodowana chorobą. Pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku (art. 229 § 2 k.p.).
Zobacz również: Kiedy pracodawca powinien założyć akta osobowe?
Badania pracownika na zleceniu
Do obowiązków pracodawcy należy również zapewnienie odpowiednio bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w zakładzie pracy osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (art. 304 § 1 k.p.). Sporne wydaje się zatem obowiązek kierowania tego rodzaju pracownika na obowiązkowe badania lekarskie. Wobec tego skierowanie pracownika w takim przypadku na badania zależy wyłącznie od decyzji pracodawcy. Może jedynie wymagać przekazania stosownych dokumentów potwierdzających kwalifikację tego pracownika. Inaczej może być w sytuacji, gdy praca wykonywana jest w warunkach szczególnie niebezpiecznych i zagrażających życiu bądź zdrowiu. Wówczas pracodawca w braku wymaganych dokumentów kwalifikacyjnych zobowiązany jest skierować pracownika na wskazane badania.
Podstawę takiego działania może stanowić treść pisma Głównego Inspektoratu Pracy (GNP/426/4560-364/07/PE), zgodnie z którym jeżeli rodzaj wykonywanej pracy, stopień zagrożeń związanych z warunkami pracy lub przebiegiem procesów jest tak znaczny, że wskazane jest, aby nawet do doraźnego wykonywania tych prac lub przebywania w tych warunkach były dopuszczane wyłącznie osoby fizyczne mające odpowiedni stan zdrowia i przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, to pracodawca lub inny podmiot organizujący pracę może wymagać od osoby, z którą zawiera umowę cywilnoprawną (będącą podstawą wykonywania pracy przez samozatrudniającego), poddania się badaniu lekarskiemu lub szkoleniu w zakresie bhp. Wówczas osoba ta ma obowiązek odbyć szkolenie i poddać się badaniom lekarskim.
Zgodnie z art. 207 § 21 k.p. koszty działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w żaden sposób nie mogą obciążać pracowników. Jednakże nie ma żadnej odrębnej regulacji, która wskazywałaby na obowiązek ponoszenia kosztów badań lekarskich przez którąkolwiek ze stron umowy cywilnoprawnej. W takiej sytuacji zleceniobiorca powinien porozumieć się ze zleceniodawcą w tej kwestii, gdyż dopuszczalne jest ponoszenie kosztów przeprowadzenia badań przez zleceniobiorcę.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!!!