Zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorca jest przede wszystkim zobowiązany do naliczania, potrącania i opłacania w terminie składek na ubezpieczenia społeczne, a także do sporządzania, przekazywania i przechowywania dokumentacji związanej z tymi ubezpieczeniami. Prowadząc działalność gospodarczą przedsiębiorca musi pamiętać o tym, iż robi to na własny koszt i ryzyko, a co za tym idzie, wszelkie konsekwencje niewypełniania obowiązków, bądź też wypełniania ich niezgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych będą stanowiły podstawę do nałożenia na niego dotkliwych sankcji.
Jakie konsekwencje?
Najdotkliwszymi dla płatników składek konsekwencjami niewypełniania obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych są m.in.:
1) naliczenie przez ZUS odsetek za zwłokę, a co za tym idzie, konieczność ich opłacenia - od 9 czerwca 2011 r. stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (w tym zaległości z tytułu składek ZUS) wynosi 14,00% kwoty zaległości w stosunku rocznym;
2) wymierzenie przez ZUS opłaty dodatkowej - w razie nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości, ZUS może wymierzyć przedsiębiorcy opłatę dodatkową w wysokości 100 % nieopłaconych składek;
3) kara grzywny do 5 tys. zł - kara ta może być wymierzona przedsiębiorcy, który m.in.:
• nie dopełnia w terminie obowiązku opłacania należnych składek;
• nie zgłasza wymaganych ustawą danych lub zgłasza nieprawdziwe dane;
• nie prowadzi dokumentacji związanej z obliczaniem składek;
• nie dopełnia innych obowiązków wynikających z przepisów prawa;
4) ustanowienie hipoteki przymusowej - dla zabezpieczenia należności z tytułu składek ZUS przysługuje hipoteka przymusowa na wszystkich nieruchomościach dłużnika;
5) zastaw skarbowy - należności z tytułu składek mogą być również zabezpieczone ustawowym prawem zastawu na ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika;
6) koszty upomnienia - konieczność uregulowania tych kosztów obciąża płatnika składek;
7) wszczęcie wobec przedsiębiorcy postępowania egzekucyjnego przez Dyrektora ZUS - należności z tytułu składek podlegają zaspokojeniu w drodze postępowania egzekucyjnego i mogą być dochodzone przed innymi wierzytelnościami (za wyjątkiem przypadków określonych w ustawie);
8) postępowanie egzekucyjne przed Urzędem Skarbowym -jeżeli postępowanie egzekucyjne prowadzone przez dyrektora oddziału ZUS, okaże się w całości lub w części bezskuteczne, organ ten skieruje tytuły wykonawcze do właściwego w sprawie naczelnika urzędu skarbowego w celu dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego;
9) wpis do KRS - w przypadku bezskuteczności postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny, składa wniosek o wpisanie do KRS informacji z jego przebiegu;
10) wpis do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych - na wniosek wierzyciela osoba fizyczna może być wpisana do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych;
11) odpowiedzialność osób trzecich - do odpowiedzialności z tytułu zaległych składek mogą być także pociągnięte osoby trzecie (np. współmałżonek przedsiębiorcy).
Jak uniknąć sankcji?
W celu uniknięcia opisanych powyżej konsekwencji należy - zawsze w terminie i w pełnej wysokości - opłacać obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a ponadto czynić zadość innym obowiązkom nałożonym na przedsiębiorcę przez przepisy prawa.
Kancelaria Prawna Skarbiec